Woedend schreeuwt hij naar zijn belagers, die donkere novemberavond in 2005. Het baat Kees Houtman niet. De Amsterdamse vastgoedman en drugshandelaar overleeft de serie kogels die op hem worden afgevuurd niet. Zijn verbijsterde vrouw Maria ziet hoe haar echtgenoot vlak voor zijn woning aan zijn verwondingen bezwijkt.De weken voor zijn dood was Houtman al veranderd in een „krijsende zenuwbal”, meldde later een getuige. Willem Holleeder en enkele kompanen, in 2007 veroordeeld voor afpersing, zaten Houtman op de huid. Zijn kwelgeesten, die met helmen op aan de deur kwamen, dreigden het huis van de Amsterdammer met dynamiet op te blazen.

Wie beroofden Kees Houtman op die novemberavond in 2005 van het leven? Het is een centrale vraag in het onderzoek Passage. Het megaproces, waarvan de inhoudelijke behandeling maandag start, omvat zeven liquidaties, vijf moordvoorbereidingen en een wapenvondst in een villa op naam van actrice Katja Schuurman.

Dodenlijst
Spectaculair genoeg krijgt de politie eind 2006 een gedetailleerd antwoord op de vraag wie Houtman om het leven brachten. Dat zijn de doorgewinterde misdadigers Jesse R. (40) en de 44-jarige Peter la S. (ook wel Giuseppe la S. genoemd).

De ontboezeming komt van Peter la S. Deze crimineel uit Friesland speelt een hoofdrol in het liquidatieproces. Hij is kroongetuige (zie kader). In 2006 stapt spijtoptant Peter naar de politie. Hij doet in vijftien sessies een ontluisterend boekje open over een reeks liquidaties in de onderwereld. Er circuleerde volgens hem een dodenlijst. Moord op bestelling. Bij sommige liquidaties was de Fries zelf ook actief betrokken.

In ruil voor zijn explosieve verklaringen heeft Justitie de kroongetuige een halvering van de strafeis tegen Peter la S. toegezegd. Van zestien naar acht jaar. Minister Hirsch Ballin (Justitie) zelf gaf toestemming voor de deal. De huurmoordenaar zit in een getuigenbeschermingsprogramma. Hij krijgt een andere naam en zal -na zijn detentie- op een geheime plek gaan wonen. Criminelen die het op een akkoordje gooien met de politie, riskeren immers de kogel.

Benzine
Gedetailleerd doet Peter la S. uit de doeken hoe hij samen met zijn criminele vriend Jesse R. voorbereidingen treft om Kees Houtman te doden. De klus levert 130.000 euro op.

Een keer of zeven nemen ze poolshoogte rond de woning van Houtman in Amsterdam. De bosjes bij de buren zijn een geschikte schuilplaats. In de vluchtauto, een Citroën C5, ligt een spaflesje benzine klaar. Het spul is bedoeld om de auto in brand te kunnen steken en daarmee sporen uit te wissen. De auto moet tijdens de moordactie niet te ver weg staan. Een plek op 250 meter afstand valt af. „Voor Jesse was dat niets, omdat hij weinig longinhoud heeft”, verklaart Peter la S. tegenover rechercheurs. Een en ander staat opgetekend in het vorige week verschenen boek ”De dodenlijst - Wie is wie in het liquidatieproces” (uitg. Balans, Amsterdam) van de journalisten Marian Husken en Harry Lensink, beiden werkzaam voor weekblad Vrij Nederland.

Als Houtman die regenachtige avond van zijn huis naar zijn geparkeerde Mercedes loopt en instapt, komt Jesse R. in actie. Hij schiet zijn Glockpistool leeg op het slachtoffer, vertelt Peter la S. de politie. Zelf was de kroongetuige toen even van zijn stuk gebracht. „Er gaan zo verschrikkelijk veel dingen door je heen. Er wordt iemand doodgeschoten.” Peter la S. bekent zelf ook te hebben gevuurd, met een kalasjnikov. „Tatatatatatata. Het geweer maakte een gigageluid.”

Veel vaker ging Peter la S. samen met Jesse R. op pad om misdadige klussen op te knappen. Zo had het duo het vizier gericht op de Amsterdamse kroegbaas Thomas van der Bijl. Tevergeefs zochten de twee naar een geschikt moment om Van der Bijl neer te schieten. Om een goed beeld te krijgen van hun doelwit koopt Peter la S. in Van der Bijls café De Hallen zelfs sigaretten.

