Vertrouwen in banken
Beleggers dumpten maandag en dinsdagmorgen opnieuw aandelen van financiële instellingen. Concerns als ING en Fortis zijn in enkele maanden tijd al tientallen procenten van hun beurswaarde verloren. De neergang is eenvoudig te verklaren door te wijzen op de kredietcrisis die rondwaart op de financiële markten, veroorzaakt door problemen met Amerikaanse hypotheken. Wereldwijd boeken banken vele miljarden euro’s af. In korte tijd verdampen bedragen waar het spaarsaldo van Jan Modaal volledig bij in het niet valt.
Wat de onrust aanwakkert, is het uitblijven van een antwoord op de vraag of banken alle verliezen al hebben genomen. Analisten speculeren over de vraag of het dieptepunt al is bereikt. De ministers van Financiën van de belangrijkste industrielanden (G-7) schatten in dat de schade kan oplopen tot 400 miljard dollar (275 miljard euro).Eigenlijk vreemd dat banken zelf geen antwoord kunnen geven. Bij deze instellingen wemelt het immers van financieel specialisten en geavanceerde computerprogramma’s? Of willen de bedrijven geen openheid van zaken geven? Vaststaat dat externe accountants een hele kluif hebben aan het controleren van de jaarcijfers.
Inmiddels zetten niet alleen beleggers vraagtekens bij de banken, consumenten vragen zich ook af of hun spaargeld en opgebouwde pensioen nog wel veilig is. Die onrust wordt niet alleen gevoed door de kredietcrisis. Financiële instellingen staan de laatste tijd vaker in een kwaad daglicht, ook in Nederland.
Zomaar een greep uit recente gebeurtenissen. In 2005 gaat de Nederlandse bank Van der Hoop failliet. Weliswaar een kleine speler, maar toch raken verschillende klanten gedupeerd. De overnamestrijd rond ABN AMRO doet ook geen goed. Nederlands grootste bank is als bij opbod verkocht en wordt simpelweg opgeknipt.
Het gegeven dat banken klanten trekken met hoge spaarrentevergoedingen om vervolgens deze percentages stapsgewijs te verlagen, zorgt voor afkeurende reacties. Consumenten krijgen het gevoel te worden bestolen. Ten slotte fronsen velen de wenkbrauwen bij het recente schandaal bij de Franse bank Société Générale. Hoe is het mogelijk dat één man kan zorgen voor een verlies van bijna 5 miljard euro, zo luidt de veelgestelde vraag.
Deze voorbeelden stroken niet met het oorspronkelijke beeld van banken: instituten met een onkreukbaar imago. Imponerende kantoren en deskundige employés in krijtstreep moeten uitstralen dat het geld van particulieren en bedrijven in veilige handen is. Maar het beeld dat banken het toonbeeld zijn van degelijke betrouwbaarheid, kan voorlopig naar de prullenbak.
Hoewel de kredietcrisis niet alleen op het conto van de banken mag worden geschreven, mogen ze het tanende vertrouwen zichzelf voor een groot deel aanrekenen. In hun jacht naar nog hogere winsten lieten ze steekjes vallen als het gaat om risicobeheersing. Het streven naar een groter marktaandeel ging ten koste van de aandacht voor de klant. Het wordt tijd dat financiële instellingen orde op zaken gaan stellen. Laten ze de komende tijd vooral investeren om het vertrouwen terug te winnen. Dat zal tijd kosten, want een beschadigd imago herstel je niet zomaar.
