Drs. Van den Boogert wees op het feit dat traditie een bedding is. „Als ieder voor zich telkens keuzes moet maken, zie je een gemeenschap snel afbrokkelen.” Als Israël-predikant maakte ds. Van den Boogert in de jaren 1995-2000 intensief kennis met het beloofde land. Zaterdag legde hij de symboliek van allerlei Joodse gebruiken uit, terwijl hij voorwerpen liet zien. „Joden zetten hun hele dagelijks leven in het kader van zegenspreuken. Maar ook uiterlijk laten ze blijken dat het leven geheiligd moet worden. Een keppeltje is een soort hemeltje. Daarboven is God. Het hoofddeksel toont dat je je door God laat gezeggen. Jij loopt eronder, want de aarde is aan de mensenkinderen gegeven.”

De vier hoeken van een gebedskleed wijzen op de vier windstreken, legde Van den Boogert uit. „De hele wereld moet aan Hem worden gewijd. Jezus Christus heeft er ook één gedragen, want de bloedvloeiende vrouw raakte de kwastjes van Zijn kleed aan.” De predikant omschreef de sabbat als dag waarop je veel dingen niet hoeft te doen. „Wij zeggen dan –met de catechismus– dat we de Heere door Zijn Geest in ons laten werken. Zo bedoelen de Joden het ook.” Volgens de oud-Israël-predikant hebben oudere generaties hun eerbied voor de bijbeluitgaven geërfd van de synagoge. „Echt symbolisch in gereformeerde kerken zijn de opengeslagen kanselbijbel, de doopvont en de avondmaalstafel, en soms een kruis.”

Aids
Zendeling ds. J. C. Wessels uit Botswana liet aan de hand van een diaklankbeeld zien welke impact het aids-virus HIV heeft in het Afrikaanse land. „Van de 1,5 miljoen inwoners is een kwart met het virus besmet, van de twintigers meer dan 50 procent.” Blij is ds. Wessels met de snelle groei van de beweging Ware Liefde Wacht in Botswana. „Kerken werden er een aantal jaren geleden op aangekeken dat ze tegen het massaal verspreiden van condooms waren. Maar alle programma’s ten spijt is het probleem alleen maar groter geworden. Condooms bevorderen het aangaan van wisselende relaties. En helemaal veilig blijken ze niet te zijn.”

De overheid in Botswana heeft de hulp van de kerken ingeroepen om de problemen de baas te worden, zei ds. Wessels. „De christelijke kerken in het land organiseren bijbelstudieweken voor jongeren van 12 tot 14 jaar. Daarin wordt geprobeerd deze jeugd te vormen en voor te bereiden op de middelbareschoolperiode. De scholen zijn ver weg, in de steden. Op een kostschool moet je stevig in je schoenen staan wil je niet meedoen met de rest.”

Kerken geven niet alleen voorlichting maar verrichten ook veel werk in het opleiden van mensen die aids-patiënten kunnen verzorgen en hun en de familieleden pastorale hulp kunnen verlenen. „Er is zelfs vergeving voor hen die door eigen schuld aids hebben.”