1. Hoeveel geld gaat er om in deze begroting? De begroting van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap beslaat met 35,1 miljard euro 19,6 procent van de rijksbegroting. Daarmee is het departement de grootste slokop van de overheidsuitgaven.

2. Wat wil de coalitie?

De belangrijkste wijziging die de coalitie wil, is een miljoeneninjectie in het godsdienstig en humanistisch onderwijs op openbare scholen. Dat plan, waarover binnenskamers enkele maanden is overlegd, lekte enkele weken geleden al uit.

Verder zijn de coalitiepartners CDA, PvdA en ChristenUnie het volgens CDA-Kamerlid Van Dijk helemaal eens met de brief die de bewindslieden enkele weken geleden naar de Kamer stuurden om te zorgen voor een meer menselijke benadering in het onderwijs. Dat zal gebeuren door een fusietoets en door mogelijkheden om grote scholen te splitsen. De PvdA wil ook leerkrachten de bevoegdheid geven om als school uit een groter geheel te stappen. Van Dijk is daar fel op tegen: „Dat tast de verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag aan.” Samen met de, grootste oppositiepartij, SP, zal de PvdA verder pleiten voor een onmiddellijk verbod op de fusies van regionale opleidingscentra.

De christendemocraat Van Dijk wil ook proberen om de verantwoordelijkheid voor (de buitenzijde van) schoolgebouwen over te dragen aan de schoolbesturen. Nu zijn gemeenten daarvoor verantwoordelijk. Gemeenten zouden de middelen die ze daarvoor van het Rijk krijgen, moeten doorsluizen naar scholen.

Verder wil Van Dijk meer aandacht voor het binnenklimaat op scholen. Dat is nu vaak slecht. Het ministerie zou een loket voor vragen hierover moeten openen.

3. Wat wil de oppositie?

De VVD vindt dat de onderwijskwaliteit in de toekomst door een onafhankelijke inspectie moet worden gecontroleerd. De slager moet niet zijn eigen vlees keuren, vinden de liberalen. Ze vinden het niet goed dat het toezicht op de lessen plaatsvindt door een organisatie die door het ministerie van Onderwijs wordt betaald. Dat komt de onafhankelijkheid niet ten goede.

SGP-fractievoorzitter Van der Vlies stelt kritische vragen bij plannen die artikel 23 van de Grondwet over de onderwijsvrijheid aantasten. Als voorbeeld noemt hij het initiatief van CDA-Kamerlid Van Dijk. De SGP’er heeft bijvoorbeeld moeite met de bepaling dat de overheid eisen gaan stellen aan goed bestuur. „Dat is dubieus. Wat gaat de overheid dan precies toetsen? Je loopt snel op tegen de grenzen van artikel 23.”

De SGP’er zal zich ook te weer stellen tegen het gedram van de SP-fractie om scholen niet langer het recht te geven om leerlingen te weigeren. Van der Vlies: „Dat is ook een aantasting van de vrijheid van onderwijs. We moeten juist waken voor aantasting van artikel 23.”