Twee weken geleden was Wells, docent systematische theologie in Aix-en-Provence, even in Nederland voor het begin van het Calvijnjaar. Later deze maand verschijnt de Nederlandse vertaling van zijn boek ”Cross Words”, met de titel ”De ergernis van het kruis” (uitg. De Banier).Het onderwerp heeft zijn hart. Wells, onder meer gemeentestichter in Frankrijk, merkt dat veel christenen het moeilijk vinden om over het kruis te praten. „Over het algemeen heerst een verkeerd beeld van wat het kruis van Christus inhoudt. Het is méér dan een teken van overwinning, herschepping of een voorbeeld.”

Voor Wells is verzoening het kernwoord. „Christus sprak en wandelde op een manier die volmaakt was in Gods ogen. De dood van Christus was het ultieme menselijke bewijs van de actieve gehoorzaamheid van de Heere Jezus. De mensheid was niet gemaakt voor de dood, maar voor het leven. In de dood leefde Jezus en Hij vertrapte de dood met Zijn voeten. Dit was volmaakte voldoening. Het was een volledige genoegdoening die aan God werd aangeboden voor de vergeving van zonden. In Zijn dood bood Christus aan wat God van zondaren vroeg voor de genoegdoening van Zijn gerechtigheid.”

Ook in de dialoog met andere godsdiensten is verzoening een centraal begrip. „Het verzoenend lijden en sterven van Jezus is het belangrijkste punt waarop het christendom zich van andere godsdiensten -zoals de islam- onderscheidt. Christus is de Middelaar tussen God en mens.

Stel dat een christen, een moslim en een boeddhist samen naar een schilderij van de kruisiging kijken. De christen ziet een Man, Die voor zijn zonden is gestorven. De moslim ziet een lijdende profeet, maar niet iemand die goddelijk is. Een boeddhist ziet de altijd terugkomende karma van het kwaad.

Het doel van het kruis is verzoening tussen God en mens, en daarmee herstel van een relatie. Het christendom is een unieke godsdienst. Christus zegt: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij. Dát is de betekenis van het kruis.”

Wat zegt het kruis over God?
„Het kruis laat zien dat God alle menselijke zonde en ongerechtigheid op Zich neemt. Hijzelf is het slachtoffer van onze opstand en afwijzing. Deze opstand begon al in het paradijs, waar de mens Gods wet overtrad. Dat was een daad van ongehoorzaamheid, en Adam en Eva moesten de hof verlaten. Terugkeer is alleen mogelijk als God de mens geneest. Hij wil geen offers maar gehoorzaamheid. De oudtestamentische offerdienst laat zien dat God Zelf voor verzoening zorgt.

Het kruis maakt daarom vooral ook duidelijk dat de mens zichzelf niet kan redden van zijn ongehoorzaamheid, ongerechtigheid en opstand. De redding komt alleen van God.”

Wells wil het kruis niet isoleren van de opstanding van Christus. Zijn sterven loopt uit op nieuw leven. „Het gevolg van Christus’ dood en opstanding is dat het leven van zondaars wordt vernieuwd. Ze worden bevrijd van de angst voor de dood.”

Ook de relaties tussen mensen veranderen en vernieuwen. „Het christendom kan daarom aantrekkelijk zijn voor mensen die zoeken naar vernieuwing van hun leven. Het kwaad is niet fatalistisch. De christelijke boodschap is dat verandering en vernieuwing mogelijk zijn door het verzoenend lijden en sterven van Christus.”

Maar het kruis is toch ook een ergernis?
„Dat is juist de paradox. Het kruis ís aanstootgevend. Het neemt al onze pretenties weg, elke grond voor zelfbevrijding en rechtvaardiging. Maar als we ons bekeren, geeft het kruis ook nieuw leven, voortkomend uit onze totale verlorenheid en wanhoop. Er is hoop, omdat de toorn van God is weggenomen. In het kruis van Christus ontmoeten gerechtigheid en liefde elkaar. En dat is niet aanstootgevend.”

Waarom kon God de mens niet liefhebben zonder het kruis?
„We leven in een moreel universum waarin goed en kwaad een rol spelen. Als God het kwaad niet straft, dan vernietigt Hij Zijn eigen instelling. Dan zou er geen verschil zijn tussen goed en kwaad. God móést de mens straffen. En Hij deed dat door het plaatsvervangend sterven van Zijn Zoon aan het kruis.”

