De gemiddelde wachttijd is ruim een jaar, blijkt uit een rapport over de werkvoorziening dat de inspectie woensdag heeft gepubliceerd. In 2006 slaagden de sociale werkplaatsen erin meer mensen te plaatsen dan waartoe ze opdracht hadden. Door de stijgende vraag nam het aantal mensen op de wachtlijst in dat jaar toch toe, van 15.380 tot 19.640. Dat is 20 procent van het werknemersbestand in sociale werkplaatsen.Eind 2006 wachtte 45 procent van de mensen die voor een plaats in aanmerking kwamen langer dan een jaar op een plek. Drie procent wachtte langer dan drie jaar. Ongeveer 20 procent van de mensen verdwijnt van de lijst zonder dat bekend is wat er met hen gebeurt.

De inspectie constateert grote verschillen in de manier waarop gemeenten de sociale werkvoorziening organiseren. Bij de ene groeit de wachtlijst veel harder dan bij de andere. Dit komt volgens de inspectie doordat de subsidie van de werkplaatsen mede afhangt van de omvang van de wachtlijst. Gemeenten hebben er dan financieel belang bij de wachtlijsten niet op te schonen.

Maar volgens staatssecretaris Ahmed Aboutaleb (Sociale Zaken) is de Wet sociale werkvoorziening (WSW) met ingang van dit jaar zodanig aangepast dat er wel degelijk prikkels zijn om de wachtlijsten aan te pakken. Zo kunnen gemeenten voor elke WSW’er die ze helpen aan begeleid werk buiten de sociale werkplaats bij een ’normale’ werkgever, een bonus krijgen van maximaal 3000 euro per jaar.

Verder moeten gemeenten sinds dit jaar hun bijstandsbudget ook gebruiken om mensen die wachten op een plek bij de sociale werkplaats zonodig bij te scholen of bijvoorbeeld gesubsidieerd werk aan te bieden. Ook zijn gemeenten nu verplicht de wachtlijsten op te schonen, omdat nogal eens bleek dat er mensen op stonden die al een baan hadden of te ziek waren om te werken.

De problemen met sociale werkplaatsen zijn volgens Aboutaleb echter zo fundamenteel dat hij onlangs nog een speciale commissie onder leiding van oud-minister Bert de Vries heeft gevraagd te adviseren over verdere hervorming. Het advies van deze commissie wordt voor 1 juli verwacht.