Buitenland

Vogels in nood leren vrienden kennen

In de nood leer je je vrienden kennen. Als Spaanse zeevogels konden denken, zou die levenswijsheid vast bij hen opkomen. Want daar sjokten ze dinsdag toch maar in de striemende regen: zes in oliepakken en lieslaarzen verpakte jongens en meisjes, op zoek naar gevederde olieslachtoffers van de gezonken tanker Prestige. Echte vogelvrienden. Die de met olie bedekte stranden bij Muxia, een vissersdorp op de westkust van Galicië, nu al een week lang afstruinen om te redden wat er te redden valt.

27 November 2002 11:26Gewijzigd op 13 November 2020 23:58

Onder hen zijn Juan González Monterubbio (19), zoals zoveel van deze strandjutters student biologie, en Pablo Serrano Punzano (23), geen student maar geluidstechnicus van beroep; wel in zijn vrije tijd een fervent vogelaar. Beiden zijn uit Madrid hiernaartoe gekomen. Ze hebben zojuist een zeevogel in hun auto opgeborgen.

Als ze straks nog meer vogels hebben verzameld, zullen ze een speciale ophaaldienst bellen om de dieren naar een van de twee vogelcentra te brengen. De ene zit in Santa Cruz, in het noorden van Galicië, vlakbij La Coruña. De andere -tevens de best uitgeruste- zit in het zuiden van Galicië, in Pontevedra.

In de twee centra verblijven momenteel ruim 470 vogels, overal vandaan geplukt langs de ruim 600 kilometer lange vervuilde kust. Overigens is ook dat een prestatie, want de dieren liggen er niet voor het oprapen. Wie kleverige scharminkels wil vinden, moet grondig en langdurig de rotsen en stranden afgaan, en -zoals dinsdag- de stromende regen en de harde oceaanwind trotseren. En dan nog is het knap lastig de dieren te vangen, zegt Pablo, terwijl het regenwater van zijn gezicht druipt. Overigens is het nog veel te vroeg om de balans op te maken als het gaat om vogelschade door de Prestige-ramp. Enorme hoeveelheden olie drijven nog op volle zee en kunnen opnieuw zware schade aanrichten onder de vogelbevolking.

In het vogelopvangcentrum Santa Cruz, was het gisteravond een komen en gaan. Van journalisten uit binnen- en buitenland, allemaal op zoek naar dat ene zielige plaatje en/of praatje. Eigenlijk is dat allemaal veel te druk voor de rillende vogels. De twintig vrijwilligers die het centrum bemannen/bevrouwen doen er alles aan om de schade enigszins te beperken.

Zo zijn op vrijwel alle deuren bordjes van plakband en ringbandblaadjes gemaakt. Hun boodschap? Een aanhoudend: Ssst! De vogels zijn immers al genoeg gestrest door de nachtmerrie waarin ze terecht zijn gekomen. Heb je als zeevogel altijd vrij en blij door de lucht gezweefd, wordt je nu in kartonnen dozen opgesloten en door door mensenhanden uitgeplozen.

Om die reden dragen alle medewerkers zodra ze de vogels oppakken of behandelen plastic beschermbrilletjes. Want dankbaarheid voor al die zorg kennen de vogels niet. Zo heb je een jan-van-gent een warm bad gegeven en met shampoo ingewreven of hij pikt met zijn enorme dolksnavel er een oog bij je uit! Maar echte vogelliefhebbers willen slechts één cadeau, en dat is dat hun gereinigde beestjes straks weer door de lucht gaan.

Tochtende trapgaten zijn in het gebouwtje met aan elkaar geplakte vuilniszakken dichtgemaakt. En de vloeren liggen er bezaaid met oude kranten, waaruit de geur van vogelpoep omhoog dampt. Op dit moment arriveert er juist een enorme vrachtwagen en sjouwen medewerkers met dozen af en aan. Elke doos blijkt een vogel te bevatten die op transport wordt gezet naar het andere vogelstation, in Pontevedra.

Dierenarts Javier Balado Amado (36) legt uit dat de vogels hier worden binnengebracht voor eerste hulp en om wat bij te sterken, na een tot twee dagen verhuizen ze naar het veel beter uitgeruste centrum in Pontevedra. Daar worden ze grondig schoongewassen en klaargestoomd voor terugkeer in de natuur. Dat klaarstomen mag je gerust letterlijk nemen, want in een van de cabines waar de vogels klaarstaan voor vertrek, ligt een hele stapel haarföhns. Straalkacheltjes zijn er ook volop, die hoef je niet eens te zien om dat te weten.

Ze zijn wel van levensbelang, die kachels, want waar vogels uiteindelijk aan dood gaan, zegt Amado, is aan onderkoeling als gevolg van aan elkaar geplakte veren die water en kou hebben doorgelaten. De dierenarts uit La Coruña zegt weinig vogels binnen te krijgen die de giftige olie hebben ingeslikt. Gelukkig maar, want daar is echt weinig aan te doen.

De jan-van-gent die zojuist op de behandeltafel is gelegd, moet echter oppassen niet tot die categorie te gaan behoren. Het dier zit onder de smurrie en probeert met zijn snavel zijn veren weer in de plooi te krijgen, met als gevolg dat hij alsnog olie binnen krijgt. Met wattenstaafjes wordt de binnenkant van zijn bek schoongeveegd, maar alleen met vier sterke handen lukt dat. Vervolgens worden zijn poten met wat vaseline ingesmeerd; door de warmte zouden ze anders uitdrogen.

Er komen de laatste dagen wat minder vervuilde vogels binnen, zegt Amado. Dat komt omdat de olie op zee uiteenvalt en dat maakt de kans om in de dikke drab te duiken wat minder groot. Wel ziet hij een verschuiving van soorten vogels die ten prooi vallen aan de olie. Toen de olievlek alleen nog maar midden op zee dreef, werden vooral veel jan-van-gents en andere echte zeevogels als stormvogels binnengebracht. Het zijn vogels die niet of nauwelijks de kust aandoen, maar in volle zee wel pardoes in een olievlek duiken. Nu de olie de kust heeft bereikt, zijn de echte kustvogels als alken en zeekoeten aan de beurt.

Op de vraag wat tot nu toe de meest bijzondere soorten zijn die hier zijn binnengebracht, worden er prompt twee vogelgidsen tevoorschijn gehaald, om de juiste namen -en dat zijn voor wie geen Spaans of Nederlands spreekt de Latijnse namen- uit te wisselen. IJsduiker, zwarte zee-eend komen uit de gids naar voren. Amado haast zich erbij te zeggen dat het centrum geen verschil maakt tussen huis-, tuin- en keukenvogels als meeuwen en zeldzame vogels als de vale pijlstormvogel.

Waar hij zich evenmin druk om maakt zijn de trekvogels die ook onder de slachtoffers zitten. De kust van Galicië kent enkele beroemde trekvogelgebieden, en ook die dreigen door de olie te worden overspoeld. Hoe kunnen die vogels ooit nog op eigen kracht terugkeren naar hun broedgebieden, zou je denken. Maar Amado weet zeker dat dat gaat lukken. In hoeverre daarin het hart of het verstand van deze vogelvriend spreekt, is niet na te gaan.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer