Kerk & religie

Kuitert: Staat is de baas in publieke leven, niet religie

ROTTERDAM - In het publieke domein is niet de religie, maar de staat de baas, vindt prof. dr. H. M. Kuitert. „Het publieke domein dat zijn we allen. Noch God, noch Allah, noch Bijbel, noch Koran mag in de moderne seculiere staat de dienst uitmaken.”

Kerkredactie
24 October 2008 19:59Gewijzigd op 14 November 2020 06:36
Prof. dr. H. M. Kuitert. Foto ANP
Prof. dr. H. M. Kuitert. Foto ANP

Hij stelt dit in zijn boek ”Dat moet ik van mijn geloof. Godsdienst als troublemaker in het publieke domein” (uitg. Kok, Kampen). In Rotterdam vond vrijdag de presentatie van het boek plaats.Prof. Kuitert reageert met zijn publicatie op de suggestie van het WRR-rapport ”Geloven in het publieke domein” (2006) om de scheiding tussen kerk en staat nog eens te bezien; dit vanwege het feit dat religie weer terug is van weggeweest. Kuitert: „Dat advies berust op een vergissing van sociale wetenschappers die niet weten wat godsdienst is. Ze weten wel wat ze zelf met religie bedoelen, maar zijn niet in de huid van reëel bestaande godsdiensten gekropen.”

Het WRR-rapport vat religie op als nieuwe religiositeit, als religie zonder absolute aanspraken, een soort „wensreligie”, maar gaat voorbij aan de bestaande religies die juist wel hun religieuze waarheden als van God afkomstig beschouwen. Daarom loopt de advisering aan de overheid verkeerd af, meent Kuitert.

De emeritus hoogleraar ethiek aan de Vrije Universiteit voert een pleidooi voor de moderne, seculiere staat, die sinds de godsdienstoorlogen de burger bevrijdt van heerschappij van welke religie ook. De opkomst van de moderne wetenschapsbeoefening is de nekslag geweest voor de eenheid van christelijk geloof en cultuur, stelt Kuitert aan de hand van de opheffing van het renteverbod en de zijns inziens onontkoombare evolutietheorie. „Religie als inrichting van de wereld volgens Gods Woord heeft het veld geruimd.”

Islam

Zoals het christendom vergaat, zo zal het ook de islam als nieuwkomer vergaan. „Geen reëel bestaande religie kan op tegen de moderne cultuur met haar wetenschappelijk onderzoek en haar arsenaal van verworven kennis.” Zowel moslims als aanhangers van de SGP en de ChristenUnie moeten volgens Kuitert nog leren dat de staat geen godsdienst belijdt, maar seculier is. „De christenheid wil de samenleving verchristelijken, en de islam wil haar islamiseren. Daarin doen beide niet voor elkaar onder.” Beide religies stellen dat de wil van God voor de moderne samenleving essentieel is en dat het noodzakelijk is om dat zo duidelijk mogelijk in het publieke domein uit te dragen.

Hij noemt in dit verband de discussie over de embryoselectie. „De CU mag haar geloofsstandpunt in de Kamer inbrengen, maar de Kamer kan er niets mee beginnen om de eenvoudige reden dat geloof in God geen argument is.” Christenpolitici klagen volgens Kuitert dat hun de mond gesnoerd wordt en dat het publieke domein bezet wordt door ongeloof. „Ik houd het eerder op frustratie dat hun religieuze argumenten niet het gewicht krijgen dat ze er zelf aan hechten.”

Het publieke domein is een praktische maatregel die het samenleven van mensen met verschillende religieuze achtergrond mogelijk maakt, aldus Kuitert. „Het publieke domein is geboren uit noodzaak. Er zou geen publiek domein zijn als de samenleving maar één speler kende. Die tijd ligt achter ons. Vandaag moeten moslims het ervan hebben dat er een publiek domein is, de christenheid moet het ervan hebben, en niet in de laatste plaats: ook de niet-gelovigen danken er hun vrijheid aan.”

Terwijl de christelijke religie er zo langzamerhand mee verzoend is dat de wereld er anders uitziet dan zij voor wenselijk houdt, heeft de moslim daar veel meer moeite mee, aldus Kuitert. Iemand die de islam verlaat, is zijn leven niet zeker. De overheid mag iemand die Allah of Mohammed beledigt, niet censureren. „De beste medicijn is: je moet er tegen kunnen. De eer van de komende generatie moslims zal zijn dat ze dat geleerd hebben, zoals de christenheid dat heeft geleerd. Ga niet naar de rechter, leer ermee te leven.”

Kortom, het is noodzakelijk dat de staat seculier blijft, aldus Kuitert. „De staat verhindert, door niet voor een bepaalde religie te kiezen, dat de samenleving volgens de richtlijnen van een bepaald geloof wordt ingericht. Niks mis met geloof, maar niet als ordenend principe voor de samenleving. Het publieke domein is niet het domein van een koning, keizer, admiraal, ook niet van een kalief, een paus of een synode, maar van ons allemaal.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer