Onderzoeksbureau Interview/NSS deed deze week telefonisch onderzoek onder een representatieve groep van 470 kiezers. Kernvraag: Weet u al op welke partij u gaat stemmen? De resultaten zijn onthutsend. Niet minder dan de helft van de ondervraagden heeft nog geen idee wat het op 22 januari wordt. Er zijn op dit moment meer zwevende kiezers dan ooit tevoren.

Het lijkt er zelfs op dat het aantal zwevers nog steeds stijgt. Twee weken geleden stelde het bureau Interview dezelfde vraag, maar toen had ’slechts’ 39 procent voor zichzelf nog geen beslissing genomen.

Het lijkt bovendien voor het grote publiek ook steeds onduidelijker te worden waarvoor de diverse politieke partijen nu precies staan. Nog niet de helft van de mensen die hun voorkeur al wel hebben bepaald, zegt nu een duidelijk beeld te hebben van de standpunten van deze partij. Dat was twee weken terug nog 59 procent.

Uit het onderzoek kan op zijn minst de conclusie worden getrokken dat een verkiezingsstrijd er wel degelijk toe doet. Van de 150 kamerzetels zijn er immers nog zo’n 75 te verdelen. Dus niet getreurd als je in de peilingen op een kleine dertig zetels staat; je kunt er nog altijd honderd halen.

Bos populair
Het laatste geldt natuurlijk voor PvdA-lijsttrekker Bos. Zijn partij duikelde op 15 mei van 45 naar 23 zetels. Nu staat de PvdA in de peilingen op een kleine dertig zetels, wat natuurlijk best een aardig begin van een partijtje opkrabbelen is. En als we het Interview-onderzoek mogen geloven, gaat de partij met Bos aan kop nog meer presteren. Bos wordt door de kiezers al een stuk positiever beoordeeld dan in dezelfde peiling twee weken geleden.

Maar Bos blijft nog onderdoen voor lijsttrekker Marijnissen van de Socialistische Partij. Een op de drie kiezers denkt volgens Interview dat de SP de grote verkiezingswinnaar zal worden. Veel mensen dichten Marijnissen uitstekende leiderschapskwaliteiten toe. De nieuwe GroenLinks-lijsttrekker Halsema is nog steeds vrij onbekend, maar loopt qua populariteit snel in op haar voorganger Rosenmöller.

Hoe gaat het eigenlijk met minister Nawijn (Vreemdelingenbeleid en Integratie) als beoogd lijsttrekker van de LPF? is vervolgens natuurlijk de vraag. Scoort hij goed met zijn -zij het half ingetrokken- pleidooi voor herinvoering van de doodstraf? Wel, slechts 29 procent van de ondervraagden noemt het goed dat hij het debat over deze ultieme straf heeft geopend.

Verder heeft bureau Interview nog wat meningen gepeild over actuele politieke onderwerpen. Zo weten we nu dat vier op de tien Nederlanders verwachten dat de Verenigde Staten binnen een maand militair ingrijpen in Irak. Verder geven de onderzochte kiezers duidelijk aan dat de veiligheid onderwerp nummer één in de verkiezingsstrijd mag blijven.

Openbare orde voorop
Bij de VVD wat dat betreft geen dovemansoren. Lijsttrekker Zalm presenteerde gistermiddag in het Haagse perscentrum Nieuwspoort een aantal nieuwe verkiezingsplannen. Met stip op nummer één: openbare orde en veiligheid.

Voor de goede orde: het was geen verkiezingsprogramma dat Zalm naar buiten bracht. Gezien de korte tijd die nog rest tot de verkiezingen, heeft de VVD besloten geen heel nieuw verkiezingsprogramma meer te schrijven. De gisteren gepresenteerde plannen vormen een aanvulling op het programma dat de partij een jaar geleden schreef, in de aanloop naar de verkiezingen van 15 mei.

Wat betreft die veiligheid: de VVD wil dat er 500 miljoen euro per jaar extra in wordt geïnvesteerd, boven op de 800 miljoen euro die al in de coalitie met LPF en CDA was afgesproken. Om de jeugdcriminaliteit beter aan te pakken willen de liberalen geld uittrekken voor „opvoedingsondersteuning en jeugdzorg.” Projecten die succesvol blijken bij het „heropvoeden van ontspoorde jeugd” worden uitgebreid.

Verder vindt de VVD dat het demissionaire kabinet-Balkenende te ver is doorgeschoten met het bezuinigen op Defensie. Zalm en de zijnen trekken voor Defensie 100 miljoen euro meer uit. De benzineaccijns willen ze verlagen met 8 eurocent. Teruggave van het kwartje van Kok is de kiezers inmiddels herhaaldelijk in het vooruitzicht gesteld, en dus wil Zalm eraan vasthouden.

En wie gaat dat betalen? Zalm zou zoete lieve Gerritje zijn als hij daarvoor geen plan had bedacht. Hij wil onder meer de voorgenomen levensloopregeling terugdraaien; dat levert algauw 400 miljoen euro op. Wat het CDA daarvan zal vinden? Och, dat weet Zalm niet. „Wij zijn immers het CDA niet.”

Gekozen burgemeester
Zalm schittert vandaag op het congres van zijn partij in Noordwijk, waar de leden geacht worden de kandidatenlijst vast te stellen. Maar er staat nog een onderwerp op de agenda. De VVD wil zich definitief voorstander verklaren van de gekozen burgemeester, die vervolgens zelf een team van wethouders moet kunnen kiezen.

Eerder deze week liet VVD-vice-premier Remkes al blijken een groot voorstander te zijn van deze staatkundige vernieuwing. Gisteren schaarde ook Zalm zich ronduit achter het snode plan, dat de door de Kroon benoemde burgemeester de kop gaat kosten.

Zullen de VVD-leden nog tegenwicht durven bieden tegen zo’n massieve opstelling van de twee voormannen? Het ligt niet voor de hand. Al is het wel zo dat liberalen gewoonlijk niet vooroplopen bij dit soort noviteiten.

Maar ja… je moet je onderscheiden. Het is weer verkiezingstijd.