De politica probeerde het minpunt van een gebrek aan inhoudelijke plannen om te keren in een pluspunt. Verdonk gaat, onder meer via internetpeilingen, kijken wat het volk wil. Dat gaat ze uitvoeren.Het toppunt van democratie? Niet echt. Wel het toppunt van populisme. Wie voor het functioneren van de democratie al te veel verwacht van internet, ziet de beperkingen ervan over het hoofd en miskent de destructieve krachten die dit medium soms ontwikkelt.

Iemand die voor die beperkingen wel oog heeft, is de Amerikaanse denker Andrew Keen, die morgen in Amsterdam de 21e Globaliseringslezing houdt. Keen zet zich in zijn boeken af tegen de anarchistische, libertaire afwijzing van autoriteit die zo kenmerkend is voor internet.

Het world wide web bloeit bij de gratie van de verheerlijking van de amateur. Iedereen mag er zijn mening verkondigen, niemand heeft meer gelijk dan een ander. Maar de kwaliteit van de aangeboden feiten en meningen valt nauwelijks te controleren, zodat de kennis die via internet verkregen wordt voor een belangrijk deel oppervlakkige schijnkennis is, betoogde Keen zaterdag in de Volkskrant.

Wat voor internet in het algemeen geldt, geldt in het bijzonder voor toepassing van dit medium in de democratie. Het in de politiek zwaar leunen op webtoepassingen heeft op zijn minst twee grote bezwaren.

Het eerste is dat het de eigen aard van de politiek miskent. Politici worden geacht besluiten te nemen die zo veel mogelijk in het algemeen belang zijn. Deelbelangen van kleinere groepen burgers dienen zij zorgvuldig tegen elkaar af te wegen.

Die opdracht betekent dat zij niet voortdurend domweg kunnen uitvoeren wat ”het volk” wil. Het lastige aan ”het volk” is namelijk dat het zowel goedkoop naar verre vakantieoorden wil vliegen als het milieu sparen. Het vervelende aan ”het volk” is dat een meerderheid soms maatregelen wil die voor een minderheid zó bezwaarlijk zijn dat de politiek ze toch niet mag uitvoeren.

Om daarin wijs te handelen, hebben we politici nodig. Politici die niet alleen goed kunnen tellen, maar die ook kunnen wegen. Liefst op basis van een goed doordachte maatschappijvisie.

Het tweede grote bezwaar tegen een al te sterke vermenging van internet met democratie is dat meerderheden niet per definitie gelijk hebben. „De meeste stemmen overstemmen vaak de beste”, zei de protestantse theoloog Beza al in de 16e eeuw.

In theorie weten we dat allemaal. Maar in de praktijk zijn velen geneigd deze waarheid te negeren. Neem het debat over de film ”Fitna”. Peilingen toonden daarna aan dat een flink deel van het volk eraan twijfelde of het kabinet de waarheid sprak. Maar wat kan de politiek met dat soort informatie? Weinig tot niets. Justitieminister Hirsch Ballin sloeg de spijker op de kop toen hij, geconfronteerd met deze onderzoeken, opmerkte: „Feiten worden niet beslist bij opiniepeiling.”