Investeren in groen banenplan
Het kabinet moet de komende twee jaar ruim 3 miljard euro investeren in een groen banenplan, stellen Agnes Jongerius en Mirjam de Rijk in een oproep donderdag aan het kabinet.
De kredietcrisis en de wereldwijde recessie kunnen niet los worden gezien van de mondiale klimaatcrisis en de grote problemen in de energievoorziening. Maatregelen ter bestrijding van de kredietcrisis moeten daarom ook bijdragen aan het herstructureren van de economie. Dit met het doel te komen tot een duurzame energievoorziening, concurrentiekracht, werkgelegenheid en groene innovatie.Wij verwelkomen de aankondiging van de minister van Financiën, Wouter Bos, voor een pakket nieuwe maatregelen om de economie vlot te trekken. De negatieve effecten van de kredietcrisis op de werkgelegenheid, milieu en koopkracht moeten zo veel mogelijk worden beperkt.
Maar qua omvang en richting lijkt dit nog niet op een Green New Deal. Maatregelen moeten ook en vooral de investering naar een meer duurzame economie en duurzame werkgelegenheid ondersteunen.
We pleiten voor een sociale en groene investeringsagenda. Onze toekomstige economische groei moet vooral een duurzame groei worden met gewoon goed werk en volwaardige banen. Wij zien veel kansen om nu duurzamer te produceren en te consumeren.
In Europees verband hebben regeringen afgesproken om 1,5 procent van het bbp in te zetten om de reële economie te stimuleren. Verschillende landen, zoals Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk hebben forse stimuleringspakketten ingezet. Voor Nederland zou dit een evenredige investering van 9,3 miljard euro betekenen. Tot nu toe is nog maar 2,4 miljard euro ingezet.
Dubbeltje
Het kabinet wil voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Het Nederlandse kabinet toont zich daarmee geen solidaire partner binnen de EU. Het uitblijven van de benodigde investeringen gaat daardoor ten koste van de werkgelegenheid en het klimaat. Het is zeer de vraag of met de bescheiden inzet van Nederland de economie voldoende wordt gestimuleerd en de klimaatdoelstellingen kunnen worden behaald.
Het nakomen van het Nederlandse deel in de gezamenlijke EU-afspraken kan alleen worden bereikt met een nieuwe impuls ter grootte van 2,6 miljard euro (extra) in 2009 en 4,3 miljard euro in 2010.
Het stimuleringspakket moet gericht zijn op: vergroten van de werkgelegenheid; duurzame energievoorziening; bereiken van de klimaatdoelstelling; en koopkrachtondersteuning.
In het stimuleringspakket dient de nadruk te liggen op overheidsinvesteringen en minder op lastenverlichting om negatieve weglekeffecten te voorkomen. Resterende lastenverlichting dient te worden gericht op de lagere inkomens die een relatief groot deel van hun inkomen zullen besteden in plaats van sparen.
Versnelling
De FNV en de Stichting Natuur en Milieu roepen op om van het totale bedrag (6,9 miljard) in 2009 en 2010 zeker 3 miljard euro specifiek in te zetten voor duurzame investeringen. Dit kan door gewenste investeringsbeslissingen versneld naar voren te halen, te investeren in energiebesparing in de gebouwde omgeving, te investeren in schone energie, zoals wind op zee, te investeren in nieuwe en duurzame werkgelegenheid: kansen voor de bouw en installatiesector. Dit leidt tot het volgende investeringspakket:
Versnelling investeringen in windenergie op zee: 900 MW in deze kabinetsperiode, onder andere door versnellen vergunningsprocedures.
Kredietgaranties voor investeringen in duurzame energie naar Duits voorbeeld.
Kredietgaranties en een investeringspakket gericht op energiebesparing in 500.000 woningen.
Investeren in vitale steden en beter regionaal openbaar vervoer (trams en lightrail).
Versnellen en uitbreiden investeringen in spoorinfrastructuur.
Stimulering van elektrische auto’s die leidt tot de aanschaf van 50.000 voertuigen bij in Nederland gevestigde producenten en/of toeleverende bedrijven.
Verlagen btw-tarief op milieuvriendelijke goederen en diensten (groene btw).
In ruil voor steun van de overheid mag die overheid ook best wat terugvragen aan bedrijven of sectoren. We stellen voor bedrijven uit te dagen om versneld te investeren in duurzame producten, productieprocessen en consumptie. Dat levert ook nieuwe banen op voor de toekomst.
Sectorale sociale partners staan voor de uitdaging om arbeidsmarktanalyses te maken naar mogelijk nieuw werk en nieuwe banen die daaruit voortvloeien en met plannen van aanpak te komen hoe bedrijf en werknemers zich in deze richting kunnen ontwikkelen. Dit vraagt om investeringen in arbeidsmarktonderzoek, scholing en van werk-naar-werktrajecten.
De auteurs zijn voorzitter van de vakbond FNV en algemeen directeur van Natuur en Milieu.
