Tijdens het afsluitende forum vrijdagavond wilde psychiater De Vries een praktisch voorbeeld geven. „De vrouw had dwanggedachten en depressies. Toen ze naar haar predikant ging, zei die dat ze een leugengeest had. Na bevrijdingspastoraat was ze daarvan genezen.”Dergelijke bevrijdingen kunnen ook psychologisch worden verklaard, vindt prof. dr. G. Glas. „Onmacht en haat worden afgesplitst van een persoon en geprojecteerd op een demon”, zei hij in zijn lezing ’s middags.

Tussen die twee polen bewoog zich gisteren het debat tijdens de studiedag in Kampen. De ruim tweehonderd belangstellenden, variërend van psychiaters tot theologen, dachten na over exorcisme.

Medicatie
Ook W. Scholten is kritisch op bevrijdingspastoraat. Als psychotherapeut ziet hij vaak ziekten waarbij reguliere behandelingen nog goed mogelijk zijn. „Ik zie in de praktijk vaker concurrentie dan samenwerking tussen pastorale teams voor demonenuitdrijving. Ik had een cliënte van wie de familie aandrong op bevrijdingspastoraat. Zijzelf was ook enthousiast. Ze brak haar medicatie af, maar na twee maanden kreeg ik haar diep in de put terug.”

Scholten onderkent de destructieve macht van de duivel. Hij bidt daarom voorafgaande aan de therapie. „Nog een voorbeeld: de eerste suïcide die ik meemaakte was van een bevindelijke vrouw. Ze had op haar afscheidsbrief geschreven dat God niet bestond. Dat hakte er diep bij mij in.”

Heavy metal
Dr. M. J. Paul weerlegde tijdens het forum dat niet alle bevrijdingspastoraat op gespannen voet staat met de psychiatrie. „Misschien 10 procent van de mensen die bij het bevrijdingspastoraat komen, hebben last van psychische problemen. De meesten zijn belast met oosterse godsdiensten, heavy en black metal, of roepen argeloos geesten op.

Gerard Krielaart en zijn vrouw beoefenen al vijfentwintig jaar bevrijdingspastoraat. Hij vindt het onmisbaar - maar een „goede scheiding van geesten” blijft nodig. „Vroeger zag ik achter elke boom een demon. Dan baden we voor iemand die vreemd met het hoofd schudde, terwijl het een tic was. Nu hebben we meer kennis en gebruiken we het bevrijdingspastoraat niet voor alles. Ook is er veel contact met hulpverleningsorganisaties.”

Ds. T. van der Hoeven uit Voorburg benadrukte dat de duivel weer terug is in de westerse cultuur. Dat duiveluitdrijving opnieuw nodig is, ziet dr. Paul in het steeds groter wordend aantal jongeren dat geesten oproept. „Pas kreeg ik nog een mail van een meisje: Ik heb vroeger geesten opgeroepen. Daar heb ik last van. Ik hoor dat u pastor bent. Wat moet ik doen?”