Het heeft er echter de laatste tijd alles van weg dat onze regering de regie niet meer in eigen handen heeft en dat het met de veronderstelde kalmte ook gedaan is. Wie zijn hoofd verliest, komt tot daden die een uitwerking hebben die hij of in dit geval zij helemaal niet bedoelt. Hoe hebben wij het nu met onze regering?Agenda
Een regering is ervoor om de lijnen uit te zetten en de koers te bepalen. Zij neemt beleidsbeslissingen en bepaalt de politieke agenda. De volksvertegenwoordiging is ervoor om daarop te reageren en -gezonde- kritiek te leveren. In uiterste gevallen kan zij het regeringsvoornemen blokkeren. Zij heeft zelfs de mogelijkheid om met initiatiefwetsvoorstellen te komen, maar uiteindelijk kan zij de regering niet naar haar pijpen laten dansen.

Houdgreep
Wat in theorie niet kan, blijkt in de praktijk wel mogelijk. In de Tweede Kamer zit één politicus die werkelijk geniaal is in het knevelen van de regering: de heer Wilders. Als hij iets pittigs roept -en dat doet hij nogal eens-, laat de een of andere bewindsman of -vrouw of zelfs de hele regering het niet na om daarop te reageren. Dat hoeft maar een paar keer te gebeuren en iemand als hij -met een zo ontwikkeld gevoel voor politiek en publiciteit- weet de Pavlovreactie van onze bewindslieden meesterlijk uit te buiten.

Het is toch de zotheid gekroond dat één man, die er niet eens blijk van geeft zich van een fatsoenlijke woordkeus te kunnen bedienen, maandenlang de regering in de houdgreep heeft en houdt. Wilders hoefde maar iets over de door hem voorgenomen film te zeggen, of de regering zag het als haar plicht te reageren.

Dat haar het één of twee keer overkomt dat een slimme politicus haar de loef afsteekt, is nog voor te stellen. Met enige toegeeflijkheid kan men dat ook nog wel voor tien keer billijken. Maar dat dit maandenlang duurt, is echt totaal onbegrijpelijk. Je bent regering of je bent het niet. Luidt het gezegde niet dat regeren vooruitzien is?

Zet voor
Een regering heeft de plicht en de verantwoordelijkheid om de tegenstander minimaal één zet voor te zijn. Onze regering komt helaas met betrekking tot Wilders niet verder dan zich eerst in een hoekje te laten drijven en vervolgens iets te zeggen of te doen. Niet zij bepaalt de agenda, maar die wordt voor haar bepaald, en wat erger is: zij laat die door hem bepalen.

Angst
Hoe is die inalerte houding van onze regering te verklaren? Het zou niet eerlijk zijn daar het etiket ”laf” op te drukken. Dat is te sterk en te negatief uitgedrukt. Maar de typering angst is beter op haar plaats.

Maar hoe bestaat het dat een reus -dat is toch een regering- bang is voor een klein duimpje in de gedaante van een gepermanent blondje? Als een sterkere angst kent voor een zwakkere, wijst dit erop dat hijzelf, ondanks zijn betere positie, onzeker is.

Nederland heeft een regering die niet precies weet wat zij wil als het gaat om de onderwerpen die Wilders op de politieke agenda zet.

Laten wij eerlijk zijn: het zijn ook bepaald geen eenvoudige thema’s. Neem nu alleen het allochtonenvraagstuk. Als er een toegeeflijke politiek jegens hen wordt bedreven, is dat koren op de molen van rechts en is dat vragen om een sterke man of vrouw die de staatkundige rollen in Nederland eens grondig om zal draaien. Pakt men de uitwassen grondig aan, dan zijn terroristische aanslagen verre van denkbeeldig. Welbeschouwd zit onze regering in een spagaat.

Eerlijkheidshalve moet hierbij wel opgemerkt worden dat zij die zelf geschapen heeft door een kortzichtig allochtonenbeleid te voeren, dat slechts oog had voor de korte termijn en blind was voor de gevolgen op lange termijn.

Hoe moeilijk de zaken ook liggen: onzekerheid maakt ze nog ingewikkelder dan ze al op zichzelf zijn. Daarom: Regering, neem nu eens uw verantwoordelijkheid!

Verkeerde keus
In mijn gedachten hoor ik de regering tegenwerpen: Wij hebben toch wat gedaan? Wij hebben Nederland voorbereid op gewelddadige acties. Wij hebben de internationale gemeenschap gewaarschuwd en afstand van de toen nog komende film genomen. Wij hebben het weekblad Opinio voor de rechter gedaagd. Precies ja.

Maar het waren allemaal verkeerde keuzes. Regering, u hebt met een kanon op een vlieg geschoten. U hebt u door de rechter in het ongelijk laten stellen. Is allemaal niet zo slim.

Bovendien: Welke vergelijkbare maatregelen hebt u tegen links genomen? Het valt te vrezen dat u door uw keuzes rechts op de kast jaagt en op deze wijze zelf de polarisatie, die u anderen in de schoenen schuift, sterk bevordert.

De auteur is predikant van de hersteld hervormde gemeente te Urk en bijzonder hoogleraar aan de VU te Amsterdam vanwege de Hersteld Hervormde Kerk. Reageren aan scribent? goedbekeken@refdag.nl.