Minister Nawijn van Vreemdelingenbeleid en Integratie was drie maanden geleden gevraagd zijn beleid te komen toelichten. Hij liet echter verstek gaan. „We moeten er niet rouwig om zijn dat Nawijn er niet bij is”, zei de voorzitter van de Raad van Kerken, T. van Eijk, in zijn inleiding. De minister, die vorige week uitgleed over zijn uitspraken ten aanzien van de doodstraf, staat een strikte uitvoering van het vreemdelingenbeleid voor.

De „strategiebijeenkomst” van de Raad van Kerken trok zo’n 120 mensen, voornamelijk uit lokale raden van kerken. Ze waren aanwezig in gezamenlijke verontwaardiging over het naar eigen zeggen „strenge kabinetsbeleid” en de „onmenselijke behandeling van asielzoekers.”

T. Wijn van VluchtelingenWerk Nederland noemde in haar lezing een uitgeprocedeerde moeder die met een zes weken oude baby op straat is gezet. Ook hekelde zij de dreigementen van de overheid richting de gemeenten die opvang verlenen aan dakloze asielzoekers, en de intrekbaarheid van de verblijfsvergunning tot vijf jaar na uitgave. Wijn: „Veel Nederlanders ervaren problemen met nieuwkomers. Ik ontken niet dat het percentage criminele allochtone jongeren erg hoog is en dat een aantal allochtonen niet integreert. Maar het is niet goed dat de asielzoekers hiervoor de prijs betalen.” Wijn sprak van het Nederlandse „papegaaiencircuit”, waarin mensen elkaar naspreken zonder dat er sprake is van reële angst. Ook vond zij dat het ontbreekt aan goed politiek leiderschap om daaraan een einde te maken.

J. van Tilborg, directeur van Inlia (Internationaal netwerk van lokale initiatieven ten behoeve van asielzoekers), stelde de vraag hoe de kerk moet omgaan met de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. „Want in tegenstelling tot het kabinet, schrappen wij Matthéüs 25, over de vreemdeling en de hongerige, niet uit ons regeerakkoord.” Hij benadrukte dat je als kerk geen 60.000 gulden voor een ziekenhuisopname kunt betalen of duizenden ”Dublin-claimanten” (asielzoekers die al in een ander Europees land zijn afgewezen) opvangen.

Van Tilborg pleitte daarom voor samenwerking met maatschappelijke organisaties en het lokale gemeentebestuur. Ook wilde hij een goed verwijderingsbeleid, zodat asielzoekers die om inhoudelijke en technische redenen terug naar hun land kunnen, niet op straat komen te staan.

Een vrouw die in haar kerkelijke gemeente actief is in een werkgroep voor vluchtelingen, vond dat het asielprobleem in de lezingen te eenzijdig werd belicht. „Een streng beleid weert gelukszoekers en economische vluchtelingen. Want die zitten er ook tussen. Ooit heeft een vluchteling bij mij op de bank boven zijn kopje koffie zitten vertellen dat hij drugssmokkelaar was. Zulke mensen moet de overheid tegenhouden.”

Michel Peters, woordvoerder van de projectgroep vluchtelingen van de Raad van Kerken, maakt zich zorgen over de rechtse wind die er waait in Nederland en Europa. De Raad van Kerken probeert daar verandering in te brengen door overleg met de politieke partijen, met brieven en manifestaties.

Denkt Peters dat de Raad van Kerken het politieke klimaat kan beïnvloeden? „Het is een feit dat de LPF heeft afgegeven op de linkse kerk”, zegt hij. En hoewel deze politieke partij daarmee waarschijnlijk meer bedoelt dan alleen de Raad van Kerken, is Peters ervan overtuigd dat de LPF weet van de kerken die opkomen voor de zwakken in de samenleving. „Ons geluid wordt door politici gehoord. Vooral bij de ChristenUnie worden de noodkreten van de Raad van Kerken opgepakt. Bij het CDA is dat veel minder.”