De twee predikanten kruisten maandag de degens tijdens een symposium in Ede over de beloften voor Israël in het Oude en het Nieuwe Testament. Het symposium was belegd door het Nederlands Dagblad en het Centrum voor Israël Studies (CIS). Kernvraag van het symposium was: ”Hoe leest u Israël?”„De geschiedenis van God met Israël is een bijzondere”, zegt ds. Poot. „In de roeping van Abram ontvouwt zich de geschiedenis van uitverkiezing, eeuwige trouw en overrompelende liefde. Soms heeft Israël moeite om de trouw van God, van Zijn beloften, aan te nemen. Toch wint Zijn eeuwige trouw het.”

De predikant noemt de geschiedenis van God met Israël liever een „lovestory” dan heilsgeschiedenis. „Het is de geschiedenis van een unieke liefde van een uniek God met een uniek volk.”

Toch zitten hier volgens hem twee gevaren aan. Het ene is dat Israël denkt dat het Gods enige oogappel is. Het andere is de groeiende irrationale jaloezie van de volkeren die Israël beschouwen als het lievelingetje van de klas. Ds. Poot: „De liefde en de eeuwige trouw van God en de onwrikbare uitverkiezing komen tot hun bekroning in de komst van Jezus Christus. Hij is de bekroning van Gods beloften.”

De CIS-voorzitter noemt het verbijsterend dat God vervolgens een bedekking over Zijn volk legt. Tot de dag van heden. „Het volk van de eindtijd is zich aan het formeren. Gods beloften beperken zich niet alleen tot de fysieke afstammelingen van Abraham. Het antwoord van de kerk daarop is dat Gods geschiedenis met Israël gestopt is. De kerk is dan het nieuwe Israël. Het Oude Testament is een voorbereiding op het Evangelie. Het Oude Testament moeten we dan allegorisch lezen en steeds minder historisch.”

Maar dat klopt niet, aldus ds. Poot. „God is met Zijn heilsgeschiedenis niet verdwaald en de wereld uitgeraakt en onderweg Israël verloren. Gods verkiezing is eeuwig. Het gaat om het Koninkrijk dat God bezig is door de bedding van Israël heen te laten uitbreken. Israël is letterlijk Israël.”

Geestelijk

„Het bekende tekstwoord dat geheel Israël zal zalig worden, moet geestelijk verstaan worden”, zegt ds. De Jong. „Het proces van vergeestelijking is al in het Oude Testament begonnen. Het Nieuwe Testament trekt een bestaande lijn door. Niet dat daarmee oude gebruiken worden opgeheven.”

Volgens de Zeister emeritus predikant hebben we vergeestelijking nodig om de profetieën te verstaan. „De profeten hebben hun beelden van de toekomst ontworpen met behulp van voorstellingen uit het verleden of van hun eigen tijd en omgeving. Dwars door die voorzeggingen over de naaste toekomst gaat het om de verder weg liggende Messiaanse toekomst. Het „heel Israël” is voor mij een geestelijke categorie”, aldus ds. De Jong.

Niet afgeschreven

„In de betrouwbaarheid van God ligt de enige reden dat er hoop is voor Israël”, zegt drs. M. Mulder, directeur van het Centrum voor Israël Studies. Binnen Israël is er volgens hem wel verschil. „Sommigen leven met Gods beloften, anderen aanvaarden ze niet. Door de ongehoorzaamheid van Israël gaat Zijn ontferming naar de heidenen en door Zijn ontferming met de heidenen gaat Zijn ontferming tegelijkertijd uit naar Israël.”

Met anderen noemt Mulder dat de golfbeweging van het heil. „God heeft Zijn volk niet afgeschreven. Het ”gans Israël” is niet een geestelijk Israël. Wanneer de onopgeefbare verbondenheid van de kerk met Israël wordt losgemaakt van het concrete volk Israël, wordt de kerk ook losgemaakt van de vastheid van de hoop.”

In de slotlezing gaf prof. dr. P. H. R. van Houwelingen, verbonden aan de vrijgemaakte Theologische Universiteit in Kampen, een college over ”Het behoud van heel Israël”, naar aanleiding van Romeinen 11:26a.