Blix meldt vooruitgang na eerste gesprekken
Het hoofd van de VN-wapeninspecteurs Hans Blix heeft maandagavond na eerste gesprekken met Iraakse functionarissen gezegd dat er „vooruitgang” is geboekt. De besprekingen over hervatting van de wapeninspecties werden vandaag voortgezet.
Blix en de baas van het internationaal atoomagentschap IAEA Mohamed El-Baradei spraken op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Bagdad. Een van de gesprekspartners was de adviseur van president Saddam Hussein, generaal Amer al-Saadi. Deze wapenexpert had begin oktober in Wenen al een ontmoeting met Blix en El-Baradei.
Leden van het inspectieteam zijn ook naar het voormalige Canal Hotel geweest. Dat was het hoofdkwartier van de in 1998 vertrokken wapeninspecteurs. De nieuwe ploeg wil hetzelfde pand weer gebruiken.
Blix en El-Baradei waren zondag vanuit Wenen naar Cyprus gevlogen om zich te voegen bij de 25 andere teamleden die zich daar hadden verzameld. Vanuit Cyprus vlogen de inspecteurs rechtstreeks naar Bagdad.
„Een nieuw inspectiehoofdstuk is begonnen”, zei de woordvoerder van het team, Ewen Buchanan. Tussen de benodigdheden van de inspecteurs die maandag in een vrachtvliegtuig werden geladen waren stofzuigers, zei Buchanan, „om stof van vier jaar te verwijderen.” Het vorige inspectieteam is in 1998 uit Irak vertrokken.
Bij zijn aankomst in Bagdad zei Blix dat geloofwaardige inspecties in het belang van Irak en de rest van de wereld zijn. In reactie op de vraag van Iraakse en andere Arabische journalisten of de inspecteurs informatie van de Amerikaanse inlichtingendiensten verwachten, zeiden ze dat ze informatie uit de hele wereld verwelkomen. Ook verklaarden ze geen moeilijkheden van de Verenigde Staten te verwachten.
Blix en El-Baradei gaan met hun team de eigenlijke inspecties eerst voorbereiden. Zij zullen het kantoor dat door het vorige team werd gebruikt heropenen, beveiligde telefoonlijnen aanleggen en transport regelen. Gisteravond ontmoetten Blix en El-Baradei de Iraakse generaal Hosam Amin, die bij de vorige wapeninspecties fungeerde als verbindingsofficier tussen de inspecteurs en de regering, en de presidentiële adviseur al-Saadi, om afspraken te maken over de inspecties. Vandaag werd de bijeenkomst voortgezet. De inspecties beginnen officieel op 27 november.
Blix zei zondag dat de kwestie van oorlog of vrede in handen ligt van „Irak, de Veiligheidsraad en de leden van de Veiligheidsraad” en sprak de hoop uit dat Irak niet zal proberen iets te verbergen. El-Baradei verklaarde dat er overeenstemming is over de noodzaak van indringende inspecties en dat de inspecteurs overal heen zullen gaan en alle middelen zullen gebruiken die hun ten dienste staan. Irakezen die over belangrijke informatie beschikken zullen desnoods het land mee uit worden genomen om te worden ondervraagd, zei hij, maar hij erkende dat mensen niet tot praten gedwongen kunnen worden.
In reactie op berichten dat Irak zaterdag en zondag Amerikaanse en Britse vliegtuigen onder vuur heeft genomen die toezien op het vliegverbod boven Noord- en Zuid-Irak zei woordvoerder Buchanan niet te geloven dat deze van invloed zouden zijn op de inspectiemissie. De Amerikaanse president George Bush heeft gezegd dat de beschietingen een schending betekenen van de nieuwe resolutie van de Veiligheidsraad die de terugkeer van de inspecteurs regelt. Maar de Amerikaanse minister van Defensie Donald Rumsfeld zei zondag dat de VS zullen afwachten hoe Irak op de inspectiemissie reageert alvorens naar de Veiligheidsraad te stappen om over militaire actie te debatteren. Hij zei dat zich vanzelf een „gedragspatroon” zal aftekenen waarop Irak zal worden beoordeeld.
VN-secretaris-generaal Kofi Annan riep Irak maandag eveneens op de wapeninspecties soepel te laten verlopen. „Ik roep president Saddam Hussein op volledig mee te werken in het belang van zijn bevolking, in het belang van de regio en in het belang van de wereldorde”, aldus Annan.