Prins Constantijn: Herstel verwoeste cultuurschatten
MAASTRICHT - De schilderijen op de zeer exclusieve kunst- en antiekbeurs Tefaf -tot 16 maart in Maastricht- hangen er pico bello bij. Elders op de wereld is het als gevolg van oorlogsgeweld of natuurrampen een stuk minder goed gesteld met cultuurschatten. Prins Constantijn deed gisteren op de beurs een oproep om een cultureel noodfonds te steunen.
De plundering van het Nationaal Museum in de Iraakse hoofdstad Bagdad in 2003 vormde de aanleiding voor dit cultuurnoodprogramma, zei de prins in zijn rol als erevoorzitter van het Prins Claus Fonds. Door oorlogsgeweld dreigde waardevolle stukken uit het oude Mesopotamië verloren te gaan. „Ik dacht toen: Wat kunnen wij doen?” De prins legde contact met het Prins Claus Fonds, dat zich inzet voor cultuur in onder meer Azië, Afrika en Latijns-Amerika. Zo ontstond Cultural Emergency Respons (CER), dat eerste hulp verleent na een ramp.Zodra door oorlog of natuurgeweld een belangrijk stuk cultuur dreigt te verdwijnen, gaat het netwerk van de CER draaien. „De sleutel van succes vormen snelheid en aanwezig zijn op lokaal niveau. Kort na een ramp valt er vaak nog veel te redden, maar dan moet je er snel bij zijn”, aldus de derde zoon van koningin Beatrix.
Inmiddels kon via CER-gelden de bibliotheek van de centrale universiteit van Baghdad worden gerestaureerd en werd de Yu Awsynagoge in het Afghaanse Herat herbouwd. Ook de historische moskee Rao-Rao op het Indonesische Sumatra ging weer open.
Het fonds heeft geen politieke doelstelling, benadrukt de prins. „In Marokko hebben we een moskee van de Berbers herbouwd, terwijl de autoriteiten liever zagen dat we andere moskeeën restaureerden. Die Berbermoskee was voor de lokale bevolking van grote betekenis en voor de herbouw waren verder geen noodfondsen beschikbaar, dus kozen we die.”
De prins geeft toe dat het soms moeilijk opereren is. „De beslissing waar steun te verlenen en hoe het geld in te zetten, is niet eenvoudig. Het werk is echter cruciaal, omdat het helpt getroffen samenlevingen zoals in Afghanistan, Joegoslavië, Indonesië enIrak weer op te bouwen.” Prins Constantijn riep organisaties en bedrijven vrijdag op geld beschikbaar te stellen voor het fonds. De eerste bijdrage kwam gisteren van het museum Centre Ceramique in Maastricht.
De oproep van de prins werd gisteren ondersteund door Omara Khan Massudi, directeur van het Nationaal Museum in de Afghaanse hoofdstad Kabul. Hij wist -met gevaar voor eigen leven- waardevolle schatten te verbergen voordat de talliban de stad innamen. Een deel van die schatten is momenteel in de Nieuwe Kerk in Amsterdam te zien op de tentoonstelling ”Verborgen Afghanistan”.