Engelen
Onmiskenbaar speelt Jesse R. een hoofdrol in het proces. De zoon van misdadiger Greg R. wordt verdacht van drie moorden en betrokkenheid bij andere liquidaties. Zo zou Jesse R. in 1993 -samen met anderen- de hand hebben gehad in de moord op twee Joegoslaven bij Ouderkerk aan de Amstel. Zonder pardon zou Jesse R. de mannen hebben geliquideerd in verband met ruzie in het criminele milieu. „Jesse schoot hem direct dood”, stelt Peter la S., die de politie meedeelt het gruwelijke verhaal in de gevangenis van Jesse te hebben gehoord. „Hij vertelde dat het slachtoffer op zijn knieën lag.”

De twee vermoorde mannen werden met benzine overgoten en in brand gestoken. De kroongetuige schetst een onthutsend beeld van huurmoordenaar Jesse R. De man zou nauwelijks emoties vertonen na een liquidatie. „Als hij gewelddadig wordt, is dat een rationele beslissing.” Zelf houdt Jesse R. tegenover de politie zijn kaken op elkaar.

Opvallend is dat Jesse R. een fervent aanhanger is van de Scientology Kerk. Bizar genoeg ziet hij zichzelf als Jezusfiguur en „praat hij met engelen”, laat kroongetuige en vriend Peter la S. de politie weten. Jesse R. noemt zijn kind Xian Terra. „Dat betekent redder der wereld.” Volgens een vriendin van Jesse wilde hij mensen -met drugsproblemen- op het goede pad brengen.

Vies
Naast Jesse R. is de Hilversumse crimineel Fred R. (geen familie van elkaar) een van de andere hoofdverdachten in het liquidatieproces. Justitie ziet hem als ’moordmakelaar’. Zo was hij naar alle waarschijnlijkheid de motor achter de liquidatie van kroegbaas Thomas van der Bijl in 2006. Nadat twee koppels (waaronder het duo Jesse R. en Peter la S.) hadden afgehaakt, schakelde Fred R. anderen in voor de moordklus: bloemenverkoper Dwight S. en verpleger Remy H.

Uiteindelijk haalde Dwight S. de trekker over en vermoordde de stofzuigende kroegbaas in diens café. Dwight S. legde later een bekentenis af. Beiden werden vorig jaar tot 14,5 jaar cel veroordeeld. Dwight S. verklaarde gechanteerd te zijn door Fred R. Die zou hem hebben gezegd: „Jij weet er nu van. Als je handen niet vies zijn, word je opgeruimd. Want ik laat geen losse eindjes achter.”

Gouden tip
Grote áfwezigen in het liquidatieproces zijn Willem Holleeder en diens kompaan Dino S. „Hoewel Holleeders naam in het dossier vaak wordt genoemd, is hij geen verdachte in dit proces”, aldus een woordvoerder van het openbaar ministerie in Amsterdam. Wel wordt Holleeder verdacht van betrokkenheid bij de moord op de Joegoslaaf Miranovic in 2006, een zaak die los van het liquidatieproces wordt behandeld. Wanneer de Heinekenontvoerder daarvoor moet terechtstaan, is nog onbekend.

Dino S., door vastgoedmagnaat Willem Endstra „de koning van de onderwereld” genoemd, heeft de benen genomen. Het openbaar ministerie klaagt hem aan voor betrokkenheid bij diverse liquidaties en ook voor drugshandel. Justitie looft 50.000 euro uit voor de gouden tip die leidt tot de arrestatie van de gangster. Pogingen om de Surinamer via familie op te sporen, zijn vooralsnog gestrand. „We zijn hard naar hem op zoek.”

„Haaien vangen met een haai”

Spreekt kroongetuige Peter la S. de waarheid, houdt hij zaken achter, kletst hij maar wat raak? Het zijn belangrijke vragen in het liquidatieproces.

Het openbaar ministerie denkt met de Friese crimineel een sterke troef in handen te hebben. Zijn verhaal over bijvoorbeeld de moord op Kees Houtman wordt ondersteund door ander bewijs. La S. beweerde dat hij na de liquidatie zijn wapen in de Amstel heeft gedumpt. En jawel: de politie wist daar de kalasjnikov boven water te krijgen.

Ook in andere zaken lijkt het erop dat de verhalen van de huurmoordenaar wel degelijk hout snijden. Zo waarschuwde hij de politie in 2006 voor een moordaanslag op de Nedim Imaç, drugshandelaar en voorzitter van een Turkse amateurvoetbalclub in Amsterdam. In 2007 werd de man daadwerkelijk geliquideerd. Saillant: in 2000 schudde Imaç de hand van niemand minder dan kroonprins Willem-Alexander. Die bezocht toen de voetbalclub.

Wapen
De verdediging heeft sterke twijfels bij de betrouwbaarheid van Peter la S. Advocaten zullen de komende maanden alles uit de kast halen om de kroongetuige te betrappen op -vermeende- leugens en tegenstrijdigheden in zijn verhaal.

Tegenover rechercheurs laat de kroongetuige blijken kennelijk nauwelijks te weten hoe je een kalasjnikov moet bedienen. Terwijl hij wel zegt Houtman met dat wapen te hebben beschoten. Volgens de kroongetuige komt dat gebrek aan handigheid doordat zijn kompaan Jesse R. de wapens klaarmaakte.

Pikant is dat Peter la S. in het verleden zelf opdracht zou hebben gegeven tot een liquidatie. De kroongetuige zou twee drugsverslaafden 25.000 euro hebben geboden voor het uit de weg ruimen van Ariën K. Het beoogd slachtoffer zou door de twee verslaafden zijn gestoken met een schroevendraaier. Hij overleefde dat incident. Justitie onderzoekt deze zaak.

Gesloten
De Tilburgse strafrechtgeleerde prof. mr. Theo de Roos heeft bedenkingen bij de inzet van Peter la S. als kroongetuige.

De Roos vraagt zich af of het moreel en ethisch aanvaardbaar is om een zware misdadiger al bij voorbaat een halvering van de strafeis toe te zeggen (acht in plaats van zestien jaar), in ruil voor belastende verklaringen. „Het afbreukrisico bij deze man is groot. Hij staat zelf kennelijk tot zijn oksels in het bloed. Mogelijk zal de komende tijd blijken dat hij betrokken is bij nog meer moorden, die niet aan de orde zijn in het huidige proces. Kun je zo iemand belonen?”

Justitie zegt met een grote vis een hele school grote vissen te vangen.
„Ik begrijp wel dat Justitie in dit soort zaken bewijsnood kent. De liquidaties spelen zich af in een gesloten wereld. Maar hier is sprake van haaien vangen met een haai. Kun je daar als overheid aan meewerken? Hoe groot mag de boef zijn wanneer hij als kroongetuige optreedt? ”

Een andere zorg van De Roos is de betrouwbaarheid van de kroongetuige. „De vraag blijft knagen hoe betrouwbaar deze man is. Hoe controleer je zijn integriteit?” Dat na de moord op Kees Houtman op aanwijzing van Peter la S. inderdaad een kalasjnikov in de Amstel in Amsterdam is gevonden, wil nog niet zeggen dat de kroongetuige een toonbeeld is van betrouwbaarheid, waarschuwt de strafrechtgeleerde. „Door zulke zaken te verklaren, kan hij de recherche proberen te voeren. Dat wil nog niet zeggen dat alles wat de kroongetuige verder zegt ook betrouwbaar is. Ik vind het terecht dat de verdediging kritisch is.”

Andere verdachten

Naast kroongetuige Peter la S., Fred R. en Jesse R. staan nog acht verdachten terecht in het liquidatieproces.

Ali A.: Turkse hoofdverdachte, zou het brein zijn achter diverse liquidaties. Zou samenwerken met Dino S., die kompaan is van Holleeder. Ali A. zit nu vast in Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught.

Sjaak B.: Leverancier van wapens voor liquidaties. Zit diep in de onderwereld, zou contacten hebben met gangsters als John Mieremet en Sam Klepper. Zou eigenaar zijn van een wapenarsenaal dat de politie vond in een villa, die op naam staat van actrice Katja Schuurman. Zij is geen verdachte.

Mohammed R.: Kleine Marokkaan, bijgenaamd Moppie. Zou betrokken zijn bij liquidaties in 1993, waaronder de moord op twee Joegoslaven bij Ouderkerk aan de Amstel.

Siegfried S.: Antilliaanse moordenaar. Zou samen met een ander in 1993 in Antwerpen de drugscrimineel Henie Shamel en diens vriendin hebben vermoord.

Raymond V: Heeft bekend in 1993 twee Joegoslaven bij Ouderkerk aan de Amstel te hebben vermoord, maar aan zijn biecht wordt sterk getwijfeld. De man lijdt aan de ziekte van Huntington, een ernstige hersenaandoening. Volgens kroongetuige Peter la S. heeft juist Jesse R. de Joegoslaven omgebracht.

Nanpaul de B., Freek S., Chay Pin S. (de enige vrouwelijke verdachte, geen relatie met Freek S.): Kleinere vissen. Verdacht van betrokkenheid bij moord op de sportschoolhouder Tonnie van Maurik in 1993.