Wat heeft het kruis met uzelf gedaan?
„In het Nieuwe Testament ontdekte ik dat er geen twintig verschillende boodschappen over het kruis zijn, maar één. Het kruis is als een diamant. Hoe meer Bijbelteksten ik vond, hoe meer nieuwe kleuren ik zag. Het kruis is verschrikkelijk, maar heeft tegelijk ook iets van grote schoonheid. In alle aspecten van het kruis schittert Gods heerlijkheid.”

Kruiswerk
Het volbrachte kruiswerk van Christus vertelt niet alleen over de behoefte van de mens aan verlossing, schrijft Paul Wells in ”De ergernis van het kruis”. Het kruis laat vooral zien dat God verlost. God is een God van genade.

„Hoe meer we begrijpen over de wijze waarop de verlossing werd volbracht, hoe meer we het wonder van Gods wijsheid en genade beginnen te peilen. De Heere der heerlijkheid Zelf, de geliefde Zoon, aanvaardde de pijn en de smart van de zondige mensheid toen Hij „Zelf onze zonden (…) gedragen heeft op het hout” (1 Petr. 2:24). Hij stierf de dood van iemand die de vloek van de zonde droeg. Er zijn geen menselijke equivalenten voor de gewichtige gebeurtenis aan het kruis, geen herhalingen en geen dingen die toegevoegd kunnen worden aan deze verlossing die eens en voor altijd is. „Dit is God in onze natuur verlaten van God.” Niets is daarmee te vergelijken.

Gods gerechtigheid was op wonderlijke wijze volkomen bevredigd. Eén daad was voldoende om opstandige zondaren te redden van de zonde en afdoende voor de verlossing van verloren mensen. Deze daad werd niet uitgevoerd zonder persoonlijke betrokkenheid of met de mathematische precisie van de bewegingen op een schaakbord. „God in Christus” overdekte het hele werk met Zijn wonderlijke genade en liefde en Hij maakte de gebeurtenissen van één dag voor altijd een „Goede Vrijdag.”

Het kruis maakt duidelijk dat God zondaren redt. Dit kan alleen volledig op waarde worden geschat als elk van deze drie woorden zijn volle betekenis wordt gegeven. Als God redt, is Zijn hele Persoon -Vader, Zoon en Geest- werkzaam in de betoning van Zijn heiligheid, gerechtigheid, macht en liefde. Als God redt, doet Hij dat op zo’n wijze dat het werkzaam en afdoende is voor alle behoeften van zondaren. De verlossing die volbracht is aan het kruis is voor eens en altijd; de verlossing is onherhaalbaar en heeft geen aanvulling nodig. Christus’ dood redde werkelijk; Zijn dood was alles wat nodig was om de verlossing te volbrengen. God redde zondaren - verloren, dood in de zonde, onder het goddelijke oordeel, onbekwaam om iets voor zichzelf te doen. De verlossing is volkomen, volledig en volmaakt. Het is de overwinning van alles wat God is in Zijn heilige gerechtigheid, oneindige erbarmen en grenzeloze liefde.”

Paul Wells
Prof. dr. Paul Wells doceert systematische theologie in Aix-en-Provence in Frankrijk. Samen met anderen richtte hij daar in 1974 de Faculté libre de théologie réformée op.

Wells promoveerde in 1980 aan de Vrije Universiteit in Amsterdam op een onderzoek naar het Bijbelgebruik van de theoloog James Barr. Hij publiceerde verschillende boeken in het Frans, onder andere over de leer van de Schrift, de woorden van Christus aan het kruis en het leven van een christen. Ook schreef hij commentaren op het Onze Vader en de Apostolische Geloofsbelijdenis.

Wells is voorzitter van de Vereniging tot bevordering van het Bijbelonderzoek (APEB) in Frankrijk en redacteur van het tijdschrift La Revue Réformée. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor uitgeverij Editions Kerygma, die nieuwe edities van klassiekers als de Heidelbergse Catechismus en de Westminster Confessie op de markt brengt. Er wordt gewerkt aan een moderne uitgave van de ”Institutie” van Calvijn en diens commentaren op het Nieuwe Testament.

Wells is getrouwd met Alison en ze hebben drie kinderen. Ze zijn samen betrokken bij kerkplanting in Gardanne, een mijnstadje tussen Aix-en-Provence en Marseille.