Kastelein pleit voor betere afspraken tussen het openbaar ministerie en artsen om de vertrouwelijkheid van medische dossiers te waarborgen. Waar patiënten nu denken dat hun gegevens vertrouwelijk zijn, geeft het wetsvoorstel Uitbreiding Bestuurlijke Handhaving Volksgezondheidswetgeving de Inspectie voor de Gezondheidszorg vrijwel onbeperkt inzage in patiëntendossiers. Ook geeft de wet ruimte om beslag te leggen op de medische gegevens, maar daarmee wordt het beroepsgeheim van artsen geschonden.Het beroepsgeheim bepaalt dat de arts verplicht is te zwijgen over alles wat hem bij het uitoefenen van zijn beroep als geheim is toevertrouwd of waarvan hijzelf kennis heeft genomen en waarvan de arts had kunnen weten dat het vertrouwelijk is.

Bij vermoedens van kindermishandeling zijn artsen terughoudend in het geven van medewerking aan justitie, enerzijds uit angst dat het kind het daardoor nog moeilijker krijgt, anderzijds omdat ouders de arts steeds vaker aanklagen na zo’n melding. Desalniettemin kan het openbaar ministerie het medisch dossier en eventuele videobanden gemaakt tijdens de behandeling of de ziekenhuisopname van het kind opeisen. Wil de arts of het ziekenhuis daar niet aan meewerken, dan kan het OM er volgens de wet beslag op laten leggen. Dit heeft volgens Kastelein gespeeld in twee rechtszaken waarbij een niet bewezen verdenking was van kindermishandeling. De rechter oordeelde in beide zaken dat het OM de medische dossiers niet in beslag had mogen nemen en het beroepsgeheim niet had mogen schenden.

Ook na het overlijden van een patiënt komt het vaker dan vroeger voor dat het medisch dossier wordt opgeëist door nabestaanden die menen dat er fouten zijn gemaakt tijdens de behandeling of omdat er problemen zijn over de erfenis, waarbij het dossier moet uitwijzen of de overledene geestelijk nog wel in staat was om een testament te maken of te wijzigen.

Daarnaast baart het elektronisch patiëntendossier artsen zorgen vanwege de bescherming van het beroepsgeheim en de privacy van de patiënt. De digitale dossiers worden op een centraal landelijk punt opgeslagen. Artsen die niet noodzakelijk bij de behandeling van een patiënt zijn betrokken, kunnen toch toegang krijgen tot dit digitale dossier. Volgens Kastelein heeft het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) al gewaarschuwd dat de beveiliging niet goed is geregeld. Ook wijst Kastelein erop dat patiënten kunnen weigeren mee te doen met het elektronisch patiëntendossier, maar dat niet duidelijk is hoe dat is geregeld.

In de regio Rijnmond hebben ziekenhuizen, politie en openbaar ministerie inmiddels verregaande afspraken gemaakt over de omgang met informatie die onder het medisch beroepsgeheim valt, zo werd deze week bekend. Volgende week ondertekenen ze een convenant.

In het convenant is geregeld dat het verschoningsrecht voorrang krijgt boven het opsporingsbelang. De rechten van de patiënt wegen het zwaarst, stelt woordvoerde P. Batenburg van de elf samenwerkende ziekenhuizen.

Een ding is nog niet geregeld, omdat het gerechtshof zich daarover nog moet uitspreken. Het gaat om het inzien van medische gegevens bij een vermoeden van dood door schuld door medisch falen.

Justitie in Rotterdam nam begin vorig jaar twee medische dossiers van het Erasmus MC in beslag. De familie van twee overleden patiëntes wilde het dossier openen voor nader onderzoek naar de doodsoorzaak. Een bijzondere raadkamer van de rechtbank besliste vervolgens dat een van de twee mocht worden ingezien, de andere niet.