Twee nootjes veranderen, en klaar is Kees

Organist en dirigent Martin Mans maakte ooit een bewerking op een thema van Verdi. „Wat daarvan aan illegale aftreksels de ronde heeft gedaan, is niet mooi meer”, zegt hij. „Twee noten of twee woorden veranderen, een andere naam erboven en klaar!” De meeste koren zijn bij een korenbond aangesloten. Via zo’n bond draagt het koor contributie af aan Buma/Stemra in Hoofddorp. Nu is er een grote misvatting, zegt A. F. Meijster van de Koninklijke Christelijke Zangersbond (KCZB) in Voorschoten. „Veel mensen denken: Als we maar Bumarechten betalen, kunnen we bladmuziek kopiëren. Maar Buma regelt de uitvoeringsrechten, dat is heel wat anders dan copyrights. Haal die twee niet door elkaar.

Meijster, bij wiens bond 1750 verenigingen (75.000 leden) zijn aangesloten, gelooft dat de bewustwording de laatste jaren groter is geworden, maar ook dat er nog steeds wordt gekopieerd. „Je merkt het om je heen, je kunt het ook zien bij uitvoeringen. Als mensen op verschillende momenten hun bladmuziek omslaan, weet je dat er met kopieën wordt gewerkt. Die zet je namelijk verschillend neer.”

Koren gebruiken wel eens het argument dat je voor „studiedoeleinden” mag kopiëren, merkt Meijster op. „Ook dat is een misvatting. Met studiedoeleinden bedoelt de wetgever het analyseren van een stuk, niet het instuderen voor een uitvoering.”

Leen la Rivière, voorzitter van de CNV Kunstenbond, vindt het „zo belachelijk” dat mensen het nog steeds doen. „De prijs van bladmuziek is de afgelopen tijd gedaald, je praat over peanuts. Bovendien neemt een gemiddeld koor hooguit tien nieuwe nummers per jaar op. Als je die netjes koopt, is er niets aan de hand. Bovendien: je hoeft bladmuziek maar één keer aan te schaffen, en je hebt er jaren plezier van. Koren zouden met uitgevers deals moeten sluiten.” La Rivière beseft dat het lastig kan zijn als je de kast vol hebt liggen met illegale kopieën. Wat dan? „Je kunt zo’n collectie in één keer met uitgevers afkopen. Dat kost het koor 15 procent van de nieuwprijs.”

Verwarring blijkt te bestaan rond de stichting Musicopy. Cees van Vugt van muziekuitgeverij Small Stone Media: „Koren denken nogal eens dat ze, als ze een licentie aan Musicopy hebben betaald, maar raak mogen kopiëren. Maar het gaat alleen om het zogenaamde additioneel kopiëren.”

Navraag leert dat koren van de regeling geen gebruikmaken. F. Vogel, voorzitter van de Bond van Zangverenigingen van de Gereformeerde Gemeenten (BZGG): „We hebben uitgerekend wat dat gaat kosten, dat gaan we dus niet doen. Als je alle stukken gewoon aanschaft en eventuele ontbrekende exemplaren bijkoopt, ben je goedkoper uit. Bovendien zit er een adder onder het gras: om kwijtgeraakte stukken bij te kopiëren, moet je over de aankoopbonnen beschikken. Die heb je meestal niet meer.”

Daniël van Dijk van de stichting Musicopy bevestigt dat als een koor of orkest in alle gevallen uitsluitend gebruikmaakt van originelen, een licentie niet nodig is. Wel onderstreept hij dat het bij de regeling „altijd om kopieën van de originele exemplaren gaat die het koor zélf heeft aangeschaft. Van belang is dat van geleende of gehuurde bladmuziek, op zich ook originelen, geen kopieën mogen worden gemaakt, ook niet met de licentie.”

Twee nootjes veranderen, en klaar is Kees

Muziek

RD.nl in uw mailbox?