Koninklijk Huis

Knalgele toren herinnert aan strijd Willem van Oranje

Het park van Freudenberg biedt een riant uitzicht over de oude kern (Alte Flecken) van de stad, die gaaf bewaard is gebleven: straten vol vakwerkhuizen. Dat is een klim van 123 treden meer dan waard. De enige ontsierende nieuwbouw is een hotel aan de horizon. In dit plaatsje zetelden de graven Van Nassau ooit, net als in het iets verderop gelegen Hilchenbach.

L. Vogelaar
13 June 2008 09:12Gewijzigd op 14 November 2020 05:57
Vakwerkhuizen in het heuvelland bij Freudenberg. Foto’s RD/VVV
Vakwerkhuizen in het heuvelland bij Freudenberg. Foto’s RD/VVV

Freudenberg beschermt dit unieke stadsgezicht. Vanbinnen zijn de huizen gemoderniseerd, vanbuiten moeten ze hetzelfde blijven. Vakwerkhuizen, zoals ze in veel Duitse plaatsen voorkomen, bestaan doorgaans uit een houten geraamte - het vakwerk. Daarvan zijn de tussenliggende ruimten opgevuld met vlechtwerk van wilg, eik, vuilboom of hazelnoot en bestreken met een mengsel van stro en leem.Aan de rand van de stadskern staat de kerktoren. Die vormt het enige restant van de burcht die hier vroeger stond. In dit kasteel spraken diplomaten op 2 april 1568 over de hulp die Willem van Oranje zou kunnen leveren aan de vrijheidsstrijd in de Nederlanden.

In die tijd regeerde Willems broer, Jan van Nassau, hier. Terwijl Willem van Oranje de bezittingen van zijn vader in Frankrijk en de Nederlanden had aanvaard, kreeg Jan het bewind over Nassau-Diez.

Jan de Oude
Jan van Nassau heette eigenlijk Jan VI en werd ook wel Jan de Oude genoemd. Hij is drie keer getrouwd geweest en kreeg 24 kinderen, van wie er 16 de volwassen leeftijd bereikten.

Nadat zijn drie jongere broers, Lodewijk, Adolf en Hendrik, tijdens de vrijheidsstrijd in de Nederlanden waren gesneuveld, was Jan de enige eigenaar van het Duitse stamland.

Jan de Oude deed veel om de welvaart van zijn onderdanen te vergroten. Maar liefst 175 verordeningen vaardigde hij uit om bestuur, rechtspraak en economie te verbeteren. Hij stichtte volksscholen voor jongens, bijzondere scholen voor meisjes en in Herborn ook een hogeschool.

Vol overtuiging voerde hij de calvinistische godsdienst in, zoals hij dat ook tijdens zijn stadhouderschap in Gelre (Gelderland) deed.

Op de Dillenburg bood Jan zijn broer Willem niet alleen een schuilplaats tegen de Spaanse vervolging, maar hij stond hem ook met raad en daad terzijde.

Hilchenbach
Zo’n 25 kilometer naar het noordoosten ligt het plaatsje Hilchenbach; ook een onderdeel van de Oranjeroute. De toren, hoog op de berg bij Hilchenbach, is geel. Knalgeel. Het is een schamele vervanging van de burcht die ooit onderdak bood aan het grafelijke geslacht Nassau. Van hieruit werden pogingen ondernomen de Nederlanden van het Spaanse bewind te bevrijden.

Hilchenbach ligt in Siegerland, niet ver van de plaats waar de rivieren Sieg, Eder en Lahn ontspringen. Siegerland-Wittgenstein ligt bij het ’drielandenpunt’ van de Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen, Hessen en Rijnland-Palts.

De gemeente Hilchenbach (met 17.000 inwoners op ruim 80 vierkante kilometer) ontstond in 1969 door de samenvoeging van Hilchenbach met elf omliggende dorpen. De naam is al veel ouder: gravin Agnes van Nassau repte in 1292 in een oorkonde over Heylichinbach. De stadsrechten werden pas in 1687 verleend.

Vanuit twee kastelen bij Hilchenbach, de Wilhelmsburg en de Ginsburg, werd de grens van het graafschap Nassau bewaakt. Op de plaats van de Wilhelmsburg staat nu een landhuis, waar sinds 1982 het stadsmuseum en -archief is gevestigd.

Vrede
Een voetpad voert omhoog naar de knalgele toren op de ruïne van de Ginsburg die op 31 augustus 1968 werd geopend. Een houten brug biedt toegang tot de restanten van het kasteel.

In 1520 werden bij de Ginsburg drie tovenaressen verbrand. Tegenwoordig gaat het er kalmer aan toe: al 25 jaar houden jongeren uit heel Europa hier vredesconferenties.

In de Oranjezaal in de toren hangen portretten en de stamboom van het huis van Oranje-Nassau, zoals ze ook in de andere kastelen in de streek te zien zijn. ”Je maintaindrai Nassau”, staat er op een plaat van bijpassend materiaal: staal.

Het oorspronkelijke slot dateerde van omstreeks de elfde eeuw. Hier kwam Willem van Oranje op 11 april 1568 voor overleg over de strijd in de Nederlanden. Hij verpandde privébezittingen om de soldij te kunnen betalen.

Met een terreinwagen gaat het al hobbelend naar een hoog plateau, de Ginsberger Heide. Hier verzamelde Willems broer Lodewijk een leger om op te trekken naar de Nederlanden. Hij won de Slag bij Heiligerlee, maar het gevecht kostte zijn broer Adolf het leven. Niet veel later hakten de Spanjaarden de Nassause troepen in de pan. Lodewijk was een van de weinigen die, zwemmend over de Eems, ontkwam. De Ginsberger Heide is de een locatie van sportwedstrijden en het grootste openluchtfestival van Duitsland.

In verval
In 1572 was Willem weer op de Dillenburg en de Ginsburg. Opnieuw verzamelde hij een leger en stak de Rijn over, naar de Nederlanden, waar de Geuzen Den Briel hadden genomen. Willem schreef aan zijn broer Jan van Nassau dat hij in Nederland zijn graf zou vinden, het land waar hij de vrijheidsstrijd leidde. En zo is het gebeurd.

In de periode 1592-1642 was de Ginsburg residentie van de graven Van Nassau-Siegen. Door geldgebrek kon de Ginsburg niet meer worden onderhouden. Het slot raakte in verval. Er bleef weinig meer van over dan een ruïne. Met daarop een toren, die behalve kaal vooral erg geel is. Knalgeel.

Dit is de zesde en laatste aflevering in een serie over de Oranjefietsroute in en rond het Duitse graafschap Nassau.

Meer over
Oranjefietsroute

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer