Het is vooral een grote en symbolische stap van Zwitserland naar Europa. In een referendum in 2005 waarbij tegenstanders de toetreding poogden te dwarsbomen, stemde 54,6 procent van de kiezers voor ’Schengen’.Schengen is ’het Luxemburgse Vaals’, een plaatsje bij de Duitse en de Franse grens waar in juni 1985 de Benelux, Duitsland en Frankrijk op een bootje op de Moezel overeenkwamen vrij verkeer van personen mogelijk te maken en grenscontroles af te schaffen. Sindsdien is de Schengen-zone enorm uitgedijt tot 22 landen van de EU plus Noorwegen en IJsland. Zwitserland is de 25e in de reeks.

Dagelijks steken volgens de autoriteiten in Bern 700.000 mensen, onder meer in 300.000 personenauto’s en 20.000 vrachtauto’s, de Zwitserse grens over. De identiteit van de reizigers wordt al geruime tijd met steekproeven gecontroleerd en die proeven vervallen nu formeel met ’Schengen’.

Maar de autoriteiten blijven het goederenverkeer scherp in de gaten houden. De stafchef van de Zwitserse grenswacht, Michaela Rickenbacher, waarschuwde deze week in Genève uitdrukkelijk dat de controle op goederen blijft bestaan, alleen de systematische paspoortcontrole verdwijnt vrijdag, bezwoer ze.

Veel Zwitsers, bijvoorbeeld in Genève of Basel, wonen vlakbij de grens en daarmee vlakbij de vaak goedkopere winkels in Frankrijk of Duitsland. Maar voor de koopjesjagers verandert daar niets.

De grenswacht in Genève bijvoorbeeld wordt mobieler. Hij breidt zijn werkterrein van de grensovergang uit naar ongeveer 40 procent van het kanton Genève, aldus plaatselijk grenswachtcommandant Alain Brenneissen. Hij maakte in de krant Tribune de Genève duidelijk dat de goederencontrole op de grens ook blijft bestaan.

Zwitserland heeft geen douane-unie met de EU. Wel met Liechtenstein dat Schengen nog niet heeft geratificeerd. Het is bizar dat vrijdag de controles langs de Zwitserse grenzen wordt versoepeld behalve bij de grens met Liechentstein. Dat blijft naar verwachting nog tot in 2009 buiten ’Schengen’.

Het Oost-Zwitserse ’Grenzwachtkorps III’ werpt zich daarom vrijdag op een grensbewaking die in 1923 was afgeschaft met de douane-unie van het vorstendom met Zwitserland. Het heeft volgens het Liechtensteinse dagblad Liechtensteiner Vaterland twintig extra medewerkers gekregen om er de buitengrens van de Schengen-zone te bewaken.

Tot 28 maart verandert er op Zwitserse luchthavens niets. Maar dan worden de controles daar ook aangepast. Buitenlanders van buiten de Schengen-zone die in Zwitserland wonen hebben vrijdag geen visa meer nodig voor 24 Europese landen.