Dat bleek donderdagmorgen bij de start van de actie Kerbalans 2008. Het motto van de inzamelingsactie van geld onder leden van vijf kerkgenootschappen, met in totaal 6,2 miljoen leden, is dit jaar: ”Een kerk is van blijvende waarde”.De voorzitter van de Interkerkelijke Commissie Geldwerving (ICG), D. G. Bijl, benadrukte donderdagmorgen dat een nieuwe opzet van de grootste geldwervingsactie van Nederland dringend noodzakelijk is. Hij zei dat de „totale ombouwoperatie voor Kerkbalans” is gepland voor een periode tot en met 2010. „Dan moet, in duidelijke eindgetallen, zichtbaar zijn welk resultaat de inzet heeft opgeleverd.”

De eerste resultaten zijn volgens Bijl bemoedigend. De inkomsten in Aduard en Alblasserdam stegen met 10 procent, in Lunteren met 16 en in Valkenburg/Meerssen met 18 procent.

Bijl waarschuwde dat er nog te veel kerkelijke gemeenten zijn die niet mee willen in de veranderingen, waarbij ook nadrukkelijk gekeken wordt naar randkerkelijken. Daarbij is een nieuwe opzet voor de actie Kerkbalans volgens hem iets van lange adem. „Innovatie is geen kwestie van één keer een inhaalslag maken. Innovatie betekent continue aandacht, soms met sterke prikkels. De samenleving verandert, nieuwe technieken, ook pastoraal, worden oud en kunnen hun aantrekkingskracht verliezen, geloofsbeleving verandert. Concreet betekent dit dat Kerkbalans doorgaat op het ingezette spoor.”

Prof. dr. E. J. J. M. Kimman, secretaris-generaal van de rooms-katholieke bisschoppenconferentie, benadrukte gisteren ook de aandacht die er bij Kerkbalans moet zijn voor randkerkelijken. Hij pleitte voor een verandering van blikrichting en legde de relatie met het Jaar van het Religieus Erfgoed, dat op 17 januari van start gaat. „We moeten niet denken vanuit het centrum naar de marge, maar vanuit de rand naar het midden. Is er in het grijze gebied van de randkerkelijkheid interesse te wekken voor het voortbestaan van het religieuze erfgoed? Naar die interesse is Kerkbalans op zoek.”

Duidelijk werd donderdagmorgen dat de Rooms-Katholieke Kerk en de Protestantse Kerk in Nederland in 2006 hun inkomsten uit Kerkbalans zagen toenemen. De toename bleef echter achter bij de inflatie. De inkomsten van de 1425 rooms-katholieke parochies stegen met gemiddeld 0,7 procent, die van de protestantse gemeenten met gemiddeld 1,4 procent.

De leden van de gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland brachten in 2006 onder meer via Kerkbalans, collectes en legaten ruim 274 miljoen euro bijeen. Dat is een gemiddelde van ruim 141 euro per lid.

Zoals elk jaar lag de bijdrage van de gemiddelde rooms-katholiek aanzienlijk lager. De parochies kregen in 2006 via Kerkbalans iets meer dan 59 miljoen euro binnen. Dat is 25,93 euro per kerklid. Als alleen naar de deelnemers aan Kerkbalans wordt gekeken -45 procent van alle katholieken- is de gemiddelde bijdrage per gever 30 euro. Als de inkomsten uit andere bronnen, zoals het vermogen en collectes, worden meegeteld, zamelden de parochies 165 euro in. Dat is vrijwel gelijk aan de inkomsten in 2005.

De parochies gaven in 2006 174,8 miljoen uit. Ze teerden dus bijna 10 miljoen euro in. De uitgaven lagen in 2006 3,6 miljoen euro lager dan het jaar daarvoor. De uitgaven aan kerkgebouwen daalden, maar de personeelskosten stegen. Alle bisdommen, behalve Roermond, zagen in 2006 de bijdragen via Kerkbalans toenemen. De stijging was het grootst in het bisdom Haarlem.

Een onderzoek onder 360 van de ruim 1084 protestantse gemeenten die in 2007 aan Kerkbalans deelnamen, leerde dat 230 daarvan (64 procent) een stijging van de toezeggingen boekte. Honderdzeventien gemeenten (33 procent) werden met een daling geconfronteerd en de overige bleven gelijk. In kleine gemeenten (tot 2000 leden) stegen de toezeggingen gemiddeld met ruim 2 procent, in de grote gemeenten (boven 5000 leden) met 0,31 procent.

In 2006 daalde deze laatste categorie nog.