Alles oogt nieuw in Roombeek. Na het inferno acht jaar geleden ging de wijk grondig op de schop. De wederopbouw van het gebied nadert inmiddels zijn voltooiing. Vlak tegenover het voormalige terrein van vuurwerkfabriek S. E. Fireworks verrees Prismare, een modern multifunctioneel wijkcentrum. Het biedt onderdak aan tal van verenigingen, drie basisscholen en, sinds kort, een jeugdbibliotheek.Wat de bibliotheek zo bijzonder maakt, is dat de dagelijkse uitvoering bijna volledig in handen is van een groep mensen met een verstandelijke beperking. „Uniek in Nederland”, zegt Annemarie Bloemendaal, coördinator van de jeugdbieb. „Vanuit de bibliotheek regelen we alleen de zaken achter de schermen, de rest doen deze kanjers.” Ze wijst naar het vijftal dat druk bezig is de ruimte voor de officiële opening te versieren met ballonnen.

Nood
Het idee om mensen met een verstandelijke beperking in te zetten, werd uit de nood geboren, vertelt Bloemendaal. „De oude bibliotheek, elders in de stad, moest twee jaar geleden vanwege bezuinigingen dicht. Na de bouw van Prismare bleek dat daar ruimte was voor een nieuwe bieb, maar wel kleiner en met minder middelen. Onze oude locatie was gevestigd naast dagbestedingsaanbieder Aveleijn SDT. Met hen hadden we goede contacten en zo ontstond het idee om cliënten van Aveleijn SDT in te zetten in onze jeugdbibliotheek.”

Het begin van een unieke samenwerking, zegt ook Maaike Gort, agogisch medewerker bij Aveleijn SDT. Samen met Riekje Wetsteijn is ze dagelijks in de bibliotheek aanwezig om de gehandicapten te begeleiden. Uit de groep van elf mensen zijn er elke dag vier of vijf in de bieb aan het werk. „We vinden het belangrijk dat onze cliënten een werkplek krijgen dichter bij de maatschappij. Vroeger was er alleen dagopvang, maar dankzij dit soort geïntegreerde projecten kunnen ze toch volwaardig meedraaien.”

De gehandicapten zijn niet onvoorbereid aan hun taak begonnen. Wetsteijn: „Ze hebben allemaal scholing gekregen. In het sorteren en repareren van boeken, het werken met ons computersysteem. En ze hebben een cursus sociale vaardigheden gevolgd. Ze moeten hier toch elke dag met de bezoekers omgaan.”

Zelf scannen
Hoewel donderdag de officiële opening plaatshad, hebben de mensen van Aveleijn SDT al een poosje kunnen oefenen. „We zijn al drie weken open”, zegt Ella (26). Ze is een van de jongeren die de bibliotheek runnen. „Het gaat erg goed. We mogen boeken repareren of dingen opzoeken op de computer en we laten de kinderen zien hoe ze de boeken moeten scannen. Dat kunnen ze namelijk zelf doen op de zelfscanbalie.”

Johan (19) legt uit hoe het scanapparaat werkt: „De kinderen moeten de boeken op de balie leggen en dan worden ze automatisch gescand. Wij moeten controleren of ze het goed doen.” Johan heeft het bijzonder naar z’n zin in de bieb. „Ik vind vooral de opa’s en oma’s die met kleine kindertjes komen erg leuk.”

Met drie basisscholen die in hetzelfde gebouw zijn gevestigd, zit de jeugdbibliotheek op een perfecte locatie. „Er gaan hier zo’n 750 leerlingen naar school”, zegt Bloemendaal. „De kinderen kunnen hier elke dag gewoon naar binnen lopen. Ze reageren erg positief op onze mensen.” „Maar ze zijn soms wel een beetje druk”, zegt Ella. „En ze maken af en toe ook rommel”, vult Johan aan.

Vaker een baan
DEN HAAG (ANP) – Verstandelijk gehandicapten doen het vaak beter op de arbeidsmarkt dan iemand die onder behandeling staat voor chronische psychiatrische problemen.

Van de zelfstandig wonende verstandelijk gehandicapten heeft circa een op de tien een normaal betaalde baan, tegen een op de twintig psychiatrische patiënten die dankzij medicatie en andere zorg op zichzelf kunnen wonen.

Dat blijkt uit een gisteren gepubliceerd onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Volgens onderzoekster Rick Kwekkeboom stimuleren zorginstellingen voor verstandelijk gehandicapten hun cliënten meer om aan de slag te gaan dan hulpverleners van psychiatrische patiënten. Ook lijken werkgevers volgens haar toegeeflijker ten aanzien van werknemers met een verstandelijke beperking dan voor een depressief persoon op de werkvloer.

Dat laatste komt volgens Kwekkeboom ook doordat verstandelijk gehandicapten over het algemeen vrolijker zijn en daardoor ook als makkelijker personen worden ervaren. Van de verstandelijk gehandicapten staat ongeveer 60 procent positief tot zeer positief in het leven, tegen 

30 procent van de mensen die met chronische psychiatrische problemen kampen.

Verder blijkt uit het SCP-onderzoek dat verstandelijk gehandicapten die aan de slag zijn in een sociale werkplaats vaak gelukkiger zijn dan wanneer ze een gewone baan hebben. Bijna de helft van de mensen met een verstandelijke beperking werkt in de sociale werkvoorziening.
Zelfstandig wonende psychiatrische patiënten zijn ook gelukkiger als ze werken in een sociale werkplaats, arbeidsproject of vrijwilligerswerk doen. Van hen is bijna een op de tien aan de slag in de sociale werkvoorziening.

Voor beide groepen geldt dat hun tevredenheid vooral bepaald wordt door hun woonsituatie. Ten tijde van het onderzoek woonden alle 375 deelnemers zelfstandig.

Mensen met chronische psychiatrische problemen wonen vaker dan verstandelijk gehandicapten in een eengezinswoning: 46 procent, tegen 37 procent. Hetzelfde geldt voor zelfstandig wonen in een wooneenheid met gemeenschappelijke voorzieningen. Verstandelijk gehandicapten wonen weer vaker in een appartementencomplex voor mensen met hun beperkingen.