„Bier, bier en nog eens bier.”

De 16-jarige Gerard, gestoken in een spijkerbroek en een grijze sweater, laat aan duidelijkheid niets te wensen over op de vraag wat voor hem de zaterdagavond tot een feest maakt. „Bier” is eigenlijk het enige woord dat hij nog verstaanbaar kan uitspreken: verder komt hij niet. En dat terwijl het niet eens zo laat in de avond is, 22.00 uur. Maar de Katwijkse tiener heeft al zo veel alcohol op dat hij niet meer in staat is normaal te reageren.

Zijn vrienden hangen groepsgewijze om hem heen - brullend en brallend. Op de achtergrond staat discotheek Casa Cara, die zij even uit zijn gelopen om een luchtje te scheppen. Elke keer als de uitsmijter de deur opent om bezoekers in of uit te laten, komt er een vlaag van keiharde, stampende muziek naar buiten. Honderden Katwijkse jongeren jagen hier binnen enkele uren tijds hun euro’s, die zij met hard werken hebben verdiend, erdoorheen.

Zelf gebruiken Gerard en zijn vrienden geen pepmiddelen. Maar ze weten „heel zeker” dat anderen het wel doen. Het nieuwste middel is afkomstig uit Amsterdam: braft. De 17-jarige Jeroen heeft het snuifgoed wel eens geprobeerd, maar dat was volgens hem eens maar nooit weer. „Het is ontzettend vies”, verzekert hij. „En je wordt er heel agressief van.”

Casa Cara is een van de acht bars en dancings in het centrum van het vissersplaatsje. Elke zaterdagavond komen er naar schatting 1500 jongeren en jongvolwassenen op de uitgaansgelegenheden af. Favoriet onder scholieren is ook De Lindenboom. Tot in de kleine uurtjes brengen zij de nacht met elkaar door, zowel binnen bij de tap en op de dansvloer als buiten op straat en in de portieken van winkels. Tot ergernis van omwonenden. Ook tot verdriet en pijn.

Gedurende de hele avond is er sprake van luidruchtig gedrag, maar het rumoer en het vandalisme nemen toe bij sluitingstijd, omstreeks de klok van 02.00 uur. Op dat moment gaan de bars en cafés in Katwijk dicht en moeten de gasten naar buiten. Verreweg de meesten zijn meer dronken dan nuchter, maar bijna niemand peinst erover om al naar huis te gaan. Grote groepen blijven op straat achter. Er wordt geschreeuwd, gelachen, in voortuintjes geürineerd en tegen de ramen van buurtbewoners gebonkt of erger. Om het minste of geringste breekt een vechtpartij uit.

De overlast van uitgaande jongeren in het centrum duurt al jaren, zegt burgemeester drs. Wienen. Kort na zijn aantreden in Katwijk, vorig jaar, heeft hij een onderzoek gelast naar de omvang ervan. Ook nam hij zelf diverse keren poolshoogte. Wienen laat zich zorgvuldig uit over de problemen, bang voor overdrijving en stigmatisering. Toch is het volgens hem „zorgwekkend” om te zien wat er in de weekenden gebeurt: er wordt door jeugdigen „onvoorstelbare hoeveelheden pilsjes” gedronken. De gevolgen zijn volgens Wienen weinig verheffend.

De burgemeester erkent dat jongeren doordeweeks naast hun studie hard werken. Maar of dat leidt tot extra uitspattingen in het weekend, betwijfelt hij. Wienen wijst eerder naar de concentratie van bars en cafés. „De uitgaansgelegenheden staan dicht op elkaar. Dat feit, gecombineerd met het gegeven dat zij tot voor kort op hetzelfde tijdstip sloten, zorgde ervoor dat ’s nachts om twee uur honderden jongeren op straat kwamen te staan.”

Inmiddels heeft Wienen in overleg met politie, brandweer, horecaondernemers en jongerenorganisaties een breed plan van aanpak voorbereid. Op allerlei fronten worden maatregelen getroffen, variërend van een alcoholmatigingsbeleid tot fysieke aanpassingen in de omgeving van de dancings. „We gaan hard werken aan voorlichting over alcoholgebruik. Om te zorgen voor bewustwording komt er een zogeheten ”meetkeet”, waarin jongeren het promillage alcohol in hun bloed kunnen laten meten.”

Tegelijk heeft Wienen met de horeca een convenant gesloten over glijdende sluitingstijden. De ondernemer bepaalt zelf wanneer hij de zaak sluit, maar na 01.00 uur mag hij niemand meer toelaten. Ook zorgt hij ervoor dat het buiten rustig blijft en dat er niemand op straat rondhangt. Het beleid wordt om de vijf weken getoetst. „We werken stapsgewijs. Lukt het om de overlast terug te dringen, dan kan dit in de toekomst worden vastgelegd, lukt het niet, dan zijn we genoodzaakt andere stappen te nemen.”

Wie na 01.00 uur toch op straat rondhangt en baldadig gedrag vertoont, krijgt lik-op-stuk, zegt Wienen. „Elk weekend is er vier tot vijf man politie op de been. Zij zullen niet schromen om op te treden, eventueel met de inzet van honden. Dat gebeurt nu al, en wij merken dat de overlast gaandeweg toch afneemt.”

Of er onder het uitgaanspubliek veel kerkelijk meelevende jongeren zijn, kan ds. J. Geene moeilijk zeggen. „Wel zullen er honderden zijn met een gedoopt voorhoofd. Het zijn jongeren van wie de ouders niet meer naar de kerk gaan en die van huis uit de vrije hand krijgen”, aldus de Katwijkse predikant, voorzitter van het Hervormd-Gereformeerd Jeugdverband (HGJV), waarbij 170 vrijwillige ouderen zijn aangesloten.

Op zaterdagavond gaan volgens ds. Geene zo’n 120 hervormde jongeren naar de jeugdvereniging. Daarna is er voor hen inloop in de Vuurbaak, een snackbar waar zij zich tot een uur of elf kunnen vermaken. „Over deze jongeren ben ik niet pessimistisch. Zij leven mee, zitten onder de bediening van het Woord en volgen de catechisaties. Doorslaggevend is of zij een band hebben met het Woord. Alleen dat Woord kan hen bewaren bij de dienst van God.”

Voor ds. Geene is het glashelder dat de kerk niet kan en niet mag concurreren met de wereld. „Als kerk moeten we niet proberen om cafés te maken die zo veel mogelijk lijken op de cafés van de wereld maar in onze ogen toch nog net christelijk zijn. Dat is een heilloze weg. De kerk heeft het Woord uit te dragen. Het Woord moet het doen, ook bij jongeren die ’s zaterdagsavonds uitgaan in de kroeg en zondagsochtends onverhoopt toch in de kerk zijn.”

Uitgaan, dronkenschap en geweld: het is van alle tijden. Door de jaren heen lijkt de intensiteit echter toe te nemen. Bovendien wordt het uitgaanspubliek steeds jonger. Ouders, kerken en overheden staan voortdurend voor de vraag wat de beste reactie hierop is. Het RD verkent het onderwerp in drie gemeenten met een geheel eigen signatuur. Deel 1: Katwijk aan Zee.