De NMa onderzoekt twee regio’s in Nederland waar aanbieders van thuiszorg zich mogelijk schuldig maken aan praktijken van marktverdeling. „Als dit, na hoor en wederhoor van betrokken partijen, inderdaad zo blijkt te zijn, dan is dat zeer schadelijk”, aldus Kalbfleisch.De NMa vermoedt dat bij de illegale praktijken meer dan twee aanbieders betrokken zijn. De toezichthouder wilde niet zeggen wie de verdachten zijn en in welke regio’s zij actief zijn. Als de vermoedens van de NMa juist zijn, is er volgens Kalbfleisch sprake van een „ernstige inbreuk op de mededingingswet.”

In Nederland verlenen enkele honderden partijen thuiszorg. In veel gevallen gaat het dan om stichtingen. Wie waar thuiszorg mag gaan verlenen, wordt bepaald door gemeenten of door zogenoemde zorgkantoren. Zij streven er bij openbare aanbestedingen naar dat zo veel mogelijk aanbieders zich melden. Dit vergroot de concurrentie en drukt de kosten.

De NMa vermoedt dat de verdachte aanbieders onderling hebben afgesproken aan welke aanbesteding ze wel of niet meedoen. Op die manier onderling de markt verdelen mag niet, aldus de kartelwaakhond.

De NMa stelt dat de belastingbetaler hiervan schade ondervindt. „Want niet alleen de cliënt, maar ook de belastingbetaler staat maar liefst 12,5 procent van zijn brutoloon af aan onder meer AWBZ-zorg”, aldus Kalbfleisch. De voorzitter roept de betrokken instellingen op eventuele kartelafspraken op te biechten. „Dan kan hun een boete bespaard blijven, of ze kunnen een boeteverlaging krijgen.”

De thuiszorg is kwaad over de beschuldigende vinger. Koepelorganisatie Actiz noemt de uitspraken van Kalbfleisch ongepast, omdat de toezichthouder nog geen harde bewijzen kan overleggen. De bestaande regels zijn volgens Actiz nog onhelder. Ook om die reden zouden de uitspraken van Kalbfleisch voorbarig zijn. „Van het ministerie van Volksgezondheid moeten de instellingen gaan samenwerken, maar de NMa wil ketenvorming in de zorg juist tegengaan. De scheidslijnen tussen keten en kartel zijn voer voor politiek en inhoudelijk debat”, stelt de brancheorganisatie.

Staatssecretaris Bussemaker (Volksgezondheid) wacht het onderzoek van de NMa af. Ze is blij dat de toezichthouder in actie komt omdat afspraken tussen zorgaanbieders die een hogere prijs tot gevolg hebben, niet goed zijn voor de zorg.

CDA-Kamerlid Schermers vindt de woorden van Kalbfleisch helemaal niet voorbarig omdat die alleen maar zijn werk doet. In haar ogen weten thuiszorginstellingen heel goed aan welke regels ze zich moeten houden. Grootste oppositiepartij SP ziet de praktijken die de NMa nu onderzoekt als een verschijnsel dat hoort bij de door haar verfoeide marktwerking in de zorg. Toch vindt de partij zorginstellingen die elkaar stuk concurreren een belangrijker onderwerp dan een vermeende marktverdeling.