Einde van Nederlands grootste pleinmarkt
Al 33 jaar lang is het raak op de derde vrijdag en zaterdag van september. Het 2500 vierkante meter grote plein van de Grote Kerk in Apeldoorn staat dan propvol met allerhande spullen. Vrijwilligers bakken meer dan 16.000 oliebollen. Dit jaar wordt de grootste pleinmarkt van Nederland voor het laatst in Apeldoorn gehouden.
De rommelmarkt bij de Grote Kerk aan de Loolaan is al jaren een begrip. Niet alleen in Apeldoorn. Inwoners van Groningen tot Limburg neuzen tussen meubels, kleding, verlichting, speelgoed en vele andere artikelen. Alles is keurig gesorteerd op onderwerp in grote tenten ondergebracht.De pleinmarkt, die startte op een oppervlakte van 200 vierkante meter, vindt dit jaar voor het laatst plaats. De organisatie, stichting Vrienden van de Grote Kerk, kampt met een tekort aan vrijwilligers. Velen van hen werken al sinds 1974 mee en zijn inmiddels op leeftijd. Nieuwe medewerkers van de stichting zijn moeilijk te vinden. Coördinator Henk Stegeman: „Veel mensen willen wel een paar keer per jaar helpen, maar geen twee dagen per week, zoals een kern van vijftig medewerkers dat doet. De laatste jaren werd steeds meer werk verricht door minder mensen. Dat houdt een keer op.”
Vrijwilligers -de stichting telt er ruim 400- zijn van groot belang voor de organisatie van de pleinmarkt. Een vaste kern van ongeveer vijftig medewerkers is vanaf november elke donderdag druk met het ophalen van spullen bij particulieren en het sorteren van de goederen in een magazijn. „In totaal gaat het om ruim zes vrachtwagens vol spullen. Er zijn zo’n veertig mensen in touw om alles de zaterdag voorafgaand aan de pleinmarkt naar de Grote Kerk te brengen.”
Saamhorigheid
Een andere reden om te stoppen met de pleinmarkt is het gebrek aan geschikte en betaalbare opslagruimte. „Voorheen sloegen we alles op in schuren en oude gebouwen in het centrum van Apeldoorn. Tegenwoordig koopt de gemeente die panden op om er appartementen te bouwen. Huren kost ons steeds meer geld, wat weer van de opbrengst afgaat”, vertelt Stegeman.
Het besluit om te stoppen met het evenement was lastig, erkent de coördinator. „Mijn eigen leven bestaat zo’n beetje uit de pleinmarkt. Er gaat geen dag voorbij zonder dat ik eraan denk. In november begin ik alweer met regelen voor het volgende jaar. Bovendien is het organiseren van de markt een sociaal gebeuren waar de hele gemeente bij betrokken is. Dat zorgt voor een grote saamhorigheid.”
De opbrengst van de pleinmarkt is vanaf het eerste jaar bestemd geweest voor onderhoud en restauratie van de 116 jaar oude Grote Kerk. Jan Bos, woordvoerder van stichting Vrienden van de Grote Kerk: „In 1973 was de kerk ernstig verwaarloosd. De kerkvoogdij overwoog het gebouw te slopen en er een flat te laten bouwen. Met de opbrengst van de markt, destijds 16.000 gulden, hebben wij dat plan weten te voorkomen.”
Steriele kerk
In de daaropvolgende jaren heeft de stichting meebetaald aan restauraties van onder andere interieur, orgel, kerkplein en bijgebouw Irene. Sinds 1985 is de kerk een rijksmonument. In 1997 vond de ingrijpendste opknapbeurt plaats, stelt Bos. „In 1960 moderniseerde de kerkvoogdij het interieur. Ik noem het een beeldenstorm. Alles wat bruin en decoratief hout was, werd verwijderd en het interieur werd wit geschilderd. Ook verwijderde de voogdij veel oude, karakteristieke elementen, waaronder de prachtige krullen van de banken en het klankbord boven de preekstoel. Het werd een witte en steriele kerk, de charme was weg. Met de opbrengst van onder andere de pleinmarkten is bijna alles weer in oude staat hersteld.”
De stichting Vrienden van de Grote Kerk houdt er na de laatste pleinmarkt nog niet mee op. Bos: „We gaan ons bezighouden met het inzamelen en beheren van bijdragen van donateurs, sponsors en te ontvangen legaten. Ook blijven we jaarlijks, op de laatste dinsdag in augustus, het bekende Wilhelminaconcert organiseren. Op dit moment staat de Grote Kerk er goed bij en is er geen achterstallig onderhoud. Dat willen wij graag zo houden.”
Voor meer informatie zie:
www.vriendenvandegrotekerk.nl
www.grotekerkapeldoorn.nl