Veel stelde het interview niet voor. Blozend stelde Kampusch haar eerste vraag: „U vindt het toch niet vervelend om hier vanavond te zijn?” Het was bijna gênant. De coureur, die een zwaar ongeluk overleefde, behoedde Kampusch voor pijnlijke stiltes, rondde slordig gestelde vragen af. Zijn advies aan haar: Pak je rugzak en maak een wereldreis.Ja, wat doet iemand als Natascha Kampusch op de televisie? Even de feiten op een rij: op weg naar school wordt Natascha Kampusch op 2 maart 1998 door Wolfgang Priklopil ontvoerd. Ze is dan tien jaar oud. Na acht jaar gevangenschap in de kelder van een onopvallend Oostenrijks rijtjeshuis weet Natascha op 23 augustus 2006 aan haar ontvoerder te ontsnappen. De ogen van de wereld zijn op het meisje gericht. Hoe overleefde zij een jeugd opgesloten in een kelder? Wat voor jonge vrouw was daaruit te voorschijn gekomen? Wat voor man was Priklopil? De bewondering groeit als ze een paar dagen later op de televisie verschijnt en verslag doet van wat ze heeft meegemaakt.

In de twee jaar die daarop volgen geeft ze het ene interview na het andere. Lezers en kijkers voelen met haar mee. Geleidelijk veranderen de vragen van toon: Wat voor relatie hadden de kidnapper en zijn slachtoffer precies? Waarom heeft Natascha zo lang gewacht met haar ontsnapping?

De boulevardmedia wakkeren de honger van het publiek aan. Iedereen doet mee. Kampusch’ adviseurs menen de enorme aandacht van de media in goede banen te kunnen leiden. Maar ze vergissen zich. Zo werkt het nu eenmaal niet.

Sensatieberichten werken als drugs en het verslaafde publiek wil steeds grotere en sterkere doses. En altijd is er wel een dealer in de buurt die wil leveren. In het geval van Natascha Kampusch vervult de Weense gratis krant Sudelzeitung deze rol. Die drukt een foto van Natascha af waarop ze samen met een jongeman een bezoek brengt aan een discotheek. Ze eist een schadevergoeding, maar de rechter wijst haar eis af omdat ze er blijk van heeft gegeven de rol van publieke persoon te ambiëren. De media stellen hardop de vraag: „Wat heeft Natascha te verbergen?” Het publiek smult: „Ja, wat zou er zijn?”

Steeds meer beginnen lezers en kijkers aan het karakter van Natascha Kampusch te twijfelen. Ze doet maar gewichtig, ze is hebzuchtig en ze is overgevoelig. De tijd waarin ze voorzichtig door de media wordt behandeld, is voorbij. Kranten en televisie willen de laatste details weten. „De moloch die ze dacht te kunnen voeden, heeft haar verslonden”, concludeert het Duitse weekblad Die Zeit.

„De uitzending van zondag is haar eigen wens geweest”, beweert haar media-adviseur, Dusan Uzelac. „Ze wil niet langer gezien worden als het meisje in de kelder en de slachtofferrol afleggen.” In de talkshow noemde Natascha haar debuut een oefening in „psychohygiëne.” Het programma moet voor haar als therapie fungeren. In de uitzending gaat het dus niet om de gast, maar om haarzelf. Volgens commentatoren heeft Natascha behoefte aan positieve kritiek.

Eerst zat de Oostenrijkse jaren gevangen in de kelder van Wolfgang Priklopil, nu tracht ze invulling te geven aan haar leven en probeert dat via de media. Maar dat is dus niet echt verstandig.

Het advies van de voormalige autocoureur Niki Lauda afgelopen zondagavond in de uitzending was zo slecht nog niet. Laat ze met een rugzak op stap gaan en de media de rug toekeren. Misschien dat ze dan daadwerkelijk leert wat vrijheid is en ook van die vrijheid kan gaan genieten.

René Zeeman

Reageren aan scribent? buza@refdag.nl.