Het troost de zwoeger op de late avond misschien dat hij niet de enige is die op dat moment overwerkt. Veel Nederlanders doen hetzelfde. Uit onderzoek van FNV Bondgenoten bleek vorig jaar namelijk dat 89 procent van de werknemers wel eens overwerkt. De helft van hen deed dat meer dan vijf uur in de week; nog eens 44 procent van de ondervraagden nam soms werk mee naar huis.Uitzendbureau Randstad deed in 2007 eveneens onderzoek naar overuren. Daaruit kwam naar voren dat ruim de helft van de werknemers „structureel overwerkt”, gemiddeld zeven uren per week. Een jaar eerder was dat een op de drie en ging het om zes overuren per week.

Via het digitale meldpunt dat FNV vrijdag lanceert en dat een maand online zal zijn, wil de vakbond vaststellen hoe het nu staat met overwerk in Nederland. De datum 22 februari is een mooi moment om het meldpunt te starten, vindt de bond, want in Groot-Brittannië wordt die dag de ”Work your proper hours day” (Werk je normale urendag) gehouden. Mensen werken dan eens volgens hun werkelijke contracturen.

De bond vraagt zich af hoeveel invloed werknemers zelf hebben op al dan niet overwerken. „Veel werknemers voelen zich overbelast door hun overuren, maar vinden dat ze maar moeilijk nee kunnen zeggen”, aldus FNV. „Van de werknemers maakt 69 procent zich zorgen over zijn carrièremogelijkheden als hij weigert.”

Over dit punt probeert de vakbond afspraken te maken in cao’s, voor zover die er nog niet zijn. De bond vindt verder dat deeltijders die structureel overwerken de mogelijkheid moeten krijgen hun arbeidsuren uit te breiden.

De werkende wereld besteedt regelmatig aandacht aan het fenomeen. Volkskrant Banen deed vorig jaar via TNS NIPO onderzoek naar overwerk onder 700 respondenten. Daaruit bleek bijvoorbeeld dat mannen (36 procent) vaker overwerk melden dan vrouwen (25 procent); dat opleiding, branche of regio nauwelijks iets uitmaken en dat vooral werknemers in een hogere functie vaker in het weekend werken.

Het Carrièredossier van Intermediair bevat een praktisch artikel dat punten behandelt als ”Overwerken zonder vergoeding”, ”In de knoop door gebrek aan tijd”, ”Wanneer is werk overwerk?” en ”Zoek de balans”. Onder aan het artikel staat een link naar de Arbeidstijdenwet, waarop een nieuwer artikel uitgebreider ingaat.

”Werkt u veel gratis voor uw werkgever? Check de overwerkcalculator!” meldt een vrolijke website van het adviesteam arbo & milieu, ook van FNV. Op jaarbasis wordt er door werknemers voor 9 tot 11 miljard euro aan extra uren gewerkt, meldt deze site. Daarvan zou minimaal 6 miljard nooit worden uitbetaald. Wie benieuwd is hoeveel gratis werk hij voor de baas verricht, kan dat hier berekenen. Fervente overwerkers zullen schrikken…

Meer informatie:

www.arbeidstijdenwet.nl; http://www.arbobondgenoten.nl/arbothem/werkdruk/bijdetijd/calcintro.htm