Overal in Europa wordt men geconfronteerd met de economische recessie. Dat heeft ook gevolgen voor de overheidsbegrotingen. Er komt minder belasting binnen dan anders en de uitgaven (onder andere in de sfeer van de sociale zekerheid) lopen op. Door lastenverlichting en extra overheidsinvesteringen poogt men de veelal kwakkelende economie een zetje in de goede richting te geven.Maar daardoor lopen de begrotingstekorten wel op. Dat is niet overeenkomstig de afspraken die zes jaar geleden in het kader van het stabiliteitspact zijn gemaakt. Zeker voor de eurolanden geldt dat zij er vanwege hun gemeenschappelijke munt groot belang bij hebben dat de andere partners hun begrotingstekorten weten in te tomen. Forse begrotingstekorten werken immers inflatoir.

In tijden van economische voorspoed is het niet zo moeilijk om dergelijke afspraken te maken. Maar juist als het wat minder gaat, komt het eropaan. Wie zal dan met name de grote landen in het gareel weten te krijgen?

Geen wonder dat de regels van het stabiliteitspact thans onder druk staan. Landen als Italië, Frankrijk, Portugal en Duitsland bevinden zich inmiddels in de gevarenzone. Dit is de vuurproef voor het pact. Daarom is het een onvergeeflijke fout van de voorzitter van de Europese Commissie, de Italiaan Prodi, om het stabiliteitspact dom te noemen.

Als voorzitter van de Europese Commissie behoort hij immers toe te zien op de naleving van de regels. Vandaar ook dat de fractie van de Europese Volkspartij (conservatieven en christen-democraten) in het Europees Parlement aanstaande maandag Prodi hierover aan de tand wil voelen. Ook regeringsleiders hebben de uitlatingen van Prodi veroordeeld en zich als verdedigers van het pact opgeworpen

Maar tussen woorden en daden zit vaak nogal wat ruimte. Met bezuinigen op de overheidsuitgaven maak je je in eigen land niet populair. Van belang is ook dat in Duitsland, vanouds de verdediger van een harde munt, thans de socialisten aan het roer staan. Die denken daar vaak toch wat anders over. Bovendien is de Duitse economie, eens het trekpaard van Europa, na de hereniging met de voormalige DDR een probleemgeval geworden.

Zeker in tijden van economische teruggang kunnen politici en economen felle discussies voeren over de vraag welk beleid er het meest toe bijdraagt dat de economie weer uit het dal komt. Welke waarde moet daarbij gehecht worden aan de stabiliteit van de munt? Het laatste woord daarover is nog niet gezegd.

Bij de introductie van de euro heeft de waardevastheid van de nieuwe munt terecht hoge prioriteit gekregen. Daarmee is een bepaald vertrouwen bij de burger gewekt. De euro zou een harde munt worden, te vergelijken met de Duitse mark of de gulden.

Nu het allemaal wat moeilijker gaat maar de economische situatie ook weer niet dramatisch slecht kan worden genoemd, is het van belang aan de gemaakte afspraken vast te houden en het vertrouwen van de burger niet te beschamen. Prodi heeft ons wat dat betreft geen dienst bewezen. Zijn opmerking dat het stabiliteitspact vanwege de begrotingsdiscipline een dom karakter draagt, kan met recht dom genoemd worden.