Amerika en Rusland
Rusland moet beseffen dat de Koude Oorlog voorbij is. Dat zei president Bush naar aanleiding van de strijd in Zuid-Ossetië. Hij wil dat Moskou de troepen uit het territorium van Georgië zo snel mogelijk terugtrekt. De Amerikaanse regeringsleider beschuldigt de Russen ervan een politiek van intimidatie te voeren, zoals die 25 jaar geleden gangbaar was, maar die niet meer past in de 21e eeuw.
Formeel gezien heeft Bush gelijk. De Koude oorlog is voorbij. Maar de internationale sfeer heeft momenteel veel weg van de tijd dat Washington en Moskou uitgesproken rivalen van elkaar waren. De spannende vraag bij het huidige machtsspel is of we opnieuw afstevenen op een politieke winter. Herfst is het op dit moment zeker. De relatie tussen Amerika en Rusland is deze eeuw nog niet zo slecht geweest als nu.In ieder geval is duidelijk dat de twee oude supermachten nog steeds de twee voornaamste spelers op het wereldtoneel zijn. Voor de Franse president Sarkozy moet dat een onthutsende ontdekking zijn. Hij spande zich in om Rusland en Georgië tot overeenstemming te brengen. De afspraken die hij met Moskou en Tbilisi maakte, hadden voor de Russen echter marginale waarde. Ondanks schone beloften hielden zij hun troepen actief in Georgië.
Pas toen president Bush zijn minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, naar Georgië stuurde en bovendien ook militaire vliegtuigen vol hulpgoederen zond, leek Rusland de opmars te temperen. Dat bewijst dat het nog steeds maar voor één ding gevoelig is: politieke en militaire kracht. Ook al blaast president Medvedev nog hoog van de Kremlintorens, hij heeft wel duidelijk gemaakt dat hij alleen maar zwicht als hij stuit op het verzet van een tegenstander van zwaar kaliber. Dat is alleen maar Amerika.
Toch is het te voorbarig om te stellen dat Rusland nu dus kennelijk het onderspit heeft moeten delven. Integendeel. Rusland is juist terug op het wereldtoneel. Met de actie tegen Georgië heeft het zich heel duidelijk geprofileerd. Moskou duldt niet dat het grenst aan een land dat een zeer innige relatie onderhoudt met de VS. Dat doet Georgië. President Saakasjvili aast zelfs op een NAVO-lidmaatschap. Dat accepteert Moskou beslist niet. Door Georgië een harde klap te geven is denkbaar dat de democratisch gezinde en prowesterse regering van Georgië in de problemen komt. Moskou zal daar geen traan om laten; integendeel, het heeft al laten weten dat het niet meer wil praten met Saakasjvili. Van de Russen mag hij opkrassen en in zijn kielzog al zijn Amerikaanse vrienden.
Verder heeft Rusland -opnieuw- laten voelen dat het Westen in economisch opzicht meer afhankelijk is van deze grootmacht dan men zich waarschijnlijk realiseert. De Russen voorzien op dit moment zeker voor een derde in de Europese energiebehoefte. Moskou heeft daarmee een troef in handen; het kan zo nodig de toevoer stopzetten. De enige mogelijkheid die West-Europa dan heeft om olie en gas te importeren is vanaf de Kaspische Zee via Georgië. Daarom alleen al wil Rusland duidelijk maken dat ze een factor van betekenis is op de Kaukasus.
Amerika en Rusland hebben beiden hun stellingen betrokken. Beiden hebben een eigen visie op de toekomst van Georgië en de Kaukasus - die overigens lijnrecht tegenover elkaar staan. Beide hebben laten voelen dat ze de dienst willen uitmaken in de internationale politiek en dat met hen niet valt te spotten.
Het gevaar is reëel dat er een nieuwe Koude Oorlog aanbreekt. Het vredesakkoord dat er nu ligt, doet daar niets aan af. Het pijnpunt tussen Rusland en Amerika is daarmee namelijk niet opgelost. Uiteindelijk gaat het nu om de vraag: versmelt Georgië met de schaduw van de Russische beer of gaat het schuil onder de vleugels van de Amerikaanse adelaar?