Nee, dat kan natuurlijk niet, was zijn antwoord, met een glimlach waarmee hij suggereerde: eigen schuld, dikke bult. Als de betrokken landen alleen vergaderen in de personen van de ministers van Financiën, is er uiteraard geen vertegenwoordiger van hen welkom bij een G-20-overleg van regeringsleiders, legde hij graag uit.Het gaat om een van de politiek pikante ideeën die Sarkozy in de voorbije periode heeft geventileerd: laat de lidstaten met de gemeenschappelijke munt vaker bijeenkomen op het hoogste niveau om met elkaar het beleid te coördineren. Bovendien zou hij het liefst zelf voorlopig de regie voeren over zulke besprekingen. Bij diverse collega’s wekt hij irritatie met die plannen. Bondskanselier Merkel voorop. Die wil er niets van weten. De Duitsers vrezen dat het uitdraait op de vorming van een economische regering, die de door hen gekoesterde onafhankelijkheid van de Europese Centrale Bank (ECB) ondermijnt.

Hoe dan ook, Sarkozy timmert als EU-voorzitter behoorlijk aan de weg. Superactief als altijd kwijt hij zich van zijn taak. En hij treft het, want er is genoeg werk aan de winkel. Eerst kreeg hij de oorlog in Georgië op zijn bordje. Daarna doken de problemen in de bankensector in alle hevigheid op. Vriend en vijand beamen dat het Franse staatshoofd beide crises vastberaden en daadkrachtig heeft aangepakt.

Maar goed dat juist hij in deze turbulente omstandigheden de kar trekt. Wat zou er gebeurt zijn als een onbeduidend politicus als de Sloveense premier Jansa, bij wie in de eerste helft van 2008 het roulerend aanvoerderschap berustte, nu aan het roer stond? vraagt menigeen zich af. Tegelijk rijzen er de twijfels over hoe het vanaf 1 januari zal gaan. Op die dag neemt de Tsjech Topolanek het estafettestokje over. Die moet, om eens iets te noemen, straks de gezamenlijke belangen van de EU behartigen bij de verdere onderhandelingen over de nieuwe financiële wereldorde.

De tijd is rijp voor het aanstellen van een vaste voorzitter, denk je dan. Die functionaris had eigenlijk tegen het einde van dit jaar gekozen moeten worden. U weet het nog wel, er circuleerden een poos geleden al diverse namen, waaronder die van Blair en Juncker. Totdat vlak voor de zomer de Ieren roet in het eten gooiden. Per referendum verwierpen zij het Verdrag van Lissabon, dat de bestuurlijke hervorming op dit punt regelt.

Sarkozy bevordert met zijn doortastend optreden de steun voor de beoogde aanpassing in de werkwijze van de Unie. Daar voegen we vervolgens aan toe dat hij zijn eigen kansen op het ooit bekleden van de te creëren post, mocht hij dat ambiëren, zeker niet vergroot.

Hij doet het als crisismanager zonder meer verdienstelijk, maar in een ander opzicht geldt hij niet als onomstreden en dat heeft hij aan zichzelf te wijten. Van een EU-voorzitter verwacht je dat die opereert als iemand die tegenstellingen overbrugt en die het nationale eigenbelang daaraan ondergeschikt maakt. Dit laatste is Sarkozy vreemd. Die grijpt zijn huidige rol aan om zo veel mogelijk traditionele Franse idealen te realiseren, ook al trapt hij daarmee op de tenen van dezen en genen. „We moeten niet bang zijn onze overtuiging te verdedigen”, hield hij in juli het Europees Parlement voor. We weten inmiddels wat hij daarmee bedoelt.

Zijn opvattingen over de eurogroep en over een soort economische regering zijn er een voorbeeld van, zijn pleidooien voor staatsinterventie en overheidssteun om bedrijven te beschermen tegen de soms gure wind van de vrije markt eveneens. Sarkozy is voorlopig te veel Fransman om de Unie permanent te leiden.

Drs. A. A. C. de Rooij.

Reageren aan scribent?

buza@refdag.nl.