Meer dan werk
De meeste vrouwen kiezen bewust voor deeltijdwerk. Ze werken minder omdat ze dat zelf willen. Zo luidt de conclusie van een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) naar de redenen waarom vrouwen kiezen voor een parttimebaan. Werk is in de ogen van dames zeker belangrijk, maar ze blijken volgens het onderzoek ook veel waarde te hechten aan het huishouden, de kinderen, hobby’s, sociale contacten, vrijwilligerswerk, mantelzorg en, niet te vergeten, aan zichzelf.
Het SCP-rapport verdient aandacht. Maar al te vaak wordt immers het beeld geschetst dat vrouwen niet meer uren kunnen werken omdat overheid en bedrijfsleven niet in staat zijn om de juiste voorwaarden te scheppen. Zo zou gebrekkige kinderopvang moeders dwingen nagelbijtend thuis te blijven zitten.Dat beeld is dus onjuist. Of in ieder geval onvolledig. Vrouwen kiezen bewust voor een deeltijdbaan omdat ze vinden dat er meer is dan werk alleen. Of ze nu kleine kinderen hebben of niet. De vrouw verricht het leeuwendeel van het huishoudelijk werk en de zorg. De dames zelf noch de omgeving hebben daar moeite mee, leert het onderzoek.
Het rapport zal met belangstelling worden gelezen door de Taskforce DeeltijdPlus. Deze in april ingestelde werkgroep moet in opdracht van het kabinet bewerkstelligen dat vrouwen met kleine deeltijdbanen meer uren gaan werken. Ook wordt geprobeerd om niet-werkende vrouwen naar de arbeidsmarkt te lokken. In Nederland verrichten vrouwen in vergelijking met andere landen vaak betaald werk, maar werken ze relatief weinig uren.
Volgens het kabinet is verhoging van zowel de arbeidsparticipatie als de arbeidsduur van vrouwen nodig om de houdbaarheid van het sociale stelsel te garanderen. Ook blijft volgens het kabinet veel vrouwelijk talent nu onbenut, terwijl personeelstekorten in bijvoorbeeld de zorg en het onderwijs toenemen.
In zijn inspanningen doet de Taskforce er goed aan om objectief nota te nemen van dit SCP-rapport. Initiatieven die erop zijn gericht om vrouwen gericht in te zetten op plekken waar zij met hun capaciteiten een duidelijke meerwaarde hebben: prima. Die -in veel gevallen beperkte- arbeidsparticipatie is soms zelfs in reformatorische kring gewenst, mits de inzet niet strijdt met de Bijbelse noties over de rolverdeling tussen man en vrouw. Hoe kunnen anders de vele verzorgingshuizen en scholen van reformatorische signatuur blijven draaien?
De Taskforce legt de werklat echter fors hoger. Om dat doel te bereiken is een cultuuromslag nodig, constateert het SCP. Het gevaar doemt daarmee op dat tevreden vrouwen een schuldgevoel krijgen aangepraat of financieel worden gekort omdat zij niet of weinig buitenshuis werken. Dat gaat veel te ver. Het riekt zelfs naar betutteling, alsof een dame niet weet wat goed is voor haar of voor haar gezin. Het SCP-rapport is duidelijk: de vrouw staat haar mannetje als het gaat om de keuze tussen werk en andere activiteiten.
En de man? Ook die kan in dit verband iets leren. Er is meer in het leven dan werk, vinden vrouwen. Aan die houding kunnen vele mannen nog een voorbeeld nemen.