Horen en zien vergaat de toeschouwers in ’s-Gravenpolder. Op een plein in het dorp heeft de gemeente Borsele een speciale plaats ingericht voor het traditionele vreugdevuur. Eerder staken jongeren tijdens de jaarwisseling een caravan in brand op een centrale kruising. Dit veroorzaakte voorgaande jaren veel schade. Het aanwijzen van een ’brandplek’ moet deze keer problemen voorkomen.Even na middernacht is het een drukte van belang in het hart van het dorp. Rond het vreugdevuur hebben zich naar schatting 200 mensen verzameld, meest jongeren. „Ik heb die caravan er samen met m’n vrienden neergezet”, verzekert een jongen. Rondom hem knalt onophoudelijk vuurwerk.

De sfeer rondom het vreugdevuur is ontspannen. Ordeproblemen doen zich nauwelijks voor, al worden enkele vernielingen aangericht. Vanuit een hoek van het plein houden politiemensen de situatie in de gaten. In het dorp zijn overdag vier agenten actief, ’s nachts twee, aldus politiewoordvoerder Alwin Don. „Zij zijn onze ogen en oren. Als er problemen ontstaan, kunnen ze hulp inroepen.”

In Arnemuiden is meer politie op de been. Overdag zijn er twintig agenten aanwezig in het dorp, dat onder de gemeente Middelburg valt. „Die massale inzet is uniek”, zegt Don. „Voorheen liep de situatie in Arnemuiden behoorlijk uit de hand. Vandaar dat we erbovenop zitten.” Al in de periode voor de jaarwisseling krijgt het dorp extra aandacht. „De gemeente heeft duidelijk gemaakt dat overlast niet wordt geaccepteerd. De burgemeester onderhoudt contact met verenigingen en kerken. Daarnaast zijn wij ook de maanden voor oud en nieuw nadrukkelijker aanwezig in het dorp.”

Rond een kruispunt in het vissersdorp hebben zich rond 01.30 uur zo’n zeventig jongeren verzameld. Er wordt vuurwerk afgestoken en er klinkt gezang. Politiemensen mengen zich onder het publiek en gaan het gesprek aan. Eén jongere ventileert in niet mis te verstane woorden zijn mening over burgemeester Schouwenaar van Middelburg. Zijn conclusie: het komt door de burgemeester dat het in voorgaande jaren mis ging in Arnemuiden.

Een onderzoek van de Politieacademie uit 2007 wees uit dat er in sommige orthodox-christelijke gemeenschappen bovengemiddeld veel onrust is tijdens de jaarwisseling. Voor de politie in Zeeland kwam dit niet als een verrassing, zegt Don. In plaatsen als Krabbendijke, Kruiningen, Bruinisse en Arnemuiden zijn veel agenten aanwezig. In heel Zeeland zijn tijdens de oudejaarsnacht zo’n 150 politiemensen en marechaussees actief. Ruwweg een derde van de inzet richt zich op dorpen met een grote reformatorische bevolkingsgroep. De Zeeuwse politie krijgt tijdens de jaarwisseling ondersteuning van in totaal 24 marechaussees, aldus de politiewoordvoerder.

In de meldkamer van de politie in Middelburg staat de telefoon vrijwel de hele nacht roodgloeiend. Er moeten extra telefonistes worden opgeroepen voor 0900-8844, het nummer voor niet-spoedeisende politie-inzet. De beheerder van het jeugdhonk in ’s-Gravenpolder belt over een ingegooide ruit. Een glaszetter blijkt lastig te vinden. Don: „Vandaag belde een mevrouw die de straat niet meer op durfde vanwege al het vuurwerk. Maar daar kan de politie natuurlijk ook niet zo veel aan doen.” Sommige mensen zijn er als de kippen bij om de hermandad aan zijn verantwoordelijkheden te herinneren. Om 02.15 uur belt er iemand die nog mensen vuurwerk ziet afsteken. „Dat mag na 02.00 uur toch niet meer?”

De brandweer, samen met de ambulancedienst aanwezig in dezelfde meldkamer als de politie, heeft het druk met een grote brand in het Zeeuws-Vlaamse Hulst. Hoewel het ’slechts’ om een schuur gaat, bevindt deze zich midden in de bebouwde kom. Er wordt daarom groot materieel ingezet.

In Terneuzen wordt het na 02.00 uur onrustig. Politiemensen voelen zich bedreigd door grote groepen jongeren en moeten zich terugtrekken. Met hulp van de marechaussee en politiehonden wordt de rust rond 03.00 uur hersteld.