Opinie

Eenzijdige praatjes

SGP’er Van der Vlies heeft minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap via schriftelijke vragen aan de tand gevoeld over de wijze waarop het NOS Journaal de Israëlische militaire operatie in Gaza heeft verslagen. Het Kamerlid wil dat de bewindsman de omroep op de vingers tikt vanwege het eenzijdige beeld dat de Nederlandse kijker tijdens de drie weken durende oorlog tussen Israël en Hamas kreeg voorgeschoteld.

Jan van Klinken
27 February 2009 18:27Gewijzigd op 14 November 2020 07:23

Media beschuldigen van eenzijdigheid is doorgaans een hachelijke onderneming omdat het zo moeilijk is aan te tonen. Maar, dat moet gezegd, de SGP’er komt niet onbeslagen ten ijs. Hij beroept zich op een onderzoek door enkele (kleine) organisaties met een Joodse achtergrond. Zij hebben wekenlang de verslaggeving van het NOS Journaal intensief gevolgd en die vergeleken met de berichtgeving van andere zenders, met name die van het Duitse ZDF en ARD (zeg maar de Duitse NOS).Nu is het een koud kunstje om zo’n vergelijkend warenonderzoek meteen af te branden. Het is uitgevoerd door sympathisanten van Israël en het kan bijna niet anders of die zijn vooringenomen. Ook is het tamelijk link om vanachter het tv-scherm in een comfortabele huiskamer een verslaggever te velde de maat te nemen. Die wordt overspoeld door tegenstrijdige berichten, maakt voortdurend keuzes met behulp van zijn journalistieke instinct en doet het vervolgens bij een deel van de kijkers altijd verkeerd. Ook op de vergelijking met de Duitse zenders valt wel wat af te dingen. Zowel Duitse politici als journalisten staan erom bekend dat ze hypercorrect tegenover Israël willen handelen. Ze worstelen nog steeds zichtbaar met hun verleden en willen iedere schijn van anti-Joodse sentimenten vermijden. Begrijpelijk, maar goed om in het achterhoofd te houden.

Maar wie dat allemaal in rekening brengt, kan toch niet om de bevindingen van de onderzoekers heen. Zo luidt een van hun beschuldigingen aan het adres van de NOS dat de aangerichte verwoestingen in Gaza wekenlang in al hun gruwelijkheid in beeld werden gebracht maar dat voor de vraag waarom Israël tot deze acties was overgegaan, nauwelijks aandacht was. Volgens de NOS-verslaggever hield de oorlog vooral verband met de naderende verkiezingen in Israël en naderhand waren er ook nog wel een paar korte reportages over de situatie in het zuiden van het land, maar daar bleef het bij. Geen uitgebreide cijfers over de regen aan Palestijnse raketten waaronder deze regio al jarenlang gebukt gaat; geen berichtgeving over de inslag van Qassamraketten in -gelukkig op dat moment lege- schoolgebouwen en nauwelijks aandacht voor de bevolking die soms wekenlang in schuilkelders moest doorbrengen. Ter vergelijking: de Duitse ZDF gaf hierover wel veel informatie en had het over psychoterreur.

In tegenstelling tot de Duitsers vond de NOS het ook niet nodig om de kijkers uit te leggen met welke tegenstander Israël nu precies van doen had. Zo goed als onvermeld bleef -aldus de onderzoekers- dat Hamas volgens de internationale definitie een terroristische organisatie is die eerst de eigen Palestijnse broeders van Fatah naar de Westelijke Jordaanoever verdreef en bij het begin van de oorlog een deel van de Fatahaanhangers die in Gaza waren gebleven, de dood injoeg of kogels in de benen schoot. Dan konden ze in ieder geval niet collaboreren met Israël. Dat Hamas als belangrijkste doel heeft de Joden uit het Midden-Oosten te verdrijven, vond de NOS evenmin de moeite van het uitlichten waard.

Een ander verwijt aan de NOS luidt dat de omroep bij herhaling onjuist informeerde over de slachtoffers. Steeds werd met grote stelligheid gezegd dat de meeste slachtoffers van de militaire operatie burgers waren. De NOS-verslaggever ter plaatse wist dat deze bewering afkomstig was van Palestijnen en dat de informatie van die kant nog onbetrouwbaarder is dan de veertiendaagse weersverwachting. Maar bij de kijker moest kennelijk het beeld worden gevestigd van nietsontziende Israëli’s die een ware slachting onder de burgerbevolking aan het aanrichten waren. Nader, vrij nauwkeurig onderzoek van het Israëlische leger heeft intussen aangetoond dat het aantal burgerslachtoffers ongeveer op een derde ligt. Wie bedenkt dat de oorlog werd gevoerd in een uiterst dichtbevolkt gebied, zal op zijn minst moeten erkennen dat de Israëli’s niet in het wilde weg aan het schieten en bombarderen zijn geweest.

Zo gaat de rapportage nog een tijdje door. De onderzoekers hekelen bijvoorbeeld de gretigheid waarmee de NOS de beschuldigingen overnam dat Israël een VN-school in Gaza vol onschuldige burgers had gebombardeerd. Het nieuws over die aanvallen op weerloze slachtoffers leidde zelfs tot een golf van verontwaardiging.

Inmiddels heeft de VN toegegeven dat die berichtgeving voor geen meter klopte. Er is in de buurt van de school gevochten, wat tot dodelijke slachtoffers heeft geleid. Maar niet in de school. De Israëli’s wisten dat al vrij snel want ze beschikten over beelden waarop was te zien dat er vrijwel geen brancards naar de school werden gebracht. Dus ontkende het Israëlische leger de beschuldigingen bij hoog en bij laag. Maar wie geloofde het leger? In ieder geval niet de NOS.

Het is een handjevol voorbeelden uit een langere reeks. Voor minister Plasterk lijkt er alle reden te zijn om eens na te gaan of die sloten aan belastinggeld waarop de NOS draait, wel in goede handen zijn. Voor eenzijdige praatjes hebben we immers al de zendtijd voor politieke partijen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer