In de schaduw van de kerk, bij de platte boompjes voor de oudheidskamer, begint de wandeling. De wandelgids vertelt dat de hervormde kerk niet ouder is dan 130 jaar. Stadsbranden verwoestten het voorgaande godsgebouw. Het orgel dat in de kerk staat, is eveneens omstreeks 1885 gebouwd en begeleidt iedere zondag de Genemuider gemeentezang.Het is de vraag of de doorsnee Genemuidenaar de geschiedenis van zijn of haar woonplaats kent. Gert-Jan Westhoff, die het boekje voor de stadswandeling schreef, leidt zowel mensen van buiten als plaatsgenoten door het centrum. In het dagelijks leven is hij leerkracht op een basisschool. „Veel Genemuidenaren denken dat er niets meer over is van de geschiedenis van onze stad. Juist voor hen is deze stadswandeling ook erg leuk, omdat ze dan nieuwe dingen kunnen ontdekken. Het is een stukje volwasseneneducatie.”

Vanaf het kerkgebouw leidt de wandeling de Langestraat in, een van de oudste straten van Genemuiden. Het stadhuis dat in de Langestraat stond, is veranderd in een fotowinkel. Van het Heilige Geestgasthuis is alleen de gevelsteen nog over. Toch heeft de Langestraat nog wel iets karakteristieks: hier fietsen moeders die ’s morgens vroeg met hun kleine kinderen de boodschappen doen in plaats van op het kantoor te werken aan hun carrière.

Hooiberg
De Achterweg -vanaf de Langestraat te bereiken door een van de vele stegen- geeft meer van het verleden prijs. Oude schuurtjes zijn gerestaureerd en er staat zelfs nog een klassieke hooiberg. Wanneer er een brand uitbrak in het droge gras was er vaak geen redden meer aan. Binnen enkele ogenblikken stond de hele rij hooibergen in lichterlaaie en moesten ook de huizen er aan geloven.

Aan de ene kant was er dus het gevaar van brand, tegelijk dreigde af en toe ook overstroming. Vanouds konden de Genemuidenaren vanaf de Achterweg de Zuiderzee zien liggen. In 1916 spoelde het zilte water bij een storm de dijk over en kwam het zelfs de op een terp liggende kerk binnen. De zee is nu in de verste verte niet meer te bekennen. Het ingepolderde land is bebouwd met huizen en alleen Genemuidenaren van twintig jaar en ouder herinneren zich nog de kale weilanden met de dorpskerk op de achtergrond.

Het gebied rondom de haven van de voormalige stad is ook opgenomen in de gids. De visserij was eerder zo’n belangrijke bron van inkomsten dat het beeld van een vis zelfs werd opgenomen in het stadswapen. In de loop van de vorige eeuw is de aanlegplaats langs het Zwartewater echter meer en meer toeristenhaven geworden. De meeste plezierbootjes zijn geborgen voor de winter, een enkel scheepje deint nog op het water. De deur die de binnenhaven van de buitenhaven scheidt, wordt op zondag dichtgedraaid om de rust aan het Havenplein te waarborgen.

Kasteel Blokhuis
Bijna spoorloos verdween kasteel Het Blokhuis. Oude prenten tonen aan dat Genemuiden in het begin van de Tachtigjarige Oorlog beschermd werd door deze vesting. Door verraad kwam het kasteel in 1580 echter in handen van de Spanjaarden en in datzelfde jaar werd het kasteel afgebroken. Op het terrein waar vroeger het kasteel stond, heerst nu de rust van een oude begraafplaats. Omdat het vanaf 1827 bij de wet verboden was om nog langer in de kerk te begraven, rusten vanaf die tijd de doden in deze besloten hof.

Het einde van de wandeling voert weer naar de oudheidskamer, waar nog meer informatie te vinden is over de 733 jaar die Genemuiden oud is. In dit museum en in het tapijtmuseum kunnen toeristen en Genemuidenaren de kleurrijk geïllustreerde stadswandeling kopen. Mensen die enthousiast zijn geworden na het eerste rondje, kunnen op deze manier voor een tweede keer aan de wandeling beginnen.