Onze maatschappij staat aan het begin van een nieuwe oliecrisis. Niet een crisis zoals we die kennen uit de jaren ’70 en ’80, maar één waarbij de olieprijs permanent hoog blijft. De oorzaak hiervan is dat er niet meer voldoende aardolie kan worden geproduceerd om te voorzien in de stijgende vraag naar olie. Dat uit zich in een hogere prijs, en 107 dollar per vat is zeker niet het einde van de stijging. De komende jaren ligt een prijs van 200 dollar ligt in het verschiet; een prijsstijging die we zullen voelen in onze portemonnee.Deze situatie is allereerst ontstaan door toenemende consumptie. Niet alleen in Azië, maar ook in de olieproducerende landen zelf. De olieproducenten Mexico, Rusland en de landen van het OPEC-kartel consumeren inmiddels vrijwel evenveel olie als Europa. Zelfs door hoge olieprijzen wordt de vraag in deze landen niet afgeremd, want hun overheden subsidiëren het olieverbruik sterk.

Ten tweede wordt het steeds moeilijker voor de olie-industrie om de productie te laten toenemen. Veel grote olieproducenten kampen met een dalende of stagnerende productie. Te veel olievelden hebben het punt van ”peak oil” bereikt, waarna de productie daalt, omdat de druk te ver is afgenomen.

De daling kan nauwelijks gecompenseerd worden, doordat we sinds de jaren ’80 wereldwijd meer olie verbruiken dan we vinden. Er zijn simpelweg niet voldoende nieuwe aardolievelden. Ook de productie van onconventionele vormen van olie zoals teerzanden biedt vanwege de zeer trage opschaling onvoldoende soelaas. Zodoende zal in de komende vijf jaar de productie in de landen buiten het OPEC-kartel als geheel stagneren en beginnen te dalen.

Het OPEC-kartel is niet in staat om deze stagnatie voldoende aan te vullen. De politieke en economische problemen in veel lidstaten zorgen voor gebrekkige productiestijging, en ook de grote, maar zeer oude olievelden in het Midden-Oosten hebben te maken met onvermijdelijke geologische wetten. We kunnen verwachten dat de wereldwijde olieproductie tussen 2012 en 2017 haar piek bereikt en begint te dalen.

Coalitie
Tijd dus om in te zien dat een structurele aanpak vereist is om de afhankelijkheid van olie terug te dringen. Dat kan alleen maar door middel van een brede coalitie van overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. De overheid moet hierin haar verantwoordelijkheid nemen door evenals Zweden -waar ze 40 procent minder olie willen verbruiken in 2020- de markt aan te sturen.

Het meest efficiënte alternatief in deze sturing dat nu al gerealiseerd kan worden, is de elektrische auto. Doordat een elektromotor op batterijen een rendement heeft van 80 procent, hoeft de elektriciteitsproductie met minder dan 30 procent te stijgen om het gehele olieverbruik door auto’s te vervangen. De elektriciteit kan in zeer grote mate worden opgewekt via duurzame energie.

Dat dit kan, wordt momenteel bewezen in Israël. Daar worden in de komende vijf jaar 500.000 batterijwisselstations geplaatst. De auto’s komen van Renault-Nissan, dat vanaf 2011 tienduizenden elektrische auto’s per jaar gaat produceren voor de Israëlische markt.

De auteur is voorzitter van Peakoil Nederland