Buiten is het zonnig en fluiten de vogels volop. Binnen in de abdijkerk van Egmond is het aangenaam koel. Er hangt een gewijde sfeer. Mensen fluisteren. „Zelfs een cultuurbarbaar krijgt hier een beetje kippenvel”, zo brengt gedeputeerde S. Baggerman haar gevoel onder woorden.De Noord-Hollandse provinciebestuurder onthulde dinsdag, op de sterfdag van graaf Dirk II, een nieuwe tombe in het voorportaal van de kerk. In het mausoleum liggen in een aantal zuurvrije kistjes de beenderen van graaf Floris I (1030-1061) en zijn familie. „Hiermee is een ereschuld ingelost”, vindt abt G. Mathijsen.

Floris I was bepaald niet de enige graaf die in Egmond is begraven. Hij is wel de enige van wie de botten nog zijn teruggevonden. De overblijfselen van het dozijn andere grafelijke leden zijn verdwenen „op de vuilnisbelt”, aldus prof. E. Cordfunke. Deze kenner van de historie in het Kennemerland deed dinsdag een boekje open over de graven van Holland.

Adelbert
Dat verhaal begint met zendeling Adelbert, die in 690 samen met Willibrord de oversteek maakt vanuit Ierland. Bij zijn graf wordt een kerkje gebouwd. Graaf Dirk I sticht er in de 10e eeuw een klooster, dat nu nog de naam Sint Adelbertabdij draagt. Gedeputeerde Baggerman presenteerde dinsdag een prentenboek over de heilig verklaarde Adelbert, dat op alle scholen in Noord-Holland wordt uitgedeeld.

De oudste abdij van Holland ontwikkelt zich in de middeleeuwen tot een belangrijk religieus en cultureel centrum. In 1573 wordt de abdij op bevel van Willem van Oranje verwoest door de geuzen om de Spanjaarden geen onderdak te bieden tijdens het beleg van Alkmaar. Met de bezittingen van de abdij financiert Willem de bouw van de Universiteit Leiden.

De stoffelijke resten van de eens zo machtige graven liggen begraven onder een dikke laag puin. In het begin van de 19e eeuw graven mensen uit de omgeving de stenen op om ze opnieuw te gebruiken. Met beenderen kunnen ze geen huis bouwen, dus die verdwenen op de vuilnisbelt. De marmeren zerken boven de graven brachten 200 gulden per stuk op.

Noodkreet
In 1841 deed schrijver en politicus David van Lennep een oproep om de abdij weer op te bouwen. Zijn zoon, lid van de Tweede Kamer Jacob van Lennep, nam die noodkreet over. Toch duurde het nog tot 1935 voordat er met de herbouw van het klooster werd begonnen. In 1953 kwam daar de kerk bij.

In het kader van het Jaar van het Religieus Erfgoed 2008 wilde de provincie Noord-Holland iets doen met dit „brandpunt van de middeleeuwse geschiedenis”, aldus Baggerman. Behalve het plaatsen van een tombe en bijbehorende informatieborden, gaf de provincie het hele abdijterrein en de naastgelegen Adelbertusakker de monumentenstatus. Zodat amateurarcheologen niet zoals in het verleden met een kruiwagentje belangrijke spullen het terrein kunnen verlaten.