Het Bureau Ethiek en Krijgsmacht van het ministerie van Defensie heeft het boek geschreven voor studenten en docenten van militaire opleidingen. „Ethiek is niet voor watjes”, zei staatssecretaris Van der Knaap deze week toen hij het eerste exemplaar in ontvangst nam. Het handboek bereidt militairen voor op morele dilemma’s, zodat ze zich niet overvallen voelen als ze in een moeilijke situatie terechtkomen, aldus de bewindsman.

”Militaire Ethiek” geeft volgens de schrijvers geen directe oplossingen voor dilemma’s, maar leert militairen een probleem vanuit verschillende invalshoeken te benaderen.

Het voorbeeld van het wandelende kind gebeurde tijdens de Golfoorlog. Acht Britse commando’s besloten oog in oog met het Iraakse kind om het niet neer te schieten, maar te lokken met chocola. Het kind ging er niet op in en waarschuwde de Irakese soldaten. In het daaropvolgende gevecht werden vijf van de acht Britten gedood en twee van hen krijgsgevangen gemaakt en gemarteld.

Ook al moeten soldaten volgens het humanitaire recht civiele slachtoffers voorkomen, een incidentele dode burger is in de context van een militaire aanval geoorloofd, stelt het boek. Was het kind gedood, dan waren de militairen in dit geval waarschijnlijk niet gestraft. Toch noemen de schrijvers het een hoopgevend staaltje van barmhartigheid.

De schrijvers gaan tevens in op de tegenstrijdige gevoelens die militaire orders met zich mee kunnen brengen. Een Belgisch peloton in Rwanda dat belast was met de bescherming van 2000 Rwandezen, kreeg het bevel 150 Europeanen in veiligheid te brengen. Nadat de militairen waren verdwenen, werden de achtergelaten Rwandezen vervolgens afgeslacht. Juridisch is er volgens het boek niets mis met het opvolgen van zo’n bevel. De mens is echter ook verplicht een medemens in nood te helpen.

Verder voorziet ”Militaire Ethiek” onder meer in een achtstappenplan voor het inventariseren van en omgaan met dilemma’s en een uitgebreide lijst met ethische begrippen.