Relatie pers en troon vaak gespannen
Het Japanse volk heeft zondag de geboorte gevierd van het eerste kind van kroonprins Naruhito en kroonprinses Masako, een meisje. Naar de komst van de troonopvolger werd met spanning uitgezien. In 1947 werd, met het reduceren van het keizerschap tot een ceremoniële functie, in de wet de bepaling opgenomen dat alleen mannelijke nakomelingen voor de troonopvolging in aanmerking komen. Nu het een meisje is geworden, komt een hele discussie op gang over de Chrysantentroon.
Onmiskenbaar heeft de pers een belangrijke rol gespeeld rondom de geboorte. Ver weg van de feestelijkheden speculeerden de media over noodzakelijke wijzigingen in de keizerlijke opvolgingswetten om de bestijging van de Chrysantentroon door een vrouw in de toekomst mogelijk te maken. De Japanse dynastie is de oudste ter wereld, maar heeft sinds 1965, toen Naruhito’s jongere broer prins Akishino werd geboren, geen mannelijke troonopvolger meer gebaard. Een hoge Japanse regeringsfunctionaris pleitte er deze week al voor om het Japanse keizerschap ook open te stellen voor vrouwelijke nakomelingen van de keizer.
„De geboorte van de baby maakt een diepgaande discussie over dit onderwerp belangrijk”, schreef de massakrant Yomiuri. Volgens andere commentaren echter hebben de 41-jarige Naruhito en zijn evenoude vrouw Masako nog even de tijd. „Het zou niet gepast zijn om het debat (over de opvolgingswet) al te beginnen als nog maar het eerste kind geboren is”, schreef de Mainichi.
Het huwelijk van de kroonprins en -prinses is acht jaar oud. In 1999 had de prinses een miskraam. Naruhito laakte de pers later omdat die zijn vrouw te zeer onder druk zette. De laatste opvolgingscrisis van de 1500 jaar oude dynastie dateert van de jaren dertig, toen keizerin Nagako vier dochters baarde voordat de huidige keizer Akihito geboren werd. Japan heeft wel regerende keizerinnen gekend – de laatste was Gosakuramachi, in de achttiende eeuw.
Pers en monarchie hebben, zo blijkt in Japan, een gespannen relatie. Ook in Nederland is dat het geval. „De relatie tussen koningshuis en pers is een uitzonderlijke, variërend van innig via haat-liefde tot vijandig – een verhouding die van alle partijen in wisselende mate manoeuvreerkunst verlangt”, schrijft Remco Meijer in zijn boek ”Aan het hof”. Belangstelling voor het koninklijke bloed heeft alles te maken met geboorten, verlovingen, huwelijken en de verwante chronique scandaleuse. Boulevardbladen verdiepen zich in de roddels en de serieuze pers houdt zich meer bezig met onderwerpen als de crises in de constitutionele monarchie.
Net als de geboorte in Japan, is het huwelijk van prins Willem-Alexander en Máxima in Nederland een bron van inspiratie voor de media. Uitgelezen voorbeeld was de toernee door het land, op de voet gevolgd door landelijke en regionale pers, royaltybladen en fotografen van allerlei pluimage. Zelfs was op sommige bezoeken de buitenlandse pers aanwezig. Van de meest saaie momenten wisten sensatiebladen een heftig verhaal te schrijven. Zo zou Máxima tijdens het bezoek aan de stad Utrecht niet goed in haar hum zijn geweest en haar verloofde af en toe boos hebben aangekeken. Alle ins en outs van haar kleding en accessoires werden onder de loep genomen en geanalyseerd. Hordes fotografen wrongen zich in allerlei kronkels om de toekomstige bruid en Argentijnse moeder des vaderlands vast te leggen, waarbij hun keukentrapjes wel de meest in het oog springende attributen waren.
Om nog een pikant detail te noemen: volgens bepaalde modedeskundigen zou Máxima geen glanspanty’s moeten dragen omdat die haar benen dikker maken dan ze zijn. Overigens kan het in de baan die Máxima wacht geen kwaad een paar stevige benen te hebben om met beide benen op de grond te staan.
