Dat stelt Rabobank in haar Visie op 2003, die dinsdag werd gepresenteerd. „De onrust die er bestaat, is niet alleen op rationele gronden gebaseerd”, stelde Rabo-bestuurder H. ten Cate bij de presentatie. Gezien de fundamentele kracht van onze economie lijkt het huidige lage vertrouwen volgens Rabo meer op achteruitkijken gestoeld dan op vooruitzien.

Als het om exacte cijfers gaat, voorspelt de grootste Nederlandse bankorganisatie een inflatie van 2,5 procent, een groei van 1,5 procent en een onveranderde particuliere consumptie. Hoofd Stafgroep Economisch Onderzoek W. Boonstra noemt deze getallen „relatief pessimistisch.”

De kans op een diepe recessie acht Rabo klein. Vergelijkingen met recessieve perioden in de jaren tachtig en negentig vindt Boonstra mank gaan. De Nederlandse economie staat er een stuk sterker voor dan tijdens eerdere conjuncturele dieptepunten. De fundamenten zijn gezond. Nederland kent nu een structureel lagere werkloosheid en een hogere arbeidsparticipatie in een veel flexibelere arbeidsmarkt. Verder zijn de overheidsfinanciën veel beter op orde en zijn de inflatievooruitzichten veel gunstiger. Hierdoor ligt de kapitaalmarktrente op een structureel lager peil.

Nagenoeg overal in de wereld zal volgend jaar sprake zijn van een aantrekkend conjunctureel herstel. Die moet worden ingeleid door een opleving van de investeringen in de VS. Maar door de scheefgroei van de schuldpositie in de VS en de opgebouwde overcapaciteiten gaat het langer duren voordat weer een trendmatige groei zal worden bereikt. De VS zullen de komende jaren minder dan voorheen de aanjager van de internationale conjunctuur zijn. Europa zal het meer dan ooit zelf moeten doen.

Rabo waarschuwt dan ook dat het verwachte herstel met aanzienlijke onzekerheden omgeven is. Er lijkt niet veel voor nodig om de huidige aarzelende opleving in de kiem te smoren.

Risico’s zijn er in Nederland duidelijk. Het internationale klimaat kan ons niet alleen tegenzitten, de loonkosten ontwikkelen zich ongunstig en er zijn onevenwichtigheden op de woningmarkt. Verder moeten de problemen met de dekking van pensioenrechten worden opgelost. Ook de verslechterende schuldpositie van de gezinnen baart zorgen. „Maar het kan allemaal meevallen”, aldus Boonstra. Hij vindt het huidige klimaat al te somber en wijst erop dat er veel geld onder de mensen zit.