Doel van de Dag van het Jodendom, door de Nederlandse bisschoppenconferentie omschreven als een „nieuwe traditie”, is een „brede bezinning op de joodse wortels van het christelijk geloof en op de betekenis van de dialoog met het levende jodendom voor christenen.” De dag (waarmee andere Europese landen Nederland voorgingen) gaat vooraf aan de zogenoemde gebedsweek voor de eenheid van de christenen.Vast onderdeel van de dag wordt de, al bestaande, Kardinaal Willebrandslezing. Deze wordt dit jaar verzorgd door de Amerikaanse theologe dr. Mary C. Boys (New York), die geldt als „autoriteit op het gebied van de verhouding tussen christendom en jodendom.” Dr. Boys zal de lezing uitspreken in de Uilenburger Synagoge in Amsterdam.

Matheu Bemelmans, woordvoerder van de Nederlandse bisschoppenconferentie, zegt desgevraagd de indruk te hebben dat de Dag van het Jodendom door de joodse gemeenschap „wel op prijs wordt gesteld. Zeker als je ziet hoe de relatie tussen de Rooms-Katholieke Kerk en het jodendom lange tijd geweest is, is er wel wat veranderd.”

Ook binnen de RK-Kerk zelf zijn de reacties volgens hem „heel positief. Er is een besef ontstaan dat het christendom zijn wortels heeft in het jodendom. Rooms-katholieken hebben een beetje de naam dat zij nauwelijks Bijbellezen, maar daar is de laatste jaren echt verandering in gekomen. Er is veel belangstelling voor de Bijbel, onder meer voor wat daarin beschreven wordt over het volk Israël.”

Morgenochtend brengt de Nederlandse bisschoppenconferentie een bezoek aan het Joods Historisch Museum en aan de Portugese Synagoge in Amsterdam. De bisschoppen gaan dan ook in gesprek met vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap in Nederland.

De ontmoeting zal een besloten karakter dragen, aldus Bemelmans. „Het is voor het eerst dat katholieken en joden elkaar op deze manier ontmoeten. Om dat dan meteen in de openbaarheid te doen, leek ons niet wijs. Men zal toch ook een beetje aan elkaar moeten wennen.” Wel zal er morgenmiddag een persbericht uitgaan, zegt hij.

De woordvoerder benadrukt dat de Dag van het Jodendom nog wat meer bekendheid moet krijgen. „Zoiets moet groeien. Deze eerste keer ligt de focus op Amsterdam, maar het is de bedoeling dat in de loop der tijd ook op andere plaatsen, door de parochies, dingen georganiseerd gaan worden.”

Disputen

„Van dispuut naar dialoog”, zo zou rabbijn R. Evers, woordvoerder van het NIK, de totstandkoming van de Dag van het Jodendom willen karakteriseren. „Lange tijd, in de middeleeuwen maar ook daarna, was er alleen sprake van disputen. En die waren verre van aangenaam. Vaak waren het ook gedwongen disputen - een gevaarlijke bezigheid, waarbij joden nogal eens het leven lieten.”

Na de encycliek ”Nostra Aetate” (1965) is de houding van de RK-Kerk tot het jodendom veranderd, constateert Evers, en is er meer een dialoog op gang gekomen. „Waarbij er valkuilen blijven: wij hebben geen andere religie nodig. Wij doen ook op geen enkele manier aan evangelisatie. Maar volgens paus Johannes Paulus II kan het christendom niet zonder het jodendom. De Rooms-Katholieke Kerk heeft het jodendom geïncorporeerd, het is een van de pijlers van het christendom.”

Sommige joden weigeren overigens het gesprek aan te gaan, aldus de rabbijn. „Zij vrezen dat hier toch een bekeringsdrang achter zit.” Het NIK is echter wel een „groot voorstander van dialoog, van ontmoeting. Waarbij we elkaar wel autonoom moeten laten. Eenheid in verscheidenheid. Zo’n dialoog bevrucht en verrijkt ons werk.”

Maar eigenlijk zou ook „de massa” bereikt moeten worden, zegt Evers - die morgen ook bij een deel van de gesprekken aanwezig zal zijn. „Zo’n dialoog moet niet beperkt blijven tot enkele theologen.”

Hoe zou de massa bereikt kunnen worden? „Goed voorbeeld doet goed volgen.”

Moet er, behalve een rooms-katholieke Dag van het Jodendom, een protestantse Dag van het Jodendom komen? „Zeker! Overigens hopen we morgen, op dezelfde dag dus, ook een gesprek te hebben met het moderamen van de Protestantse Kerk, over het rapport ”Israël en de Palestijnen”. Er gebeurt dus al wel wat.”