Evangelie van Lukas opnieuw vertaald
AMSTERDAM - De Stichting Leerhuis & Liturgie presenteert zaterdag in Amsterdam een geheel nieuwe vertaling van Lukas. Schrijvers zijn Huub Oosterhuis en Alex van Heusden. De uitgave is onderdeel van het project ”De hele bijbel gelezen en uitgelegd”.
Huub Oosterhuis (1933) is dichter en theoloog, Alex van Heusden (1956) is Bijbelwetenschapper. Beiden werken voor Stichting Leerhuis & Liturgie in Amsterdam. Eerder verschenen van hen vertalingen van Genesis, Exodus en Numeri.De uitgave (Uitg. Skandalon, Vught) wil de Griekse grondtekst met zijn eigen idioom en kenmerkende stijlfiguren zo duidelijk mogelijk in het Nederlands vertalen, „Niet in kerkelijk of theologisch Nederlands, maar ook niet in zogenaamd alledaags Nederlands”, stellen de auteurs in het voorwoord.
Lukas schreef in hebraïserend Grieks, in de trant van de Septuaginta, de Griekse vertaling van het Oude Testament. Hebraïserende zegswijzen, zoals „En het geschiedde”, blijven in de vertaling gehandhaafd.
De vertaling is niet idiolect, in die zin dat een Grieks woord of een afleiding daarvan telkens met een en hetzelfde Nederlandse woord moet worden weergegeven. „Een strikte idiolecte vertaalstrategie zou op veel plaatsen leiden tot onbegrijpelijk Nederlands”, zeggen de verlaters. Wel probeert de vertaling het ”idion”, het eigene van de grondtekst, zoals literaire verbanden en elementen van herhaling, zo veel mogelijk te behouden en zichtbaar te maken.
De vertalers hebben ook een keuze gemaakt wat de Godsnaam betreft. De Hebreeuwse Godsnaam, JHWH, wordt door Joden niet uitgesproken, maar zij spreken ”Adonai” uit. Adonai is in het Grieks ”kurios” (heer). In de vertaling is ervoor gekozen de Hebreeuwse vierletternaam getranscribeerd weer te geven, dus JHWH, in klein kapitaal, niet alleen als Lukas het Oude Testament aanhaalt, maar ook als in de eigen tekst met ”kurios” Israëls God bedoeld wordt.
Aan de vertaling zijn verklarende aantekeningen toegevoegd. Inzichten van de Bijbelwetenschap, oude rabbijnse en andere Joodse bronnen zijn daarin verwerkt. De vertaling is bedoeld om voor te lezen. Vandaar dat de vertaling kolometrisch is gedrukt. De kolometrie is niet alleen een hulp bij het voorlezen, maar geeft ook inzicht in de literaire opbouw van de tekst.
De presentatie vindt plaats in De Rode Hoed, waar de hele tekst wordt voorgelezen door de acteurs Marjon Brandsma, Rudolf Lucieer en Hugo Koolschijn.
