Tsvangirai (56) komt uit een eenvoudig milieu: zijn vader moest als metselaar negen kinderen zien te onderhouden en daardoor had de familie het niet breed. De Tsvangirais woonden in Gutu, 200 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Harare. Morgan werkte na de basisschool in een textielfabriek en vervolgens in de Binduramijn ten noordoosten van Harare. Daar werd hij voorman en vakbondsactivist. Mugabe noemde Tsvangirai vanwege deze eenvoudige afkomst en zijn geringe opleiding graag een ”ignoramus”.Binnen de vakbondsbeweging maakte deze ignoramus echter een snelle opmars. Eind jaren tachtig werd hij benoemd tot leider van het Congres van Vakbonden (ZCTU). Tsvangirai was toen ook nog actief in de ZANU-PF-partij van Mugabe, maar de relatie tussen hem en die partij werd grimmiger toen Mugabe eind 1997 een serie extra belastingen moest schrappen na stakingen die door Tsvangirai waren uitgeroepen.

In 1999 werd Tsvangirai een van de oprichters van de Beweging voor Democratische Verandering MDC. Deze partij voorkwam begin 2000 dat Mugabe zichzelf met een referendum nog meer macht toebedeelde. Mugabe leed een nederlaag en begon onder meer met knokploegen een gewelddadige campagne tegen de oppositie en blanke boeren.

In de campagne voor de presidentsverkiezingen van 2002 werd Tsvangirai herhaaldelijk opgepakt. Tsvangirai dacht dat zijn overwinning onafwendbaar was omdat de bevolking van het regime van Mugabe af wilde. Mugabe won de verkiezingen echter met ruim 56 procent van de stemmen, hoewel het duidelijk was dat de verkiezingen niet eerlijk waren verlopen.

Vlak voor de verkiezingen van 2002 dook een mysterieuze video op waarin Tsvangirai te zien zou zijn tijdens voorbereidingen voor moord op de president. Twintig maanden lang hing hem de doodstraf boven het hoofd, maar de rechter sprak hem vrij. In 2003 werd Tsvangirai nogmaals aangeklaagd wegens verraad nadat hij had opgeroepen tot een massaprotest om Mugabe uit het zadel te tillen. Zijn MDC verloor de verkiezingen in 2005, die Mugabe een tweederdemeerderheid in het parlement opleverden, naar alle waarschijnlijkheid opnieuw door stembusfraude. Mugabe zette Tsvangirai in de campagne weg als een handlanger van de blanke boeren en de Britse regering.

Wat bij de nederlagen echter ook meespeelde, was de hopeloze verdeeldheid van de Zimbabwaanse oppositie. In 2005 scheurde de MDC uiteen in twee facties. Veel energie ging op aan intern gekonkel. Binnen de MDC-partij was soms hevige kritiek op Tsvangirai omdat hij zich zou gedragen als een dictator. Eind vorig jaar lag hij nog zwaar onder vuur toen hij de voorzitter van het invloedrijke vrouwencomité in zijn partij plotseling eigenmachtig inwisselde voor de vrouw van een van zijn beste vrienden.

Bij verkiezingen eerder dit jaar bleken Tsvangirai en zijn MDC wel succesvol. Eind maart scoorde hij het best in de presidentsverkiezingen, ondanks tegenwerking van het al ruim 27 jaar oude regime. Volgens de officiële uitslag haalde hij onvoldoende stemmen om direct te worden gekozen. Tsvangirai was het er niet mee eens, maar besloot uiteindelijk toch mee te doen aan een tweede ronde.