„Het spaarloon en de Melkertbanen zijn nog struikelblokken. Als die uit de weg worden geruimd, is de FNV bereid nog eens te kijken naar de looneis”, aldus bestuurster A. Jongerius van de FNV woensdag in het FNV e-magazine.

Werkgevers en het kabinet vinden dat de bonden voor 2003 hun looneis van maximaal 3,5 procent naar beneden moeten bijstellen; tot op het niveau van de geschatte inflatie (2,25 á 2,5 procent).

Demissionair minister De Geus (Sociale Zaken) vindt dat de FNV de wereld op de kop zet. „De sociale partners moeten eerst een afspraak maken over loonmatiging. Dan praten we verder over andere onderwerpen”, zei de bewindsman woensdag in de tv-rubriek 2Vandaag. „Als je er zelf niet uitkomt, kun je wel weer naar het kabinet kijken, maar dat is de omgekeerde wereld”, aldus De Geus.

Voorzitter J. Schraven van werkgeversorganisatie VNO-NCW zei dinsdag al een hard hoofd te hebben in het bereiken van een akkoord tijdens het traditionele Najaarsoverleg op 28 november tussen het kabinet en sociale partners. Hij proefde uit een gesprek met premier Balkenende dat het kabinet weinig bereid is concessies te doen aan de bonden.

De voormannen De Waal (FNV) en Terpstra (CNV) trokken maandag uit gesprekken met de premier dezelfde conclusie. Jongerius ziet inmiddels wel kansen voor een akkoord, omdat de pensioenfondsen langer de tijd zouden krijgen hun zaakjes op orde te brengen. Hierdoor hoeven de pensioenpremies minder snel te stijgen, waardoor deze minder zwaar drukken op de koopkracht van werknemers en loonkosten voor werkgevers.

„Bovendien trekt het kabinet zijn plannen in om pensioenopbouw moeilijker te maken. Mensen mogen nog steeds 2 procent van hun inkomen hiervoor blijven gebruiken,” zei Jongerius. Rond de Melkertbanen wordt volgens haar ook vooruitgang geboekt. „Van de 80.000 gesubsidieerde banen worden er 10.000 omgezet in gewone banen. Dat geeft meer ruimte voor de rest.”

Het CNV deelt het optimisme van de FNV nog niet. „Wat betreft gesubsidieerde arbeid en pensioenen lijken de zaken inderdaad onze richting op te schuiven, maar we het kabinet nog niets hardop horen zeggen”, aldus coördinator arbeidsvoorwaarden R. van Splunder van het CNV.

De FNV veronderstelt volgens het CNV bovendien te onrechte dat na concessies van het kabinet te praten valt met werkgevers over de mate van loonmatiging. Van Splunder: „De werkgevers hebben het plafond van 2,25 procent voor de looneis als een dictaat op tafel gelegd. Daar kunnen wij nooit in mee gaan.”

Werkgevers- en werknemersorganisaties praten vrijdag verder in de Stichting van de Arbeid over een gezamenlijk voorstel aan het kabinet voor een sociaal akkoord. De FNV hoopt wel dat dan de zogeheten koopkrachtplaatjes klaar zijn, waarin het kabinet de effecten van de economie en kabinetsbeleid voor inkomens op een rijtje zet. Pas als die informatie op tafel ligt, wil de vakcentrale praten over eventuele loonmatiging.