Lutheraan: Aflaat hindert oecumene
Het rooms-katholieke leerstuk over de aflaat is een belemmering voor de oecumene. Dat schrijft de lutherse bisschop van Braunschweig, Friedrich Weber, in een dinsdag verschenen artikel in het blad ”VELKD-Informationen”.
„Het blijft raadselachtig waarom het Vaticaan bij het begin van het Paulusjaar weer op de mogelijkheid wijst om een „volkomen aflaat” te krijgen”, vindt Weber, die namens de Verenigde Evangelisch-Lutherse Kerken in Duitsland belast is met de dialoog met de Rooms-Katholieke Kerk.Hij herinnert daarbij aan de kritiek van Luther op het verschijnsel van de aflaat, een kritiek die het hart van het reformatorische belijden raakt. „In Christus, Gods Zoon, waarachtig mens en waarachtig God, wordt ons door God -om niet- gerechtigheid geschonken. Die kan niet door het kopen van de aflaat verworven worden.”
Weber erkent dat de Rooms-Katholieke Kerk leert dat iemand pas een aflaat kan verkrijgen als hij oprecht berouw heeft over gedane zonden en de absolutie in het biechtsacrament heeft ontvangen. Een aflaat is bovendien niet verplicht of heilsnoodzakelijk. Het verschijnsel behoort eerder tot het terrein van de devotie, als hulpmiddel voor de mens om met de gevolgen van zijn zonde om te gaan.
Niettemin wekt deze praktijk en de ermee verbonden kerkrechtelijke aspecten volgens Weber associaties die niet dienstbaar zijn aan de oecumene. Hij roept lutheranen op om met rooms-katholieken een theologisch debat over de aflaat te voeren. Dat klemt te meer, waar de Rooms-Katholieke Kerk in Duitsland deze week aangaf te willen meedoen aan de herdenking van 500 jaar Reformatie in 2017.
De moderne rooms-katholieke aflaat kan overigens niet meer tegen betaling worden verkregen, maar wordt geschonken bij bijzondere kerkelijke gebeurtenissen, zoals een jubeljaar, een pelgrimage of een ander evenement. Recente voorbeelden zijn de aflaten bij gelegenheid van het Heilig Jaar 2000, het Jaar van de Eucharistie (2005) en de Wereldjongerendagen.
De moderne pausen hebben de middeleeuwse doctrine over de aflaat steeds bevestigd. De Catechismus van de Rooms-Katholieke Kerk zegt dat „de aflaat wordt verkregen door toedoen van de kerk krachtens haar macht om te binden en te ontbinden, een macht die haar door Christus Jezus verleend werd.”