Scherpe kritiek op Vaticaan
Duitse rooms-katholieke geestelijken hebben openlijk scherpe kritiek geuit op de beslissing van Benedictus XVI om bisschop Richard Williamson te rehabiliteren.
Aartsbisschop Werner Thissen van Hamburg distantieert zich van de beslissing van het Vaticaan. „Een Holocaustontkenner rehabiliteren is altijd een slecht idee”, zegt hij. De antecedenten van Williamson hadden volgens Thissen een stuk beter nagegaan moeten worden.Williamson ontkent het bestaan van de gaskamers in de naziconcentratiekampen. Met nog drie andere leden van de uiterst behoudende priesterbroederschap Pius X werd hij in 1988 tegen de wil van de toenmalige paus tot bisschop gewijd en vervolgens uit de kerk gezet. Ruim een week geleden hief Benedictus die excommunicatie op. De omstreden bisschop Richard Williamson heeft spijt van de „onnodige commotie“ die hij heeft veroorzaakt door de Holocaust te ontkennen. Hij neemt echter geen afstand van zijn beweringen.
Oud-voorzitter van het Centraal comité van Katholieken Hans Maier zegt zich af te vragen of de paus wel achter het Tweede Vaticaans Concilie staat. „Hier lopen woord en daad toch wel uiteen”, aldus Maier. Kardinaal Karl Lehmann uit Mainz eiste op de radio een verontschuldiging „van hogerhand.” Volgens hem moet de paus duidelijk maken dat het ontkennen van de Holocaust niet zomaar een kleinigheid is.
Zowel volgens Maier als volgens Thissen heeft de paus zich bij zijn beslissing Williamson te rehabiliteren te veel laten leiden door zijn streven naar eenheid binnen de kerk. Maar, zegt Maier, de prijs was veel te hoog. „De schade die wordt veroorzaakt is groot”, aldus Thissen. Maier zegt van mening te zijn dat het terugdraaien van Williamsons rehabilitatie „de duidelijkste en eenvoudigste oplossing” zou zijn. Maar dat blijkt kerkrechtelijk gecompliceerd.
Volgens theoloog Hans Küng is de paus het contact met de wereld buiten het Vaticaan verloren. „Hij heeft helemaal niet door hoe zijn daden overkomen in de wereld”, zegt hij. „Hij moet het schip van de Katholieke Kerk, dat naar rechts is afgedreven, weer naar het midden sturen.”
De Centrale Raad van Joden in Duitsland heeft de paus om opheldering gevraagd. „Wij zijn van mening dat de paus concreet moet maken wat hij heeft gezegd”, zegt secretaris-generaal Stephan Kramer. Het opheffen van de excommunicatie van Williamson heeft volgens Kramer alle uitspraken van de paus twijfelachtig gemaakt die de verhoudingen met de Joodse gemeenschap verbeterd hebben”. De situatie ligt nu in duigen, zei Kramer.
De uitlatingen van bisschop Richard Williamson over de Jodenvervolging staan niet op zichzelf. Aartsbisschop Marcel Lefebvre, oprichter van de priesterbroederschap Pius X, waartoe Williamson behoort, heeft vele anti-Joodse uitspraken gedaan. De Nederlandse Katholieke Raad voor Israël maakt zich grote zorgen over de toenadering van het Vaticaan tot de zeer behoudende Pius X. Die organisatie weigert “Nostra Aetate” te aanvaarden, het document van het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) waarin wordt afgerekend met de opvatting dat de Joden verantwoordelijk zijn voor de dood van Jezus.
De raad zei eind vorige week het onbegrijpelijk te vinden dat Benedictus XVI de excommunicatie van Williamson heeft opgeheven.
Diens uitlatingen zijn volgens de raad regelrecht in strijd met de Vaticaanse verklaring over de Shoah, de moord op 6 miljoen Joden in de oorlog, en druisen ook in tegen wat de paus en diens voorganger, Johannes Paulus II, hebben gezegd bij hun bezoeken aan concentratiekamp Auschwitz.
