Bijna 2000 jaar geleden stonden hier de barakken voor Romeinse soldaten langs het water van de oude Rijn.In 1999 werd bij de sloop van woningen een bijzondere ontdekking gedaan: een aarden wal duidde op de aanwezigheid van een Oud-Romeinse legerplaats. Omdat deze vaak rechthoekig waren, verwachtten archeologen in de buurt een andere wal aan te treffen. Dat klopte: in 2002 kwam ook de andere kant van het fort naar boven.

Op het terrein van het Castellum, zoals de legerplaats werd genoemd, deden archeologen nog veel meer bijzondere vondsten: oude munten, dobbelstenen, ingekerfde dakpannen en een zwaard. Het grootste object dat ze vonden, is een roeiboot van 30 meter lang. Van het vaartuig is slechts 5 meter overgebleven; toen archeologen het naar boven haalden, vielen de andere resten door verrotting uit elkaar.

Jan van Leer, coördinator bouwkunde en archeologie van de gemeente Woerden, zet zich in voor het behoud van de monumenten. „Door de teloorgang van het schip leren we dat conserveren zijn grenzen heeft. Wat we nog wel aan ondergronds erfgoed hebben, moeten we behouden door het onder de grond te laten liggen. Daardoor hebben we wel minder kennis, maar wie weet komen er in de toekomst nieuwe conserveringstechnieken. Dan moeten we nu niet te nieuwsgierig zijn en alles op gaan graven.”

De gemeente Woerden gooide de plannen voor de bouw van de ondergrondse parkeergarage in het centrum om toen het Castellum en de boot werden aangetroffen. Het college besloot van de parkeergarage een ”drive-in-museum” te maken. In de garage zijn grote foto’s aangebracht van het schip en andere vondsten. Een bijzondere vondst is de kikkerfibula, een sierlijke dasspeld die de Romeinen gebruikten.

Van Leer: „We doen er alles aan om de kennis die we hebben ook te visualiseren. Een mooi voorbeeld daarvan is de lift: op de begane grond licht informatie op over de nieuwe tijd, een laag dieper staat de bezoeker in de middeleeuwen en op de onderste bouwlaag is informatie zichtbaar over de Romeinse tijd. Zo maakt de bezoeker als het ware een reis door de tijd.”

Dit is het tweede deel in een serie over ondergronds cultureel erfgoed dat vorige week door minister Plasterk is aangewezen als rijksmonument.