Rooms woonde boven, protestants beneden

De Oranjefietsroute tussen de Duitse stadjes Dillenburg en Siegen voert door bossen, langs snelstromende beken, door heuvelachtige dorpjes en tussen golvende graanvelden door. Sommige gedeelten eisen veel van de spieren, andere veel van de remmen. In Siegen zelf gaan de straatjes zo steil omhoog dat de benenwagen het geschiktste vervoermiddel blijkt. Siegen ligt aan weerszijden van de Sieg, een zijrivier van de Rijn. Eeuwenlang domineerde de ijzerertswinning het gebied. Zo’n veertig jaar geleden kwam er aan de dominantie van de mijnbouw een eind. In de omgeving van Siegen is er wel veel industrie die nog op de een of andere manier verbonden is met de mijnbouw. Maar er is ook volop natuur; 65 procent van het gebied bestaat uit bossen.

Otto en Walram Oranje domineert in de bloemperken rond de burcht. Vanaf het slot is er een weids uitzicht over de stad, die 105.000 inwoners telt. De snelweg slingert zich langs de bergrand.

Siegen kreeg in 1224 stadsrechten. Landsheren waren de graven van Nassau. Graaf Otto I van Nassau-Siegen (overleden rond 1290) wordt als stamvader van de huizen van Nassau en Oranje beschouwd. Later onderzoek heeft uitgewezen dat zijn ouders als beheerders naar Siegen kwamen, in opdracht van de aartsbisschop van Mainz. Zodoende is de stamboom nog twee eeuwen verder terug te herleiden: op graaf Rupert van Siegen, die rond 1080 leefde.

In 1255 werden de bezittingen verdeeld onder de beide zonen van graaf Hendrik de Rijke, Walram en Otto. Walram kreeg het gebied ten zuiden van de rivier de Lahn, Otto het noordelijke deel.

Uit de Walramse tak kwam de huidige groothertogelijke familie van Luxemburg voort. De (later protestantse) Ottoonse tak regeerde in Siegen en Dillenburg en verwierf bezittingen in de Nederlanden, het graafschap Vianden in Luxemburg en het prinsdom Orange in Zuid-Frankrijk. Van deze tak stamt de Nederlandse koninklijke familie af. Toen die in 1890 geen mannelijke vorst kon ’leveren’, wendde Luxemburg zich tot de Walramse tak.

Kruidentuin In Siegen hertrouwde graaf Willem de Rijke in 1531 met Juliana van Stolberg, een weduwe van 25 jaar. Ze vestigden zich op de Dillenburg. Willems wapen, in zandsteen gebeiteld, is in het slot in Siegen nog steeds te zien. Juliana had zowel op de Dillenburg als bij het slot van Siegen een kruidentuin. Ze gaf kruidendrankjes weg aan armen die er behoefte aan hadden. CDU-gemeenteraadslid Brigitte Edgar, die rondleidingen verzorgt, nam het initiatief opnieuw een kruidentuintje in het sfeervolle park rond het kasteel van Siegen aan te leggen.

In de zeshoekige Nikolaikerk, waar Willem van Oranje regelmatig diensten bijwoonde, bevindt zich de grafkapel van de graven van Nassau-Siegen. In de massief zilveren doopschaal is het wapen van een van de telgen uit dit geslacht afgebeeld: Johan Maurits, gouverneur van Brazilië. De 5 kilo zware schaal is waarschijnlijk door de Inca’s in Zuid-Amerika vervaardigd en vervolgens in Afrika terechtgekomen als ruilobject voor geleverde slaven. Met water uit deze schaal worden sinds 400 jaar kinderen gedoopt. Een van de dopelingen was Willem Lodewijk, later bekend als stadhouder van Friesland.

Bezoek uit Nederland Vanaf 1623 woonde de roomse vorst in het bovenste kasteel in de stad Siegen, de protestantse tak van de familie in het benedenslot, op de plek waar eens een fransiscaner klooster stond.

De latere koning Willem I logeerde in 1789 in het benedenslot. Dertien jaar later wandelde hij opnieuw door de stad en bezocht ook het bovenslot weer, ditmaal samen met zijn vader, prins Willem V, die inmiddels uit de Nederlanden was verdreven.

Toen Willem I koning was geworden, voerden de Siegense overheidsorganen de titel ”koninklijk Nederlands vorstelijk Oranje-Nassaus”. Dat duurde maar enkele maanden, want toen moest het Oranjehuis het gebied Nassau afstaan aan Pruisen.

Rubens De tweede vrouw van Willem van Oranje, Anna van Saksen, woonde enkele jaren in het bovenslot. Uit een buitenechtelijke relatie met de Antwerpse advocaat Jan Rubens werd in 1571 een dochter geboren. Willem van Oranje liet Rubens daarom op de Dillenburg gevangenzetten. De put waarin hij volgens de overlevering verbleef, is er nog te zien. Rubens werd ter dood veroordeeld, maar na dringende verzoeken van zijn -wettige- vrouw vrijgelaten.

In 1577 werd in Siegen hun zoon Peter Paul geboren, die een beroemd barokschilder werd. In het Siegerlandmuseum in het bovenslot aan de Haus Oranienstrasse bevindt zich een aantal originele werken van Peter Paul Rubens. Er is ook een portrettenverzameling van de vorstenhuizen van Nassau en Oranje te zien.

Dit is de vijfde aflevering in een serie over de Oranjefietsroute in en rond het Duitse graafschap Nassau.

Rooms woonde boven, protestants beneden

Koninklijk Huis

RD.nl in uw mailbox?