”Astrid Lindgren. Een herinnering”
Auteur: Rita Verschuur
Uitgeverij: Bert Bakker, Amsterdam, 2002
ISBN 90 351 2476 6
Pagina’s: 190
Prijs: € 15,95. Wat is ”Astrid Lindgren, een herinnering” eigenlijk voor boek? Het is geen biografie, dat soort teksten begint meestal niet zo nadrukkelijk met de schrijver ervan als ”ik”. Het is meer een boek waarin het evenzeer over de auteur Rita Verschuur gaat als over het onderwerp Astrid Lindgren. De Zweedse schrijfster overleed op 28 januari 2002, en juist eerder in die maand had Rita Verschuur een manuscript met persoonlijke herinneringen aan Lindgren afgerond.

Verschuur beschrijft de contacten die zij in een periode van ruim veertig jaar met de grote Zweedse kinderboekenschrijfster heeft gehad. Aanstekelijk vertelt ze over haar kennismaking met de boeken van Astrid Lindgren.

„Ik loop door Uppsala. De sneeuw knerpt onder mijn voeten. De zon is net boven de huizen uit gekropen. Over een paar uur is ze weer onder, maar de dagen lengen al. Het nieuwe jaar is begonnen. 1959.

Hier mag ik tot de zomer met Zweedse studenten Zweeds studeren. Eindelijk mag ik zelf beslissen wat voor colleges ik ga volgen, wat ik ga lezen. (…)

Aan de overkant van het water is de academische boekhandel. Daar ga ik zelf een boek uitkiezen. (…)

Er ligt een hele plank vol kinderboeken. Op een ervan schittert een gouden medaille. Naast de medaille zit een jongen in een bloemenwei, in het gras ligt een man te slapen. ”Rasmus på luffen” heet dit boek. Dat betekent zoiets als ”Rasmus op zwerftocht”. Op het gouden plakkaat staat HANS CHRISTIAN ANDERSEN MEDAILLE. De naam van de schrijfster is Astrid Lindgren. Ik loop de winkel in en koop ”Rasmus på luffen”.”

Verschuur vindt het zo’n prachtig verhaal dat ze het wil gaan vertalen voor haar jongere broertjes en zusjes thuis in Bloemendaal. Die kennen geen Zweeds, dus zal zij er Nederlands van moeten maken. Tijdens het vertalen van ”Rasmus en de landloper” zoekt ze contact met Astrid Lindgren, en die geeft haar meteen veel vrijheid: „Doe maar wat jij het beste vindt.”

Vriendschap
Wat opvalt, is dat het contact altijd iets ongelijkwaardigs houdt, althans in de ervaring van Rita Verschuur. Zij lijkt er steeds naar te verlangen dat zij voor Astrid Lindgren even belangrijk is als omgekeerd het geval is. Tamelijk aandoenlijk wordt dat als ze beschrijft hoe ze Astrid Lindgren, als die oververmoeid is, wil laten bijkomen in haar eigen boerderijtje op het Zweedse platteland en hoe trots ze is als ze Lindgren laat kennismaken met haar buren op het platteland, twee oude mensen die zo uit de jeugd van Astrid Lindgren weggelopen zouden kunnen zijn.

Wie trouwens meer wil lezen over Astrid Lindgrens jeugd moet eens ”Het land dat verdween” lezen, een portret van haar grootouders en ouders dat met veel liefde is geschreven.

Rita Verschuur loopt steeds aan tegen de grenzen die Astrid Lindgren aan de vriendschap stelt. Zo wil ze absoluut niet praten over de inhoudelijke kant van haar werk; Verschuur heeft nogal moeite met ”De gebroeders Leeuwenhart” en vraagt zich af of dat boek niet anders had moeten eindigen dan met de dood van de twee broers. Maar als ze samen zijn, merkt ze dat dat onbespreekbaar is: „dat haar boeken niet ter discussie staan.”

Als de kroon op haar werk als vertaalster beschouwt Rita Verschuur dat zij in Stockholm in 1996 de Nederlandse tekst mag inspreken voor het verhalenhuis ”Junibacken”, dat gewijd is aan het werk van Astrid Lindgren.