Echtparen die een gezamenlijk verzoek voor een scheiding indienen bij dezelfde advocaat betalen bijvoorbeeld voortaan een lagere eigen bijdrage voor de juridische kosten dan stellen die ieder een eigen advocaat inschakelen. De kosten wanneer elk een eigen advocaat heeft, kunnen oplopen. Vorig jaar werd in 83.000 gevallen rechtsbijstand verleend. De rekening liep op tot 70 miljoen euro.Een en ander blijkt uit plannen van staatssecretaris Albayrak (Justitie) om de gesubsidieerde rechtsbijstand betaalbaar te houden. De plannen zijn gisteren in de ministerraad behandeld. Volgens Albayrak is het uitgangspunt dat iedereen zijn recht moet kunnen halen, ongeacht de dikte van zijn portemonnee. Er is geen sprake van dat een drempel wordt opgeworpen.

Het regeerakkoord voorziet in een structurele bezuiniging van 50 miljoen euro op de uitgaven voor de sociale advocatuur van jaarlijks ongeveer 400 miljoen euro.

De PvdA-staatssecretaris verwacht door de goedgekeurde hervormingen uiteindelijke besparingen, ook bij de rechtspraak door minder procedures, oplopend tot bijna 73 miljoen euro in 2015. Dit jaar gaat het om een bedrag van 9,7 miljoen.

Albayrak sprak van een ander type geschillenoplossing. Daarbij stak zij de hand in eigen boezem door te erkennen dat de overheid „veroorzaker” is van heel veel procedures. Burgers moeten niet meer worden gedwongen tot het aanspannen van procedures. „Je zou ook af en toe de telefoon kunnen pakken.”

De staatssecretaris wil dat zo’n proactieve aanpak bij alle overheidsdiensten gemeengoed wordt. Zo moet de onder haar vallende Immigratie- en Natualisatiedienst (IND) klantgerichter worden. Ook bij vergunningsprodedures is zo veel winst te behalen.

Het moet verder aantrekkelijker worden om een bemiddelaar in te schakelen. Mensen moeten juridische bijstand kunnen inroepen. „Dat hoeft niet per se de rechter te zijn.”